Proverbs 1
1 These are the proverbs of Solomon son of David, king of Israel,
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 for gaining wisdom and discipline, for comprehending words of insight,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 and for receiving instruction in wise living and in righteousness, justice, and equity.
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 To impart prudence to the simple and knowledge and discretion to the young,
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 let the wise listen and gain instruction, and the discerning acquire wise counsel
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 by understanding the proverbs and parables, the sayings and riddles of the wise.
7 The fear of the LORD is the beginning of knowledge, but fools despise wisdom and discipline.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Listen, my son, to your father’s instruction, and do not forsake the teaching of your mother.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 For they are a garland of grace on your head and a pendant around your neck.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 My son, if sinners entice you, do not yield to them.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 If they say, “Come along, let us lie in wait for blood, let us ambush the innocent without cause,
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
12 let us swallow them alive like Sheol, and whole like those descending into the Pit. (Sheol h7585)
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 We will find all manner of precious goods; we will fill our houses with plunder.
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Throw in your lot with us; let us all share one purse”—
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 my son, do not walk the road with them or set foot upon their path.
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 For their feet run to evil, and they are swift to shed blood.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 How futile it is to spread the net where any bird can see it!
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 But they lie in wait for their own blood; they ambush their own lives.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Such is the fate of all who are greedy, whose unjust gain takes the lives of its possessors.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 Wisdom calls out in the street, she lifts her voice in the square;
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 in the main concourse she cries aloud, at the city gates she makes her speech:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 “How long, O simple ones, will you love your simple ways? How long will scoffers delight in their scorn and fools hate knowledge?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 If you had repented at my rebuke, then surely I would have poured out my spirit on you; I would have made my words known to you.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Because you refused my call, and no one took my outstretched hand,
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 because you neglected all my counsel, and wanted none of my correction,
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 in turn I will mock your calamity; I will sneer when terror strikes you,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 when your dread comes like a storm, and your destruction like a whirlwind, when distress and anguish overwhelm you.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Then they will call on me, but I will not answer; they will earnestly seek me, but will not find me.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 For they hated knowledge and chose not to fear the LORD.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 They accepted none of my counsel; they despised all my reproof.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 So they will eat the fruit of their own way, and be filled with their own devices.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 For the waywardness of the simple will slay them, and the complacency of fools will destroy them.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 But whoever listens to me will dwell in safety, secure from the fear of evil.”
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
