Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow, for you do not know what a day may bring.
Huwag mong ipaghambog ang kinabukasan; Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
2 Let another praise you, and not your own mouth— a stranger, and not your own lips.
Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig; ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
3 A stone is heavy and sand is a burden, but aggravation from a fool outweighs them both.
Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang; nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
4 Wrath is cruel and anger is like a flood, but who can withstand jealousy?
Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw, nguni't sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
5 Better an open rebuke than love that is concealed.
Maigi ang saway na hayag kay sa pagibig na nakukubli.
6 The wounds of a friend are faithful, but the kisses of an enemy are deceitful.
Tapat ang mga sugat ng kaibigan: nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
7 The soul that is full loathes honey, but to a hungry soul, any bitter thing is sweet.
Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan: nguni't sa gutom na tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
8 Like a bird that strays from its nest is a man who wanders from his home.
Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad, gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
9 Oil and incense bring joy to the heart, and the sweetness of a friend is counsel to the soul.
Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso: gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
10 Do not forsake your friend or your father’s friend, and do not go to your brother’s house in the day of your calamity; better a neighbor nearby than a brother far away.
Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay huwag mong pabayaan; at huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan: maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
11 Be wise, my son, and bring joy to my heart, so that I can answer him who taunts me.
Anak ko, ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso, upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
12 The prudent see danger and take cover; but the simple keep going and pay the penalty.
Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
13 Take the garment of him who posts security for a stranger; get collateral if it is for a foreigner.
Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
14 If one blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be counted to him as a curse.
Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan, mabibilang na sumpa sa kaniya.
15 A constant dripping on a rainy day and a contentious woman are alike—
Ang laging tulo sa araw na maulan at ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
16 restraining her is like holding back the wind or grasping oil with one’s right hand.
Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin, at ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
17 As iron sharpens iron, so one man sharpens another.
Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal; gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
18 Whoever tends a fig tree will eat its fruit, and he who looks after his master will be honored.
Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon; at ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
19 As water reflects the face, so the heart reflects the true man.
Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha, gayon ang puso ng tao sa tao.
Ang Sheol at ang kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man; at ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man. (Sheol h7585)
21 A crucible for silver and a furnace for gold, but a man is tested by the praise accorded him.
Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto, at ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
22 Though you grind a fool like grain with mortar and a pestle, yet his folly will not depart from him.
Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo, gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
23 Be sure to know the state of your flocks, and pay close attention to your herds;
Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan, at tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
24 for riches are not forever, nor does a crown endure to every generation.
Sapagka't ang mga kayamanan ay hindi magpakailan man: at namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
25 When hay is removed and new growth appears and the grain from the hills is gathered,
Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw, at ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
26 the lambs will provide you with clothing, and the goats with the price of a field.
Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan, at ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
27 You will have plenty of goats’ milk to feed you— food for your household and nourishment for your maidservants.
At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan; at pagkain sa iyong mga alilang babae.
