Proverbs 31
1 These are the words of King Lemuel—the burden that his mother taught him:
Төвәндикиләр, падиша Ләмуәлгә униң аниси арқилиқ вәһий билән кәлгән сөзләрдур; аниси бу сөзләрни униңға үгәткән:
2 What shall I say, O my son? What, O son of my womb? What, O son of my vows?
И оғлум, и мениң амриғим, қәсәмләр билән тилигән арзулуғум, мән саңа немә дәй?
3 Do not spend your strength on women or your vigor on those who ruin kings.
Күч-қуввитиңни аял-хотунлар тәрипигә сәрп қилмиғин; Яки падишаларниму вәйран қилидиған ишларға берилгүчи болма!
4 It is not for kings, O Lemuel, it is not for kings to drink wine, or for rulers to crave strong drink,
И Ләмуәл, шарап ичиш падишаларға лайиқ әмәс, Әмирләргиму һараққа хумар болуш ярашмас.
5 lest they drink and forget what is decreed, depriving all the oppressed of justice.
Болмиса улар шарап ичип, [муқәддәс] бәлгүлимиләрни унтуп, Бозәк бәндиләрниң һәққини астин-үстүн қиливетиши мүмкин.
6 Give strong drink to one who is perishing, and wine to the bitter in soul.
Күчлүк һарақ өлгүси кәлгәнләргә, һәсрәткә чөмгәнләргә берилсун!
7 Let him drink and forget his poverty, and remember his misery no more.
Улар шарапни ичип, мискинлигини унтуп, Қайтидин дәрд-әлимини есигә кәлтүрмисун!
8 Open your mouth for those with no voice, for the cause of all the dispossessed.
Өзлири үчүн гәп қилалмайдиғанларға ағзиңни ачқин, Һалак болай дегәнләрниң дәвасидә гәп қил.
9 Open your mouth, judge righteously, and defend the cause of the poor and needy.
Сүкүт қилма, улар үчүн лилла һөкүм қил, Езилгәнләрниң вә мискинләрниң дәрдигә дәрман бол.
10 A wife of noble character, who can find? She is far more precious than rubies.
Пәзиләтлик аялни ким тапалайду? Униң қиммити ләәл-яқутлардинму зор ешип чүшиду.
11 The heart of her husband trusts in her, and he lacks nothing of value.
Ериниң көңли униңға тайинип хатирҗәм туриду, У болғачқа ериниң алған олҗиси кам әмәстур!
12 She brings him good and not harm all the days of her life.
У өмүр бойи еригә вападар болуп яхшилиқ қилиду, Уни зиянға учратмайду.
13 She selects wool and flax and works with eager hands.
У қой жуңи вә кәндир тепип, Өз қоли билән җан дәп әҗир қилиду.
14 She is like the merchant ships, bringing her food from afar.
У сода кемилиригә охшаш, [Аилини беқиштики] озуқ-түлүкләрни жирақ җайлардин тошуйду.
15 She rises while it is still night to provide food for her household and portions for her maidservants.
Таң йорумаста у орнидин туриду, Аилисидикиләргә йемәклик тәйярлайду, Хизмәткар-дедәкләргә несивисини тәқсим қилиду.
16 She appraises a field and buys it; from her earnings she plants a vineyard.
У бир парчә етизни өзи көрүп алиду; Қоли билән жиққан дарамәттин у бир үзүмзар бена қилиду.
17 She girds herself with strength and shows that her arms are strong.
[Ишқа қарап] у белини күч билән бағлар, Биләклирини күчләндүрәр;
18 She sees that her gain is good, and her lamp is not extinguished at night.
Өз ишиниң пайдилиқлиғиға көзи йетәр, Кечичә чириғини өчүрмәй иш қилар.
19 She stretches out her hands to the distaff and grasps the spindle with her fingers.
У қоллири билән чақни чөрәр, Бармақлири жип урчуқини тутар.
20 She opens her arms to the poor and reaches out her hands to the needy.
Аҗизларға ярдәм қолини узитар; Һаҗәтмәнләргә қоллирини созар.
21 When it snows, she has no fear for her household, for they are all clothed in scarlet.
Қар яққанда у аилиси тоғрилиқ әндишә қилмайду, Өйидикиләрниң һәммисигә қизил кийимләр кийдүрүлгән.
22 She makes coverings for her bed; her clothing is fine linen and purple.
Кариват япқучлирини өзи тоқуйду; Өзиниң кийим-кечәклири канап вә сөсүн рәхттиндур.
23 Her husband is known at the city gate, where he sits among the elders of the land.
Ериниң шәһәр дәрвазилирида абройи бар; Шу йәрдә у жуттики ақсақаллар қатаридин орун алиду.
24 She makes linen garments and sells them; she delivers sashes to the merchants.
У нәпис канаптин кийим-кечәк тикип уни сатиду; Бәлвағларни тикип содигәрләрни тәминләйду.
25 Strength and honor are her clothing, and she can laugh at the days to come.
Кийими күч-қудрәт вә иззәт-һөрмәттур; У келәчәккә үмүт билән күлүп қарайду.
26 She opens her mouth with wisdom, and faithful instruction is on her tongue.
Ағзини ачсила, дана сөз қилиду, Тилида меһриванә несиһәтләр бар.
27 She watches over the affairs of her household and does not eat the bread of idleness.
Аилисидики ишлардин дайим хәвәр алиду, Бекарға нан йемәйду.
28 Her children rise up and call her blessed; her husband praises her as well:
Пәрзәнтлири орнидин туруп униңға бәхит-бәрикәт тиләйду; Ериму мубарәкләп уни махтап: —
29 “Many daughters have done noble things, but you surpass them all!”
«Пәзиләт билән яшиған аяллар көптур, Бирақ сән уларниң һәммисидинму ешип чүшисән» — дәйду.
30 Charm is deceptive and beauty is fleeting, but a woman who fears the LORD is to be praised.
Гөзәллик сеһри алдамчидур, Һөсн-җамалму пәқәт бир көпүк, халас, Пәқәт Пәрвәрдигардин қорқидиған аялла махтилиду!
31 Give her the fruit of her hands, and let her works praise her at the gates.
У өз меһнитиниң мевилиридин бәһримән болсун! Әҗирлири уни дәрвазиларда һөрмәт-шөһрәткә ериштүрсун!
