Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, for you do not know what a day may bring.
Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
2 Let another praise you, and not your own mouth— a stranger, and not your own lips.
Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
3 A stone is heavy and sand is a burden, but aggravation from a fool outweighs them both.
Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
4 Wrath is cruel and anger is like a flood, but who can withstand jealousy?
Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
5 Better an open rebuke than love that is concealed.
Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
6 The wounds of a friend are faithful, but the kisses of an enemy are deceitful.
Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
7 The soul that is full loathes honey, but to a hungry soul, any bitter thing is sweet.
Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
8 Like a bird that strays from its nest is a man who wanders from his home.
Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
9 Oil and incense bring joy to the heart, and the sweetness of a friend is counsel to the soul.
Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
10 Do not forsake your friend or your father’s friend, and do not go to your brother’s house in the day of your calamity; better a neighbor nearby than a brother far away.
Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
11 Be wise, my son, and bring joy to my heart, so that I can answer him who taunts me.
Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
12 The prudent see danger and take cover; but the simple keep going and pay the penalty.
Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
13 Take the garment of him who posts security for a stranger; get collateral if it is for a foreigner.
Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
14 If one blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be counted to him as a curse.
Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
15 A constant dripping on a rainy day and a contentious woman are alike—
Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
16 restraining her is like holding back the wind or grasping oil with one’s right hand.
Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
17 As iron sharpens iron, so one man sharpens another.
Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
18 Whoever tends a fig tree will eat its fruit, and he who looks after his master will be honored.
Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
19 As water reflects the face, so the heart reflects the true man.
Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
Mắt đầy tham vọng, chẳng bao giờ chán; âm ty nuốt người không hề thỏa mãn. (Sheol h7585)
21 A crucible for silver and a furnace for gold, but a man is tested by the praise accorded him.
Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
22 Though you grind a fool like grain with mortar and a pestle, yet his folly will not depart from him.
Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
23 Be sure to know the state of your flocks, and pay close attention to your herds;
Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
24 for riches are not forever, nor does a crown endure to every generation.
vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
25 When hay is removed and new growth appears and the grain from the hills is gathered,
Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
26 the lambs will provide you with clothing, and the goats with the price of a field.
thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
27 You will have plenty of goats’ milk to feed you— food for your household and nourishment for your maidservants.
Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
