Proverbs 28
1 The wicked flee when no one pursues, but the righteous are as bold as a lion.
Agtaray dagiti managdakdakes uray no awan ti mangkamkamat kadakuada, ngem dagiti agar-aramid iti umno ket natured a kas iti urbon a leon.
2 A land in rebellion has many rulers, but a man of understanding and knowledge maintains order.
Gapu iti basol ti daga, addaan daytoy kadagiti mangiturturay, ngem babaen iti tao nga addaan iti pannakaawat ken pannakaammo, agpautto daytoy iti atiddug a tiempo.
3 A destitute leader who oppresses the poor is like a driving rain that leaves no food.
Ti maysa a napanglaw a tao a mangidaddadanes kadagiti padana a napanglaw ket kas iti bumayakabak a tudo nga awan ibatina a taraon.
4 Those who forsake the law praise the wicked, but those who keep the law resist them.
Dagiti mangtallikod iti linteg ket dayawenda dagiti nadangkes a tattao, ngem guraen ida dagiti agtultulnog iti linteg.
5 Evil men do not understand justice, but those who seek the LORD comprehend fully.
Saan a maawatan dagiti dakes a tattao ti hustisia, ngem maawatan dagiti mangsapsapul kenni Yahweh dagiti amin a banag.
6 Better a poor man who walks with integrity than a rich man whose ways are perverse.
Nasaysayaat ti napanglaw a tao nga agbibiag iti kinatarnawna, ngem iti nabaknang a tao a dakes dagiti aramidna.
7 A discerning son keeps the law, but a companion of gluttons disgraces his father.
Ti agtungtungpal iti linteg ket maysa nga anak nga addaan iti pannakaawat, ngem ti tao a kadua dagiti narawet ket ibabainna ti amana.
8 He who increases his wealth by interest and usury lays it up for one who is kind to the poor.
Ti agur-urnong iti kinabaknangna babaen iti nangato a panangporsiyentona iti ipapautangna ket ur-urnongenna ti kinabaknangna a maipaayto iti tao a naasi kadagiti napanglaw a tattao.
9 Whoever turns his ear away from hearing the law, even his prayer is detestable.
No adda saan a dumdumngeg iti linteg, uray pay ti kararagna ket makarimon.
10 He who leads the upright along the path of evil will fall into his own pit, but the blameless will inherit what is good.
Ti siasinoman a mangiturong iti nalinteg iti dakes a wagas ket matnag iti bukodna nga abut, ngem maaddaan iti nasayaat a tawid ti awan basolna.
11 A rich man is wise in his own eyes, but a poor man with discernment sees through him.
Ti baknang a tao ket mabalin a masirib iti bukodna a panagkita, ngem matakuatanto isuna ti napanglaw a tao nga addaan iti pannakaawat.
12 When the righteous triumph, there is great glory, but when the wicked rise, men hide themselves.
Inton adda balligi para kadagidiay agar-aramid iti umno, addanto naindaklan a dayag, ngem inton bumangon dagiti nadangkes, aglemmeng dagiti tattao.
13 He who conceals his sins will not prosper, but whoever confesses and renounces them will find mercy.
Ti mangilemlemmeng kadagiti basolna ket saan a rumang-ay, ngem ti agbabawi ken tumallikod kadagitoy ket makaassianto.
14 Blessed is the man who is always reverent, but he who hardens his heart falls into trouble.
Naragsak ti maysa a tao a kanayon nga agbibiag nga addaan iti panagraem, ngem ti siasinoman a mangpatangken iti pusona ket mariribukanto.
15 Like a roaring lion or a charging bear is a wicked ruler over a helpless people.
Kas iti agngerngernger a leon wenno agdakdakiwas nga oso ti kaiyarigan ti nadangkes a mangiturturay kadagiti napanglaw a tattao.
16 A leader who lacks judgment is also a great oppressor, but he who hates dishonest profit will prolong his days.
Maysa a naranggas a mangidadanes ti kaiyarigan ti mangiturturay nga awanan iti pannakaawat, ngem ti manggurgura iti kinaulbod ket pumautto dagiti aldawna.
17 A man burdened by bloodguilt will flee into the Pit; let no one support him.
No nagbiddut ti maysa a tao gapu ta adda pinagsayasayna ti darana, aglemmengto isuna agingga a matay, ket awanto ti tumulong kenkuana.
18 He who walks with integrity will be kept safe, but whoever is perverse in his ways will suddenly fall.
Natalgedto ti siasinoman nga agbiag nga addaan iti kinatarnaw, ngem dagus a matnag ti agbibiag iti nakillo a wagas.
19 The one who works his land will have plenty of food, but whoever chases fantasies will have his fill of poverty.
Ti tao a mangtrabtrabaho iti dagana ket maaddaanto iti adu a taraon, ngem maaddaanto iti adu a rigat ti siasinoman a mangsurot iti awan serserbina nga aramid.
20 A faithful man will abound with blessings, but one eager to be rich will not go unpunished.
Ti napudno a tao ket maaddaanto iti adu a bendision, ngem madusanto ti tao a bumaknang iti apagbiit.
21 To show partiality is not good, yet a man will do wrong for a piece of bread.
Saan a nasayaat a mangipakita iti panangidumduma, ngem agbasol ti tao para iti sangapidaso a tinapay.
22 A stingy man hastens after wealth and does not know that poverty awaits him.
Kamkamaten ti naimot a tao ti kinabaknang, ngem saanna ammo nga umayto kenkuana ti kinarigat.
23 He who rebukes a man will later find more favor than one who flatters with his tongue.
Ti siasinoman a mangtubngar iti maysa a tao ket makasarakto iti ad-adu a pabor manipud kenkuana ngem ti maysa a tao a mangpatpatiray-ok kenkuana babaen iti dilana.
24 He who robs his father or mother, saying, “It is not wrong,” is a companion to the man who destroys.
Siasinoman a mangtakaw iti sanikua ti ama wenno inana nga ibagana a, “Saan a basol dayta,” kadua isuna ti manangdadael.
25 A greedy man stirs up strife, but he who trusts in the LORD will prosper.
Mangparnuay iti apa ti naagum a tao, ngem rumang-ay ti agtaltalek kenni Yahweh.
26 He who trusts in himself is a fool, but one who walks in wisdom will be safe.
Maag ti agtaltalek iti bukodna a bagi, ngem ti siasinoman nga agbibiag iti kinasirib ket maiyadayo manipud iti peggad.
27 Whoever gives to the poor will not be in need, but he who hides his eyes will receive many curses.
Awan pagkurangan ti mangtultulong kadagiti napanglaw, ngem siasinoman a saan a mangikaskaso kadakuada ket aglak-amto iti adu a lunod.
28 When the wicked come to power, people hide themselves; but when they perish, the righteous flourish.
No bumileg dagiti nadangkes, aglemmeng dagiti tattao, ngem no mapukaw dagiti nadangkes, umadu dagiti agar-aramid iti umno.
