Proverbs 8

1 Does not wisdom call out, and understanding raise her voice?

۱ آیا حکمت ندا نمی کند، و فطانت آوازخود را بلند نمی نماید؟

2 On the heights overlooking the road, at the crossroads she takes her stand.

۲ به‌سر مکان های بلند، به کناره راه، در میان طریقها می‌ایستد.

3 Beside the gates to the city, at the entrances she cries out:

۳ به‌جانب دروازه‌ها به دهنه شهر، نزد مدخل دروازه‌ها صدا می‌زند.

4 “To you, O men, I call out, and my cry is to the sons of men.

۴ که شما را‌ای مردان می‌خوانم و آواز من به بنی آدم است.

5 O simple ones, learn to be shrewd; O fools, gain understanding.

۵ ‌ای جاهلان زیرکی را بفهمید و‌ای احمقان عقل رادرک نمایید.

6 Listen, for I speak of noble things, and the opening of my lips will reveal right.

۶ بشنوید زیرا که به امور عالیه تکلم می‌نمایم و گشادن لبهایم استقامت است.

7 For my mouth will speak the truth, and wickedness is detestable to my lips.

۷ دهانم به راستی تنطق می‌کند و لبهایم شرارت را مکروه می‌دارد.

8 All the words of my mouth are righteous; none are crooked or perverse.

۸ همه سخنان دهانم بر‌حق است و درآنها هیچ‌چیز کج یا معوج نیست.

9 They are all plain to the discerning, and upright to those who find knowledge.

۹ تمامی آنهانزد مرد فهیم واضح است و نزد یابندگان معرفت مستقیم است.

10 Receive my instruction instead of silver, and knowledge rather than pure gold.

۱۰ تادیب مرا قبول کنید و نه نقره را، و معرفت را بیشتر از طلای خالص.

11 For wisdom is more precious than rubies, and nothing you desire compares with her.

۱۱ زیرا که حکمت از لعلها بهتر است، و جمیع نفایس را به او برابر نتوان کرد.

12 I, wisdom, dwell together with prudence, and I find knowledge and discretion.

۱۲ من حکمتم و در زیرکی سکونت دارم، و معرفت تدبیر را یافته‌ام.

13 To fear the LORD is to hate evil; I hate arrogant pride, evil conduct, and perverse speech.

۱۳ ترس خداوند، مکروه داشتن بدی است. غرور و تکبر وراه بد و دهان دروغگو را مکروه می‌دارم.

14 Counsel and sound judgment are mine; I have insight and strength.

۱۴ مشورت و حکمت کامل از آن من است. من فهم هستم و قوت از آن من است.

15 By me kings reign, and rulers enact just laws;

۱۵ به من پادشاهان سلطنت می‌کنند، و داوران به عدالت فتوا می‌دهند.

16 By me princes rule, and all nobles who govern justly.

۱۶ به من سروران حکمرانی می‌نمایند و شریفان و جمیع داوران جهان.

17 I love those who love me, and those who seek me early shall find me.

۱۷ من دوست می‌دارم آنانی را که مرا دوست می‌دارند. وهر‌که مرا به جد و جهد بطلبد مرا خواهد یافت.

18 With me are riches and honor, enduring wealth and righteousness.

۱۸ دولت و جلال با من است. توانگری جاودانی وعدالت.

19 My fruit is better than gold, pure gold, and my harvest surpasses choice silver.

۱۹ ثمره من از طلا و زر ناب بهتر است، وحاصل من از نقره خالص.

20 I walk in the way of righteousness, along the paths of justice,

۲۰ در طریق عدالت می‌خرامم، در میان راههای انصاف،

21 bestowing wealth on those who love me and making their treasuries full.

۲۱ تا مال حقیقی را نصیب محبان خود گردانم، وخزینه های ایشان را مملو سازم.

22 The LORD created me as His first course, before His works of old.

۲۲ خداوند مرا مبداء طریق خود داشت، قبل از اعمال خویش از ازل.

23 From everlasting I was established, from the beginning, before the earth began.

۲۳ من از ازل برقرار بودم، از ابتدا پیش از بودن جهان.

24 When there were no watery depths, I was brought forth, when no springs were overflowing with water.

۲۴ هنگامی که لجه هانبود من مولود شدم، وقتی که چشمه های پر ازآب وجود نداشت.

25 Before the mountains were settled, before the hills, I was brought forth,

۲۵ قبل از آنگاه کوهها برپاشود، پیش از تلها مولود گردیدم.

26 before He made the land or fields, or any of the dust of the earth.

۲۶ چون زمین وصحراها را هنوز نساخته بود، و نه اول غبار ربع مسکون را.

27 I was there when He established the heavens, when He inscribed a circle on the face of the deep,

۲۷ وقتی که او آسمان را مستحکم ساخت من آنجا بودم، و هنگامی که دایره را برسطح لجه قرار داد.

28 when He established the clouds above, when the fountains of the deep gushed forth,

۲۸ وقتی که افلاک را بالااستوار کرد، و چشمه های لجه را استوار گردانید.

29 when He set a boundary for the sea, so that the waters would not surpass His command, when He marked out the foundations of the earth.

۲۹ چون به دریا حد قرار داد، تا آبها از فرمان اوتجاوز نکنند، و زمانی که بنیاد زمین را نهاد.

30 Then I was a skilled craftsman at His side, and His delight day by day, rejoicing always in His presence.

۳۰ آنگاه نزد او معمار بودم، و روزبروز شادی می‌نمودم، و همیشه به حضور او اهتزاز می‌کردم.

31 I was rejoicing in His whole world, delighting together in the sons of men.

۳۱ و اهتزاز من در آبادی زمین وی، و شادی من بابنی آدم می‌بود.

32 Now therefore, my sons, listen to me, for blessed are those who keep my ways.

۳۲ پس الان‌ای پسران مرا بشنوید، وخوشابحال آنانی که طریقهای مرا نگاه دارند.

33 Listen to instruction and be wise; do not ignore it.

۳۳ تادیب را بشنوید و حکیم باشید، و آن را ردمنمایید.

34 Blessed is the man who listens to me, watching daily at my doors, waiting at the posts of my doorway.

۳۴ خوشابحال کسی‌که مرا بشنود، و هرروز نزد درهای من دیده بانی کند، و باهوهای دروازه های مرا محافظت نماید.

35 For whoever finds me finds life and obtains the favor of the LORD.

۳۵ زیرا هر‌که مرایابد حیات را تحصیل کند، و رضامندی خداوندرا حاصل نماید.

36 But he who fails to find me harms himself; all who hate me love death.”

۳۶ و اما کسی‌که مرا خطا کند، به‌جان خود ضرر رساند، و هر‌که مرا دشمن دارد، موت را دوست دارد.