Proverbs 28
1 The wicked flee when no one pursues, but the righteous are as bold as a lion.
| بەدکار بێ ئەوەی کەس ڕاوی بنێت هەڵدێت، بەڵام ڕاستودروست وەک بەچکە شێر چاونەترسە. |
2 A land in rebellion has many rulers, but a man of understanding and knowledge maintains order.
| کە یاخیبوون لە خاکێک هەبێت میری زۆر دەبێت، بەڵام فەرمانڕەوایەکی تێگەیشتوو و زانا نیشتیمان بەرقەرار دەکات. |
3 A destitute leader who oppresses the poor is like a driving rain that leaves no food.
| ئەو سەرکردەیەی هەژاران بچەوسێنێتەوە، وەک بارانێکی بەخوڕە هیچ خۆراکێک ناهێڵێتەوە. |
4 Those who forsake the law praise the wicked, but those who keep the law resist them.
| ئەوانەی واز لە تەورات دەهێنن ستایشی بەدکار دەکەن، بەڵام پارێزەرانی تەورات دژایەتییان دەکەن. |
5 Evil men do not understand justice, but those who seek the LORD comprehend fully.
| پیاوخراپان لە دادپەروەری تێناگەن، بەڵام ئەوانەی ڕوو لە یەزدان دەکەن تەواو تێدەگەن. |
6 Better a poor man who walks with integrity than a rich man whose ways are perverse.
| باشترە هەژار ڕێگای تەواوەتی گرتبێت، لە دەوڵەمەند کە ڕێگاکان خواردەکاتەوە. |
7 A discerning son keeps the law, but a companion of gluttons disgraces his father.
| ئەوەی تەورات بپارێزێت کوڕێکی تێگەیشتووە، بەڵام هاوڕێی دەستبڵاوان باوکی خۆی ڕیسوا دەکات. |
8 He who increases his wealth by interest and usury lays it up for one who is kind to the poor.
| ئەوەی بە سوو و بازاڕگرانکردن سامانی خۆی زۆر بکات، بۆ یەکێکی کۆدەکاتەوە کە بەزەیی بە نەداران دێتەوە. |
9 Whoever turns his ear away from hearing the law, even his prayer is detestable.
| ئەوەی گوێی دابخات لە بیستنی فێرکردنەکەم، تەنانەت نوێژەکەشی قێزەونە. |
10 He who leads the upright along the path of evil will fall into his own pit, but the blameless will inherit what is good.
| ئەوەی سەرڕاستان بەرەو ڕێگای خراپە ببات، دەکەوێتە ئەو چاڵەوە کە خۆی هەڵیکەندووە، بەڵام ئەوانەی کە بێ کەموکوڕین میراتی باشیان بەردەکەوێت. |
11 A rich man is wise in his own eyes, but a poor man with discernment sees through him.
| دەوڵەمەند لەبەرچاوی خۆی دانایە، بەڵام هەژاری تێگەیشتوو دەیپشکنێت. |
12 When the righteous triumph, there is great glory, but when the wicked rise, men hide themselves.
| لە سەرکەوتنی ڕاستودروستان شانازییەکی گەورە هەیە، بەڵام لە هەستانی بەدکاران خەڵکی خۆیان دەشارنەوە. |
13 He who conceals his sins will not prosper, but whoever confesses and renounces them will find mercy.
| ئەوەی گوناهەکانی خۆی بشارێتەوە سەرناکەوێت، بەڵام دانپێدانەر و وازلێهێنەر بەر بەزەیی دەکەوێت. |
14 Blessed is the man who is always reverent, but he who hardens his heart falls into trouble.
| خۆزگە دەخوازرێ بە کەسێک بەردەوام لە یەزدان بترسێت، بەڵام ئەوەی دڵی خۆی ڕەق بکات دەکەوێتە خراپەوە. |
15 Like a roaring lion or a charging bear is a wicked ruler over a helpless people.
| وەک شێرێکی بە نەڕەنەڕ و ورچێکی هەڵچووە، فەرمانڕەوای بەدکار بەسەر گەلی نەدارەوە. |
16 A leader who lacks judgment is also a great oppressor, but he who hates dishonest profit will prolong his days.
| فەرمانڕەوای ناتێگەیشتوو زۆرداری زۆر دەکات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە دەستکەوتی ناڕەوا بێت تەمەن درێژ دەبێت. |
17 A man burdened by bloodguilt will flee into the Pit; let no one support him.
| ئەوەی خوێنی کەسێکی لە مل بێت هەتا ڕۆژی مردنی هەڵاتوو دەبێت. با کەس پشتیوانی نەکات. |
18 He who walks with integrity will be kept safe, but whoever is perverse in his ways will suddenly fall.
| ئەوەی بە ڕێگای تەواویدا بڕوات ڕزگار دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕێگاکانی خوار بکات لەپڕ دەکەوێت. |
19 The one who works his land will have plenty of food, but whoever chases fantasies will have his fill of poverty.
| ئەوەی خزمەتی زەوی خۆی بکات تێر نان دەبێت، بەڵام ئەوەی دوای هیچوپووچی بکەوێت تێر هەژاری دەبێت. |
20 A faithful man will abound with blessings, but one eager to be rich will not go unpunished.
| کەسی دڵسۆز بەرەکەتی زۆرە، بەڵام ئەوەی بە پەلە بێت بۆ دەوڵەمەندی بێ سزا نابێت. |
21 To show partiality is not good, yet a man will do wrong for a piece of bread.
| لایەنگری باش نییە، بەڵام مرۆڤ بۆ لەتە نانێک گوناه دەکات. |
22 A stingy man hastens after wealth and does not know that poverty awaits him.
| کەسی بەرچاوتەنگ بە پەلەیە بۆ دەوڵەمەندی، بەڵام نازانێت نەبوونی بۆ دێت. |
23 He who rebukes a man will later find more favor than one who flatters with his tongue.
| ئەوەی کەسێک سەرزەنشت بکات لە کۆتاییدا پەسەندتر دەبێت لەوەی زمانلووسی دەکات. |
24 He who robs his father or mother, saying, “It is not wrong,” is a companion to the man who destroys.
| ئەوەی دایک و باوکی تاڵان بکات و بڵێت: «ئەمە گوناه نییە!» ئەو کەسە هاوبەشی کاولکارانە. |
25 A greedy man stirs up strife, but he who trusts in the LORD will prosper.
| چاوبرسی ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام ئەوانەی پشت بە یەزدان دەبەستن سەرکەوتوو دەبن. |
26 He who trusts in himself is a fool, but one who walks in wisdom will be safe.
| ئەوەی پشت بە بیرکردنەوەی خۆی ببەستێت گێلە، بەڵام ئەوەی بە ڕێگای داناییدا بڕوات دەرباز دەبێت. |
27 Whoever gives to the poor will not be in need, but he who hides his eyes will receive many curses.
| ئەوەی بە هەژار ببەخشێت نەبوون نابێت، بەڵام ئەوەی ڕووی لێ وەرگێڕێت نەفرەتی زۆر دەبێت. |
28 When the wicked come to power, people hide themselves; but when they perish, the righteous flourish.
| بە هەستانی بەدکاران خەڵکی خۆیان دەشارنەوە، بەڵام بە لەناوچوونیان ڕاستودروستان سەردەکەون. |
