Proverbs 8
1 Does not wisdom call out, and understanding raise her voice?
Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
2 On the heights overlooking the road, at the crossroads she takes her stand.
Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
3 Beside the gates to the city, at the entrances she cries out:
U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
4 “To you, O men, I call out, and my cry is to the sons of men.
Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
5 O simple ones, learn to be shrewd; O fools, gain understanding.
Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
6 Listen, for I speak of noble things, and the opening of my lips will reveal right.
Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
7 For my mouth will speak the truth, and wickedness is detestable to my lips.
Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
8 All the words of my mouth are righteous; none are crooked or perverse.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
9 They are all plain to the discerning, and upright to those who find knowledge.
Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
10 Receive my instruction instead of silver, and knowledge rather than pure gold.
Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
11 For wisdom is more precious than rubies, and nothing you desire compares with her.
Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
12 I, wisdom, dwell together with prudence, and I find knowledge and discretion.
Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
13 To fear the LORD is to hate evil; I hate arrogant pride, evil conduct, and perverse speech.
Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
14 Counsel and sound judgment are mine; I have insight and strength.
Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
15 By me kings reign, and rulers enact just laws;
Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
16 By me princes rule, and all nobles who govern justly.
Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
17 I love those who love me, and those who seek me early shall find me.
Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
18 With me are riches and honor, enduring wealth and righteousness.
Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
19 My fruit is better than gold, pure gold, and my harvest surpasses choice silver.
Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
20 I walk in the way of righteousness, along the paths of justice,
Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
21 bestowing wealth on those who love me and making their treasuries full.
Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
22 The LORD created me as His first course, before His works of old.
Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
23 From everlasting I was established, from the beginning, before the earth began.
Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
24 When there were no watery depths, I was brought forth, when no springs were overflowing with water.
Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
25 Before the mountains were settled, before the hills, I was brought forth,
Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
26 before He made the land or fields, or any of the dust of the earth.
Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
27 I was there when He established the heavens, when He inscribed a circle on the face of the deep,
Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
28 when He established the clouds above, when the fountains of the deep gushed forth,
Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
29 when He set a boundary for the sea, so that the waters would not surpass His command, when He marked out the foundations of the earth.
Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
30 Then I was a skilled craftsman at His side, and His delight day by day, rejoicing always in His presence.
Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
31 I was rejoicing in His whole world, delighting together in the sons of men.
Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
32 Now therefore, my sons, listen to me, for blessed are those who keep my ways.
Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
33 Listen to instruction and be wise; do not ignore it.
Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
34 Blessed is the man who listens to me, watching daily at my doors, waiting at the posts of my doorway.
Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
35 For whoever finds me finds life and obtains the favor of the LORD.
Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
36 But he who fails to find me harms himself; all who hate me love death.”
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
