< Romans 2 >
1 You, therefore, have no excuse, you who pass judgment on another. For on whatever grounds you judge the other, you are condemning yourself, because you who pass judgment do the same things.
ଅ ବୟାଁ ତନାଇଂ ପେ ମେଃନେ ବିନ୍ରେନେ ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍? ପେ ମୁଡ଼ି ରେମୁଆଁ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଲା ଡିଗ୍ ଆକେନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ପେ ଇସାବ୍ରେ ବଲ୍ ଣ୍ଡୁ । ବିନ୍ରେନେ ଦସ୍ ସାଚେ ପେ ଜଦି ଆତେନ୍ ନିଜେ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ଆତ୍ବା ପେ ନିଜେକେ ଦସି ଆଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ।
2 And we know that God’s judgment against those who do such things is based on truth.
ନେ ମ୍ୟାଃନେଲେଃକେ, ଇସ୍ପର୍ ଦେକ୍ରକମ୍ କାମ୍ ଡିଂମ୍ୟାକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂନେ ଟିକ୍ ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
3 So when you, O man, pass judgment on others, yet do the same things, do you think you will escape God’s judgment?
ଅ ବୟାଁ ତନା ଆଣ୍ଡିନେ ଦଦ୍ୟା କାମ୍ ନ୍ସା ପେ ବିନ୍ରେକେ ଦସି ଆଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ଆତେନ୍ ଜଦି ପେ ନିଜେ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ତେଲା ପେ ଇସ୍ପର୍ନେ ବିଚାର୍ ଅରିଆ ତୁଆଁ ପେୟା ଣ୍ଡୁ ଡାଗ୍ଚେ ମେଃନେ ବାବେପେଡିଙ୍ଗ୍?
4 Or do you disregard the riches of His kindness, tolerance, and patience, not realizing that God’s kindness leads you to repentance?
ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ତ ପେ ଇସ୍ପର୍ନେ ଗୁଲେ ଲିବିସଃ ବର୍କସ୍ ସାମ୍ବାଲେନେକେ ଅମାନି ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ । ପେ ସତେଆ ମ୍ୟାଃ ପେଲେଃକେ ଜେ ପେ ମନ୍ଅରିଆ ନେଗାନ୍ସା ଇସ୍ପର୍ ଅଃକେନ୍ ଲିବିସଃ ଡିଙ୍ଗ୍ବକେ ।
5 But because of your hard and unrepentant heart, you are storing up wrath against yourself for the day of wrath, when God’s righteous judgment will be revealed.
ମାତର୍ ପେନେ ଜିବନ୍ ଡାଆଁ ବାରି ଡାଟ୍ ରେମୁଆଁ । ତେସା ଜୁଗ୍ ଡାନେ ଦିନା ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ବେଲା ପେ ଇସ୍ପର୍ନେ ରିସା ଡିଂନେବାନ୍ ଜବର୍ କସ୍ଟନେ ଡଣ୍ଡ୍ ପେବାଏ ।
6 God “will repay each one according to his deeds.”
ଡାଗ୍ଲା ଇସ୍ପର୍ ସାପାରେକେ ମେଃନେ ସ୍ଲେ ଇସାବ୍ରେ ପୁରୁସ୍କାର୍ ବିଏ ।
7 To those who by perseverance in doing good seek glory, honor, and immortality, He will give eternal life. (aiōnios )
ଉଡ଼ିରୁଆ ମଇମା ସନ୍ମାନ୍ ବାରି ଅଃନାଡିଗ୍ ମାଗୁଏନେ ଜିବନ୍ ବାନେ ଆସାରେ ବର୍କସ୍ ଏତେ ସତ୍କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ୱେଡିଂଆର୍କେ ଆମେଇଂକେ ଇସ୍ପର୍ ଅଃନା ମାଡାନେ ଜିବନ୍ ବିଏ । (aiōnios )
8 But for those who are self-seeking and who reject the truth and follow wickedness, there will be wrath and anger.
ବିନ୍ରେ ନିଜେ ଆତ୍ଲା ବାବେ ମ୍ୟାଆର୍କେ ସତ୍ ଗାଲିକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଦଦ୍ୟା ଗାଲି ୱେମ୍ୟାଆର୍କେ । ମେଇଂ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଇସ୍ପର୍ନେ ରିସା ବଏଙ୍କାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
9 There will be trouble and distress for every human being who does evil, first for the Jew, then for the Greek;
ପର୍ତୁମ୍ ଜିଉଦି ଆରି ଗ୍ରୀକ୍ ସାପାରେ ଦଦ୍ୟା କାମ୍ ଡିଂନେ ରେମୁଆଁନେ ପାରାନ୍ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଦୁକ୍ ଆରି କସ୍ଟ ଗଟେଏ ।
10 but glory, honor, and peace for everyone who does good, first for the Jew, then for the Greek.
ମାତର୍ ଜାଣ୍ଡେଇଂ ସତ୍କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଃଆର୍ଏ ମେଇଂ ଜିଉଦି ଡିଙ୍ଗ୍ଲେ ଅଣଜିଉଦିଇଂ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେ ଆମେଇଂକେ ଇସ୍ପର୍ ସନ୍ମାନ୍ ମଇମା ବାରି ସାନ୍ତି ବିଏ ।
11 For God does not show favoritism.
ଡାଗ୍ଲା ଇସ୍ପର୍ ମୁଇଂ କିଜିଗୁଣ୍ଡୁନ୍ନିଆ ସମାନ୍ ବାବ୍ରେ ସାପାରେନେ ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
12 All who sin apart from the law will also perish apart from the law, and all who sin under the law will be judged by the law.
ଅଣଜିଉଦିଇଂ ମୋଶା ଗୁଆର୍ ବକ୍ନେ ନିୟମ୍ ବା ଆଲେ ଆର୍ଗେ । ନିୟମ୍ ମାବାଚେ ପାପ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ । ମେଇଂ ନିୟମ୍ ମାଲେଃକୁଟା ନସ୍ଟ ଡିଙ୍ଗ୍ ଆର୍ଏ । ବିନ୍ ପାକା ଜିଉଦିଇଂ ନିୟମ୍ ମ୍ୟାଃଲେଆର୍ଗେ ଏଲେଡିଗ୍ ମେଇଂ ପାପ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ ଆତେନ୍ ନିୟମ୍ ଇସାବ୍ରେ ମେଇଂ ଡଣ୍ଡ୍ ବାଆର୍ଏ ।
13 For it is not the hearers of the law who are righteous before God, but it is the doers of the law who will be declared righteous.
ମାତର୍ କେବଲ୍ ନିୟମ୍ ଦ୍ରିଗ୍ନେ ବାନ୍ ରେମୁଆଁ ଇସ୍ପର୍ନେ ସାମ୍ନାରେ ଦାର୍ମିକ୍ ଆସୁଏ ଆୟାଆର୍ ଣ୍ଡୁ ମାତର୍ ନିୟମ୍ ପାଲେନେ ବାନ୍ ଦାର୍ମିକ୍ ଆସୁଏ ଆର୍ଏ ।
14 Indeed, when Gentiles, who do not have the law, do by nature what the law requires, they are a law to themselves, even though they do not have the law.
ଅଣଜିଉଦିଇଂନେ ନିୟମ୍ ଣ୍ଡୁ ମାତର୍ ଜଦି ମେଇଂନେ ନିଜର୍ ଇକ୍ଚାରେ ନିୟମ୍ନେ ନିତି ନିୟମ୍ ପାଲେ ମ୍ୟାଃ ଆର୍କେ ଆତେନ୍ନ୍ନିଆ ମେଇଂନେ ନିୟମ୍ ରକମ୍ ।
15 So they show that the work of the law is written on their hearts, their consciences also bearing witness, and their thoughts either accusing or defending them
ମେଇଂନେ କାମ୍ଦାମ୍କେ କେଚେ ସତ୍ ଜାନାପଡ଼େଡିଂକେ ଜେ ନିୟମ୍ନେ ନିୟମ୍ ସାପା ମେଇଂନେ ଉର୍ଦେନ୍ନିଆ ଗୁଆର୍ଚେ ବଆର୍କେ । ଆକେନ୍ ସାମୁଆନେ ସତ୍ ମେଇଂନେ ବୁଦିବାନ୍ ଡିଗ୍ ପାରାମାନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବ ଆର୍କେ ସତ୍ ଚିନ୍ତା ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ବେଲା ବୁଦି ଆମେଇଂକେ ସାଇଜ୍ୟ ଡିଙ୍ଗ୍ମ୍ୟାଃକେ ଅସତ୍ ଚିନ୍ତା କେଲା ଦସ୍ ସା ମ୍ୟାଃକେ ।
16 on the day when God will judge men’s secrets through Christ Jesus, as proclaimed by my gospel.
ମୁଡ଼ି ଦିନା ଇସ୍ପର୍ ଜିସୁ କିସ୍ଟବାନ୍ ରେମୁଆଁନେ ବୁଡ଼ିଲେଃକ୍ନେ ବିସୟ୍ ଆଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆତେନ୍ ଦିନା ନେଙ୍ଗ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ ଅଲେଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ବ୍ନାଲିର୍ ଇସାବ୍ରେ ଆକେନ୍ ସାପା ଗଟେଏ ।
17 Now you, if you call yourself a Jew; if you rely on the law and boast in God;
ପେ ନିଜେକେ ଜିଉଦି ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍ ନିୟମ୍ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଆସା ବଚେ ବାରି ଇସ୍ପର୍ ଏତେ ନିଜେନେ ସମ୍ପର୍କରେ ଡୁଂୱେଚେ ଗର୍ବ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍;
18 if you know His will and approve of what is superior because you are instructed by the law;
ପେ ଆତ୍ଲା ଇସ୍ପର୍ନେ ମେଃନେ ଇକ୍ଚା ଆତେନ୍ ମ୍ୟାଃପେଲେଃକେ ବାରି ନିୟମ୍ବାନ୍ ସତ୍ ବାରି ସତ୍ ଣ୍ଡୁନେ ଗିଆନ୍ ବାପେଲେଃକେ:
19 if you are convinced that you are a guide for the blind, a light for those in darkness,
ସତ୍ରେ ପେ ମ୍ୟାଃପେଲେଃକେ, ଜେ ପେ କାନାରେକେ ଗାଲି ଆସୁଏଣ୍ଡ୍ରେ ତାଙ୍ଗ୍କିଗ୍ନ୍ନିଆ ଲେଃଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଆତ୍ଲା ତାର୍କିଗ୍ ରକମ୍ ।
20 an instructor of the foolish, a teacher of infants, because you have in the law the embodiment of knowledge and truth—
ମୁର୍କ ରେମୁଆଁଇଂକେ ବଲ୍ ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍ମ୍ୟାଃକ୍ନେ ଗିଆନ୍ ଣ୍ଡୁନେ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଆଃସିକେନେ ଗୁରୁ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଲେଃକେ । ପେନେ ବିସ୍ବାସ୍ ଜେ ନିୟମ୍ବାନ୍ ପେ ପୁରାପୁରି ସତ୍ ବାରି ଗିଆନ୍ ବା ପେଲେଃକେ ।
21 you, then, who teach others, do you not teach yourself? You who preach against stealing, do you steal?
ପେ ବିନ୍ରେକେ ବୁଦି ବିପେଡିଙ୍ଗ୍ ମାତର୍ ନିଜେ ମେଁସା ବୁଦି ବା ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ? “ଆଡଙ୍ଗାଗେ” ଡାଗ୍ଚେ ବୁଦି ବିଚେ ନିଜେ ଡଙ୍ଗା ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ କି?
22 You who forbid adultery, do you commit adultery? You who abhor idols, do you rob temples?
“ଅଡ଼ାରେଗ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଗେପା” ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ଚେ ନିଜେ ଅଡ଼ାରେଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ କି? ପେ ମୁର୍ତି ପୁଜାକେ ଗୁର୍ନା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ମନ୍ଦିର୍ ବିତ୍ରେ ଲେଃକ୍ନେ ଜିନିସ୍କେ ଡଙ୍ଗା ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ କି?
23 You who boast in the law, do you dishonor God by breaking the law?
ପେ ଇସ୍ପର୍ନେ ନିୟମ୍ ବାପେଲେଃକେ ଡାଗ୍ଚେ ଗରବ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ମାତର୍ ଆମେକେ ଅମାନ୍ୟ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଇସ୍ପର୍କେ ନିନ୍ଦା ଆଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ କି?
24 As it is written: “God’s name is blasphemed among the Gentiles because of you.”
ସାସ୍ତର୍ନ୍ନିଆ ଗୁଆର୍ବକେ “ପେନ୍ସା ଅଣଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂ ବିତ୍ରେ ଇସ୍ପର୍ ନିନ୍ଦା ବାଡିଙ୍ଗ୍କେ ।”
25 Circumcision has value if you observe the law, but if you break the law, your circumcision has become uncircumcision.
ଜଦି ନିୟମ୍ ପାଲେ ପେଡିଂକେ, ପେନେ ପବିତ୍ର ନିୟମ୍ନେ ମୁଲ୍ୟ ଲେଃକେ । ମାତର୍ ଜଦି ନିୟମ୍ ପେମାନେଃ ଣ୍ଡୁ, ପେ ପବିତ୍ର ଡିଙ୍ଗ୍ଆଲେକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଏତେ ସମାନ୍ ।
26 If a man who is not circumcised keeps the requirements of the law, will not his uncircumcision be regarded as circumcision?
ଜଦି ପବିତ୍ର ଡିଙ୍ଗ୍ଆଲେକ୍ନେ ମୁଇଂ ଅଣଜିଉଦି ନିୟମ୍ନେ ନିୟମ୍ ସାପା ପାଲନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଃଏ ଇସ୍ପର୍ ଆମେକେ ପବିତ୍ର ଡାଗ୍ଚେ ଗ୍ରଅନ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ କି?
27 The one who is physically uncircumcised yet keeps the law will condemn you who, even though you have the written code and circumcision, are a lawbreaker.
ତେସା ଗାଗ୍ଡ଼େନ୍ନିଆ ପବିତ୍ର ଡିଙ୍ଗ୍ ଆଲେକ୍ନେ ମୁଡ଼ି ଅଣଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂ ନିୟମ୍ ପାଲନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ମ୍ୟାଃକେ ମେଇଂ ପେନି ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଏ ଡାଗ୍ଲା ପେ ଗାଗ୍ଡ଼େନ୍ନିଆ ପବିତ୍ର ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ନିୟମ୍ ବାଲେଃଲା ଡିଗ୍ ଆତେନ୍ ଅମାନ୍ୟ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍ ।
28 A man is not a Jew because he is one outwardly, nor is circumcision only outward and physical.
ମାତର୍ ଗାଗ୍ଡ଼େ ଆଡ଼ାତ୍ରା ପବିତ୍ର ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିଉଦି ଡାଗ୍ଚେ ଆଃସ୍ନାମୁଆଃମ୍ୟାକ୍ନେ ରେମୁଆଁ ସତ୍ରେ ମେଁ ଜିଉଦି ଣ୍ଡୁ ।
29 No, a man is a Jew because he is one inwardly, and circumcision is a matter of the heart, by the Spirit, not by the written code. Such a man’s praise does not come from men, but from God.
ଜା ମନ୍ ବିତ୍ରେ ଜିଉଦି ମେଁ ଡିଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ ସତ୍ରେ ଜିଉଦି । ବାରି ଗୁଆର୍ଚେ ଣ୍ଡୁ ମାତର୍ ସତ୍ ବାବ୍ରେ ଗର୍ବେ ବିତ୍ରେ ଜାଣ୍ଡେ ପବିତ୍ର ଆତେନ୍ ସତ୍ରେ ପବିତ୍ର । ଦେକ୍ରକମ୍ ରେମୁଆଁ ରେମୁଆଁଇଂନେ ଡାଗ୍ରାବାନ୍ ପ୍ରସଂସା ଆବା ଆର୍ ଣ୍ଡୁ ମାତର୍ ଇସ୍ପର୍ନେବାନ୍ ବାଏ ।