Proverbs 26
1 Like snow in summer and rain at harvest, honor does not befit a fool.
Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
2 Like a fluttering sparrow or darting swallow, an undeserved curse does not come to rest.
Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools!
Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
4 Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be like him.
Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes.
Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
6 Like cutting off one’s own feet or drinking violence is the sending of a message by the hand of a fool.
Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
7 Like lame legs hanging limp is a proverb in the mouth of a fool.
Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
8 Like binding a stone into a sling is the giving of honor to a fool.
Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
9 Like a thorn that falls into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of a fool.
Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
10 Like an archer who wounds at random is he who hires a fool or passerby.
Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
11 As a dog returns to its vomit, so a fool repeats his folly.
Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
12 Do you see a man who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
13 The slacker says, “A lion is in the road! A fierce lion roams the public square!”
Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
14 As a door turns on its hinges, so the slacker turns on his bed.
Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
15 The slacker buries his hand in the dish; it wearies him to bring it back to his mouth.
Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
16 The slacker is wiser in his own eyes than seven men who answer discreetly.
Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
17 Like one who grabs a dog by the ears is a passerby who meddles in a quarrel not his own.
Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
18 Like a madman shooting firebrands and deadly arrows,
Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
19 so is the man who deceives his neighbor and says, “I was only joking!”
Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
20 Without wood, a fire goes out; without gossip, a conflict ceases.
Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
21 Like charcoal for embers and wood for fire, so is a quarrelsome man for kindling strife.
Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
22 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
23 Like glaze covering an earthen vessel are burning lips and a wicked heart.
Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
24 A hateful man disguises himself with his speech, but he lays up deceit in his heart.
Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
25 When he speaks graciously, do not believe him, for seven abominations fill his heart.
Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
26 Though his hatred is concealed by deception, his wickedness will be exposed in the assembly.
Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
27 He who digs a pit will fall into it, and he who rolls a stone will have it roll back on him.
Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
28 A lying tongue hates those it crushes, and a flattering mouth causes ruin.
Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
