Proverbs 29
1 A man who remains stiff-necked after much reproof will suddenly be shattered beyond recovery.
tao a namin-adu a natubngar ngem pasikkilenna ti tengngedna, madadael a dagus ket saanto nga umimbag.
2 When the righteous flourish, the people rejoice, but when the wicked rule, the people groan.
Inton umadu dagiti agar-aramid iti umno, agrag-o dagiti tattao, ngem no ti nadangkes a tao ti mangiturturay, agsennaay dagiti tattao.
3 A man who loves wisdom brings joy to his father, but a companion of prostitutes squanders his wealth.
Siasinoman a mangayat iti kinasirib ket pagrag-oena ti amana, ngem ti makikadkadua kadagiti balangkantis ket daddaelenna ti kinabaknangna.
4 By justice a king brings stability to the land, but a man who exacts tribute demolishes it.
Patakderen ti ari ti daga babaen iti hustisia, ngem dadaelen daytoy ti tao a dumawdawat iti pasuksok.
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
Ti tao a mangpatpatiray-ok iti kaarrubana ket agiwaywayat iti iket para iti sakana.
6 An evil man is caught by his own sin, but a righteous one sings and rejoices.
Matiliw iti palab-og ti siasinoman a dakes a tao babaen iti bukodna a basol, ngem agkanta ken agrag-o ti tao nga agar-aramid iti umno.
7 The righteous consider the cause of the poor, but the wicked have no regard for such concerns.
Irupir ti agar-aramid iti nasayaat dagiti napanglaw; saan a maawatan ti nadangkes ti kasta a pannakaammo.
8 Mockers inflame a city, but the wise turn away anger.
Puoran dagiti maag ti siudad, ngem ikkaten dagiti nasirib ti gura.
9 If a wise man goes to court with a fool, there will be raving and laughing with no resolution.
No makisinuppiat ti masirib kadagiti maag a tao, agpungtot ken agkatawa isuna, ken awanto ti inana.
10 Men of bloodshed hate a blameless man, but the upright care for his life.
Kagura dagiti mawaw ti dara ti awan basolna ket sapulenda ti biag dagiti nalinteg.
11 A fool vents all his anger, but a wise man holds it back.
Ipakita ti tao a maag ti amin nga ungetna, ngem ti masirib a tao ket igawidna ti ungetna ken pakalmaenna ti bagina.
12 If a ruler listens to lies, all his officials will be wicked.
No dengdenggen ti mangiturturay ti kinaulbod, agbalinto a nadangkes dagiti amin nga opisyalesna.
13 The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives light to the eyes of both.
Agpada ti napanglaw ken ti mangidaddadanes a tao, ta agpada nga innikan ni Yahweh iti lawag dagiti matada.
14 A king who judges the poor with fairness— his throne will be established forever.
No ukomen ti ari dagiti napanglaw babaen iti kinapudno, mapasingkedanto iti agnanayon ti tronona.
15 A rod of correction imparts wisdom, but a child left to himself disgraces his mother.
Mangted iti sirib ti baot ken panangbabalaw, ngem ti ubing a saan a madisdisiplinaan ket ibabainna ti inana.
16 When the wicked thrive, rebellion increases; but the righteous will see their downfall.
Inton dagiti nadangkes a tao ti agturay, umadu ti basol, ngem makita dagiti agar-aramid iti umno ti pannakaabak dagiti nadangkes a tattao.
17 Discipline your son, and he will give you rest; he will bring delight to your soul.
Disiplinaam ti anakmo ket paginanaennakanto, mangiyegto isuna iti ragsak iti biagmo.
18 Where there is no vision, the people cast off restraint; but blessed is he who keeps the Law.
No awan ti naipadto a sirmata saan a matengngel dagiti tattao, ngem nagasat ti tao a mangsalsalimetmet iti linteg.
19 A servant cannot be corrected by words alone; though he understands, he will not respond.
Saanto a mabagbagaan iti maysa a tagabu, ta uray no maawatanna, awanto ti sungbatna.
20 Do you see a man who speaks in haste? There is more hope for a fool than for him.
Kitaen ti tao a darasudos iti saona? Ad-addu ti namnamma para ti maag ngem isuna.
21 A servant pampered from his youth will bring grief in the end.
Ti mangpanuynoy iti tagabuna sipud pay iti kinaagtutubona, addanto ti parrikut iti kamaudiananna.
22 An angry man stirs up dissension, and a hot-tempered man abounds in transgression.
Ti naunget a tao ket mangpataud iti ringgor ken makaaramid iti adu a basol ti amo a naunget.
23 A man’s pride will bring him low, but a humble spirit will obtain honor.
Ti kinatangsit ti maysa a tao ket isu ti mangipababa kenkuana, ngem ti addaan iti napakumbaba nga espiritu ket mapadayawanto.
24 A partner to a thief hates his own soul; he receives the oath, but does not testify.
Ti tao a makibingay kadagiti agtatakaw ket kagurgurana ti bukodna a biag; mangmangegna ti lunod ket agulimek.
25 The fear of man is a snare, but whoever trusts in the LORD is set securely on high.
Ti buteng ti tao ket isu’t pakaisiloanna, ngem maisalakan ti agtaltalek kenni Yahweh.
26 Many seek the ruler’s favor, but a man receives justice from the LORD.
Adu ti mangsapul iti rupa ti mangituray, ngem agtaud kenni Yahweh ti hustisia para kenkuana.
27 An unjust man is detestable to the righteous, and one whose way is upright is detestable to the wicked.
Ti tao a saan a nalinteg ket pakarurudan dagiti agar-aramid iti umno, ngem ti nalinteg ti dalanna ket makarimon kadagiti nadangkes a tattao.
