Proverbs 26
1 Like snow in summer and rain at harvest, honor does not befit a fool.
Tulad ng niyebe sa tag-araw o ulan sa panahon ng tag-ani, ang isang hangal na hindi karapat-dapat sa karangalan.
2 Like a fluttering sparrow or darting swallow, an undeserved curse does not come to rest.
Gaya ng isang maya na mabilis na nagpapalipat-lipat at ng layanglayang na humahagibis kapag sila ay lumilipad, gayundin hindi tatalab ang isang sumpa na hindi nararapat.
3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools!
Ang latigo ay para sa kabayo, ang kabisada ay para sa asno, at ang pamalo ay para sa likod ng mga hangal.
4 Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be like him.
Huwag sagutin ang isang hangal at sumali sa kanyang kahangalan, o magiging tulad ka niya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes.
Sumagot sa isang hangal at sumali sa kaniyang kahangalan upang hindi siya maging marunong sa kaniyang sariling paningin.
6 Like cutting off one’s own feet or drinking violence is the sending of a message by the hand of a fool.
Sinumang magpadala ng isang mensahe sa pamamagitan ng kamay ng isang hangal ay pinuputol ang kaniyang sariling mga paa at umiinom nang karahasan.
7 Like lame legs hanging limp is a proverb in the mouth of a fool.
Ang mga binti ng isang paralitiko na nakabitin ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
8 Like binding a stone into a sling is the giving of honor to a fool.
Ang pagtatali ng bato sa isang tirador ay gaya ng pagbibigay karangalan sa isang hangal.
9 Like a thorn that falls into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of a fool.
Ang halamang tinik na hawak ng isang lasing ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
10 Like an archer who wounds at random is he who hires a fool or passerby.
Ang isang mamamana na sumusugat ng lahat ay tulad ng isang umuupa ng isang hangal o ng kahit sinumang dumadaan.
11 As a dog returns to its vomit, so a fool repeats his folly.
Gaya ng isang asong bumabalik sa kanyang sariling suka, ganoon din ang isang hangal na inuulit ang kanyang kahangalan.
12 Do you see a man who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang taong marunong sa kanyang sariling paningin? Higit na may pag-asa ang isang hangal kaysa sa kanya.
13 The slacker says, “A lion is in the road! A fierce lion roams the public square!”
Ang tamad na tao ay nagsasabing, “May isang leon sa kalsada! May isang leon sa pagitan ng mga lantad na lugar!
14 As a door turns on its hinges, so the slacker turns on his bed.
Kung paanong ang isang pinto ay bumabaling sa kaniyang bisagra, ang tamad na tao naman ay sa ibabaw ng kaniyang kama.
15 The slacker buries his hand in the dish; it wearies him to bring it back to his mouth.
Nilalagay ng isang tamad na tao ang kaniyang kamay sa pagkain, pero wala siyang lakas na isubo ito sa kaniyang bibig.
16 The slacker is wiser in his own eyes than seven men who answer discreetly.
Ang tamad na tao ay mas marunong sa kanyang paningin kaysa sa pitong lalaking may kakayahang kumilatis.
17 Like one who grabs a dog by the ears is a passerby who meddles in a quarrel not his own.
Tulad ng isang humahawak ng mga tainga ng isang aso ay isang taong dumadaan na nagagalit sa alitan na hindi kanya.
18 Like a madman shooting firebrands and deadly arrows,
Tulad ng isang baliw na pumapana ng nagliliyab na mga palaso,
19 so is the man who deceives his neighbor and says, “I was only joking!”
ay ang isang nandaraya ng kanyang kapwa at nagsasabing, “Di ba't nagbibiro lang ako?”
20 Without wood, a fire goes out; without gossip, a conflict ceases.
Dahil sa kakulangan ng gatong, namamatay ang apoy, at kung saan walang tsismoso, tumitigil ang pag-aaway.
21 Like charcoal for embers and wood for fire, so is a quarrelsome man for kindling strife.
Tulad ng isang uling na nagbabaga at panggatong ay sa apoy, ganoon din ang isang palaaway na tao na nagpapasiklab ng alitan.
22 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Ang mga salita ng isang tsismoso ay tulad ng masarap na mga pagkain; bumababa sila sa kaloob-loobang mga bahagi ng katawan.
23 Like glaze covering an earthen vessel are burning lips and a wicked heart.
Ang pampakintab na bumabalot sa isang banga ay tulad ng nagbabagang mga labi at isang napakasamang puso.
24 A hateful man disguises himself with his speech, but he lays up deceit in his heart.
Ang isang namumuhi sa iba ay kinukubli ang kanyang damdamin sa pamamagitan ng kaniyang mga labi at nag-iimbak ng panlilinlang sa kaniyang sarili.
25 When he speaks graciously, do not believe him, for seven abominations fill his heart.
Magiliw siyang mangungusap, pero huwag siyang paniwalaan, dahil may pitong mga pagkasuklam sa kaniyang puso.
26 Though his hatred is concealed by deception, his wickedness will be exposed in the assembly.
Kahit na natatakpan ng panlilinlang ang kaniyang pagkamuhi, ang kaniyang kabuktutan ay malalantad sa kapulungan.
27 He who digs a pit will fall into it, and he who rolls a stone will have it roll back on him.
Sinumang gumagawa ng isang hukay ay mahuhulog dito at ang bato ay gugulong pabalik sa taong tumulak nito.
28 A lying tongue hates those it crushes, and a flattering mouth causes ruin.
Ang isang nagsisinungaling na dila ay namumuhi sa mga taong dinudurog nito at ang nambobolang bibig ay nagiging dahilan ng pagkawasak.
