Proverbs 26
1 Like snow in summer and rain at harvest, honor does not befit a fool.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 Like a fluttering sparrow or darting swallow, an undeserved curse does not come to rest.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools!
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be like him.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Answer a fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 Like cutting off one’s own feet or drinking violence is the sending of a message by the hand of a fool.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 Like lame legs hanging limp is a proverb in the mouth of a fool.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 Like binding a stone into a sling is the giving of honor to a fool.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 Like a thorn that falls into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of a fool.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 Like an archer who wounds at random is he who hires a fool or passerby.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 As a dog returns to its vomit, so a fool repeats his folly.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Do you see a man who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 The slacker says, “A lion is in the road! A fierce lion roams the public square!”
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 As a door turns on its hinges, so the slacker turns on his bed.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 The slacker buries his hand in the dish; it wearies him to bring it back to his mouth.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 The slacker is wiser in his own eyes than seven men who answer discreetly.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 Like one who grabs a dog by the ears is a passerby who meddles in a quarrel not his own.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 Like a madman shooting firebrands and deadly arrows,
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 so is the man who deceives his neighbor and says, “I was only joking!”
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 Without wood, a fire goes out; without gossip, a conflict ceases.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 Like charcoal for embers and wood for fire, so is a quarrelsome man for kindling strife.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Like glaze covering an earthen vessel are burning lips and a wicked heart.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 A hateful man disguises himself with his speech, but he lays up deceit in his heart.
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 When he speaks graciously, do not believe him, for seven abominations fill his heart.
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 Though his hatred is concealed by deception, his wickedness will be exposed in the assembly.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 He who digs a pit will fall into it, and he who rolls a stone will have it roll back on him.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 A lying tongue hates those it crushes, and a flattering mouth causes ruin.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
