Proverbs 6
1 My son, if you have put up security for your neighbor, if you have struck hands in pledge with a stranger,
हे मेरो छोरो, आफ्नो छिमेकीको ऋणको लागि तँ जमानी बसेको छस्, वा आफूले नचिनेको व्यक्तिको ऋणको लागि तैँले प्रतिज्ञा गरेको छस् भने,
2 if you have been trapped by the words of your lips, ensnared by the words of your mouth,
तेरो प्रतिज्ञाद्वारा तैँले आफैलाई पासो थापेको छस्, र तेरो मुखको वचनद्वारा तँ पक्रिएको छस् ।
3 then do this, my son, to free yourself, for you have fallen into your neighbor’s hands: Go, humble yourself, and press your plea with your neighbor.
हे मेरो छोरो, तेरो वचनद्वारा तँ पक्राउ पर्दा यसो गरेर आफैलाई बचा, किनकि तँ तेरो छिमेकीको हातमा परिसकेको छस् । गएर आफैलाई विनम्र तुल्या, र तेरो छिमेकीको सामु आफ्नो मामला राख ।
4 Allow no sleep to your eyes or slumber to your eyelids.
आँखामा निद्रा पर्न नदे, र तेरा पलकलाई बन्द हुन नदे ।
5 Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
सिकारीको हातबाट हरिण उम्केझैँ र व्यधाको हातबाट चरा उम्केझैँ आफैलाई बचा ।
6 Walk in the manner of the ant, O slacker; observe its ways and become wise.
ए अल्छे मानिस, कमिलालाई हेर् । त्यसका चालहरूलाई विचार गरेर बुद्धिमानी बन् ।
7 Without a commander, without an overseer or ruler,
त्यसको कुनै अगुवा, हाकिम वा शासक हुँदैन,
8 it prepares its provisions in summer; it gathers its food at harvest.
तरै पनि ग्रिष्म ऋतुमा त्यसले आफ्नो भोजन तयार गर्छ, र कटनीको बेला आफ्नो खानेकुरा सञ्चय गर्छ ।
9 How long will you lie there, O slacker? When will you get up from your sleep?
ए अल्छे मानिस, तँ कहिलेसम्म सुत्ने छस्? तेरो निद्राबाट तँ कहिले ब्युँझने छस्?
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest,
क्षणिक सुताइ, क्षणिक उँघाइ र आरामको लागि क्षणिक हात बाँध्ने कामले
11 and poverty will come upon you like a robber, and need like a bandit.
गरिबी चोरझैँ आउने छ, र आवश्यकताचाहिँ हतियार भिरेको सिपाहीझैँ आउने छ ।
12 A worthless person, a wicked man, walks with a perverse mouth,
बेकम्मा व्यक्ति अर्थात् दुष्ट मानिस आफ्नो जाली बोलिवचनद्वारा जिउँछ ।
13 winking his eyes, speaking with his feet, and pointing with his fingers.
त्यसले आफ्ना आँखा झिम्काउँछ, आफ्नो खुट्टाले सङ्केत गर्छ र आफ्ना औँलाले इसारा गर्छ ।
14 With deceit in his heart he devises evil; he continually sows discord.
त्यसले आफ्नो हृदयमा छल राखेर दुष्ट योजना बनाउँछ । त्यसले सधैँ विवाद निम्त्याउँछ ।
15 Therefore calamity will come upon him suddenly; in an instant he will be shattered beyond recovery.
त्यसकारण त्यसको विपत्तिले त्यसलाई एकै क्षणमा आक्रमण गर्ने छ । क्षण भरमा नै निको नहुने गरी त्यो टुट्ने छ ।
16 There are six things that the LORD hates, seven that are detestable to Him:
छवटा कुरा छन् जसलाई परमप्रभु घृणा गर्नुहुन्छ, र सातौचाहिँ उहाँको लागि घिनलाग्दो छ ।
17 haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
अहङ्कारी व्यक्तिका आँखा, झुट बोल्ने जिब्रो, निर्दोष मानिसहरूको रगत बगाउने हात,
18 a heart that devises wicked schemes, feet that run swiftly to evil,
दुष्ट योजनाहरू रच्ने हृदय, खराबी गर्न अग्रसर हुने खुट्टा,
19 a false witness who gives false testimony, and one who stirs up discord among brothers.
झुट बोल्ने साक्षी र दाजुभाइहरूका बिचमा विवाद उत्पन्न गर्ने मानिस ।
20 My son, keep your father’s commandment, and do not forsake your mother’s teaching.
हे मेरो छोरो, आफ्नो बुबाको आज्ञा मान्, र आफ्नी आमाको शिक्षालाई नत्याग् ।
21 Bind them always upon your heart; tie them around your neck.
तिनलाई सधैँ तेरो हृदयमा बाँधिराख् । तिनलाई तेरो गलाको वरिपरि बाँधिराख् ।
22 When you walk, they will guide you; when you lie down, they will watch over you; when you awake, they will speak to you.
तँ हिँड्दा तिनले तँलाई अगुवाइ गर्ने छन् । तँ सुत्दा तिनले तेरो हेरचाह गर्ने छन्, र तँ ब्युँझँदा तिनले तँलाई सिकाउने छन् ।
23 For this commandment is a lamp, this teaching is a light, and the reproofs of discipline are the way to life,
किनकि आज्ञाहरू बत्ती र शिक्षा ज्योति हुन् । निर्देशनद्वारा आउने सुधार जीवनका मार्ग हुन् ।
24 to keep you from the evil woman, from the smooth tongue of the adulteress.
यसले तँलाई अनैतिक स्त्रीबाट बचाउने छ, र त्यसका चिल्ला वचनहरूबाट जोगाउने छ ।
25 Do not lust in your heart for her beauty or let her captivate you with her eyes.
त्यसको सुन्दरताको कारण तेरो हृदयमा कामवासनाले नजल, र त्यसका आँखाले तँलाई नफसाओस् ।
26 For the levy of the prostitute is poverty, and the adulteress preys upon your very life.
वेश्यासितको सुताइको मूल्य रोटीको एउटा टुक्रा हुन सक्छ, तर अर्काकी पत्नीको लागि तैँले आफ्नो जीवनै गुमाउनुपर्ने हुन सक्छ ।
27 Can a man embrace fire and his clothes not be burned?
के आफ्नो लुगा नडढाइकन कसैले आफ्नो काखमा आगो राख्न सक्छ?
28 Can a man walk on hot coals without scorching his feet?
के आफ्नो खुट्टा नजलाइकन कुनै मानिस आगोको भुङ्ग्रोमा हिँड्न सक्छ?
29 So is he who sleeps with another man’s wife; no one who touches her will go unpunished.
आफ्नो छिमेकीकी पत्नीसित सुत्ने पुरुष पनि त्यस्तै हुन्छ । त्यससित सुत्ने मानिस दण्डविना उम्कने छैन ।
30 Men do not despise the thief if he steals to satisfy his hunger.
भोकाएको मानिसले आफ्नो भोक मेट्न चोरी गर्यो भने मानिसहरूले त्यसलाई तुच्छ ठान्दैनन् ।
31 Yet if caught, he must pay sevenfold; he must give up all the wealth of his house.
तापनि त्यो पक्राउ पर्यो भने त्यसले आफूले चोरेको सात गुणा बढी तिर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसले आफ्नो घरमा भएको हरेक थोक दिनुपर्ने हुन सक्छ ।
32 He who commits adultery lacks judgment; whoever does so destroys himself.
व्यभिचार गर्ने व्यक्ति समझविनाको हुन्छ । यसो गर्नेले आफैलाई नष्ट पार्छ ।
33 Wounds and dishonor will befall him, and his reproach will never be wiped away.
त्यो चोट र लाजको हकदार बन्छ, र त्यसको अपमान मेटिने छैन ।
34 For jealousy enrages a husband, and he will show no mercy in the day of vengeance.
किनकि लालचले मानिसलाई क्रोधित तुल्याउँछ । त्यसले बदला लिँदा कृपा देखाउने छैन ।
35 He will not be appeased by any ransom, or persuaded by lavish gifts.
त्यसले कुनै क्षतिपूर्ति स्वीकार गर्ने छैन, र धेरै घुस दिए तापनि त्यसलाई किन्न सकिँदैन ।
