Proverbs 3
1 My son, do not forget my teaching, but let your heart keep my commandments;
И оғлум, тәлимимни унтума, Дегәнлиримни һемишә көңлүңдә чиң тут.
2 for they will add length to your days, years and peace to your life.
Чүнки у саңа бәрикәтлик күнләр, узун өмүр вә хатирҗәмлик қошуп бериду.
3 Never let loving devotion or faithfulness leave you; bind them around your neck, write them on the tablet of your heart.
Меһриван вә һәқ-сәмимий болуштин ваз кәчмә, Буларни бойнуңға есивал, Қәлбиңгә пүтивал.
4 Then you will find favor and high regard in the sight of God and man.
Шундақ қилғанда Худа вә бәндиләрниң нәзиридә илтипатқа лайиқ болисән, данишмән һесаплинисән.
5 Trust in the LORD with all your heart, and lean not on your own understanding;
Өз әқлиңгә таянмай, Пәрвәрдигарға чин қәлбиң билән таянғин;
6 in all your ways acknowledge Him, and He will make your paths straight.
Қандақла иш қилсаң, Пәрвәрдигарни тонушқа интил; У саңа тоғра йолларни көрситиду.
7 Be not wise in your own eyes; fear the LORD and turn away from evil.
Өзүңни әқиллиқ санима; Пәрвәрдигардин әйминип, яманлиқтин жирақ бол.
8 This will bring healing to your body and refreshment to your bones.
Шундақ қилғиниңда, бу ишлар дәрдиңгә дәрман, Устиханлириңға илик болиду.
9 Honor the LORD with your wealth and with the firstfruits of all your harvest;
Пәрвәрдигарниң һөрмитини қилип мал-дунияйиңдин һәдийәләрни сунғин, Етизиңдин тунҗа чиққан мәһсулатлириңдин Униңға атиғин;
10 then your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
Шундақ қилғиниңда, амбарлириң ашлиққа толуп ташиду, Шарап көлчәклириңдә йеңи шарап ешип-тешип туриду.
11 My son, do not reject the discipline of the LORD, and do not loathe His rebuke;
И оғлум, Пәрвәрдигарниң тәрбийисигә бепәрвалиқ қилма, Униң тәнбиһидин бәзмә.
12 for the LORD disciplines the one He loves, as does a father the son in whom he delights.
Чүнки, ата әзиз көргән оғлиға тәнбиһ-тәрбийә бәргәндәк, Пәрвәрдигар кимни сөйгән болса униңға тәнбиһ-тәрбийә бериду.
13 Blessed is the man who finds wisdom, the man who acquires understanding,
Даналиққа муйәссәр болған киши, Йоруқлуққа егә болған киши немидегән бәхитлик-һә!
14 for she is more profitable than silver, and her gain is better than fine gold.
Чүнки даналиқниң пайдиси күмүчниң пайдисидин көптур, Қиммити сап алтунниңкидинму зиядидур.
15 She is more precious than rubies; nothing you desire compares with her.
У ләәл-яқутлардин қиммәтликтур, Интизар болған һәр қандақ нәрсәңдин һеч бириму униңға тәң кәлмәстур.
16 Long life is in her right hand; in her left hand are riches and honor.
Даналиқниң оң қолида узун өмүр, Сол қолида байлиқ вә шөһрәт бардур.
17 All her ways are pleasant, and all her paths are peaceful.
Униң йоллири саңа хуш пурақ туюлур, Униң барлиқ тәриқилири сени арам тапқузур.
18 She is a tree of life to those who embrace her, and those who lay hold of her are blessed.
У өзини тапқан адәмгә «һаятлиқ дәриғи»дур, Уни чиң тутқан киши немидегән бәхитлик!
19 The LORD founded the earth by wisdom and established the heavens by understanding.
Пәрвәрдигар даналиқ билән йәр-зиминни бәрпа қилди, Һекмәт билән асманни орнатти.
20 By His knowledge the watery depths were broken open, and the clouds dripped with dew.
Униң билими билән йәрниң чоңқур қатламлири йерилди, Һәмдә булутлардин шәбнәм чүшти.
21 My son, do not lose sight of this: Preserve sound judgment and discernment.
И оғлум! [Даналиқ билән билимни] көзүңдин чиқарма, Пишқан һекмәт вә пәм-парасәтни чиң тут.
22 They will be life to your soul and adornment to your neck.
Шуниң билән улар җениңға җан қошиду, Бойнуңға есилған есил марҗандәк саңа гөзәллик қошиду.
23 Then you will go on your way in safety, and your foot will not stumble.
Шу чағда йолуңда аман-есән маңалайсән, Йолда путлашмайсән.
24 When you lie down, you will not be afraid; when you rest, your sleep will be sweet.
Ятқанда һеч немидин қорқмайсән, Йетишиң биләнла татлиқ ухлайсән.
25 Do not fear sudden danger or the ruin that overtakes the wicked,
Бешиңға дәһшәтлик вәһимә чүшкәндә қорқмиғин, Рәзилләрниң вәйранчилиғидин ғәм қилмиғин!
26 for the LORD will be your confidence and will keep your foot from the snare.
Чүнки Пәрвәрдигар сениң таянчиңдур, У путуңни қапқанлардин нери қилиду.
27 Do not withhold good from the deserving when it is within your power to act.
Пәқәт қолуңдин кәлсила, һаҗәтмәнләрдин яхшилиқни айимиғин.
28 Do not tell your neighbor, “Come back tomorrow and I will provide”— when you already have the means.
Қолум-хошнилириң сениңдин өтнә сорап кирсә, «Қайтип кетип, әтә кәлгин, әтә берәй» — демигин.
29 Do not devise evil against your neighbor, for he trustfully dwells beside you.
Хошнаңға зиянкәшлик нийитидә болма, Чүнки у саңа ишинип йениңда хатирҗәм яшайду.
30 Do not accuse a man without cause, when he has done you no harm.
Бириси саңа зиян йәткүзмигән болса, Униң билән сәвәпсиз маҗиралашма.
31 Do not envy a violent man or choose any of his ways;
Зулумхор кишигә һәсәт қилма, Униң йол-тәдбирлиридин һеч немини таллима.
32 for the LORD detests the perverse, but He is a friend to the upright.
Чүнки қиңғир йолларни маңидиғанлар Пәрвәрдигарниң нәзиридә жиркиничликтур, Лекин Униң сирдаш достлуғи дурус яшаватқан адәмгә тәәллуқтур.
33 The curse of the LORD is on the house of the wicked, but He blesses the home of the righteous.
Пәрвәрдигарниң ләнити рәзиллик қилғучиниң өйидидур, Лекин У һәққаний адәмниң өйигә бәхит ата қилур.
34 He mocks the mockers, but gives grace to the humble.
Бәрһәқ, мәсқирә қилғучиларни У мәсқирә қилиду, Лекин кичик пеил кишиләргә шәпқәт көрситиду.
35 The wise will inherit honor, but fools are held up to shame.
Даналар шөһрәткә варислиқ қилиду, Лекин һамақәтләр рәсва қилиниду.
