Proverbs 26

1 Like snow in summer and rain at harvest, honor does not befit a fool.

همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

2 Like a fluttering sparrow or darting swallow, an undeserved curse does not come to rest.

نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools!

شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

4 Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be like him.

نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

5 Answer a fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes.

نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

6 Like cutting off one’s own feet or drinking violence is the sending of a message by the hand of a fool.

کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

7 Like lame legs hanging limp is a proverb in the mouth of a fool.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

8 Like binding a stone into a sling is the giving of honor to a fool.

احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

9 Like a thorn that falls into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of a fool.

مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

10 Like an archer who wounds at random is he who hires a fool or passerby.

کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

11 As a dog returns to its vomit, so a fool repeats his folly.

همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

12 Do you see a man who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.

کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

13 The slacker says, “A lion is in the road! A fierce lion roams the public square!”

آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

14 As a door turns on its hinges, so the slacker turns on his bed.

او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

15 The slacker buries his hand in the dish; it wearies him to bring it back to his mouth.

دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

16 The slacker is wiser in his own eyes than seven men who answer discreetly.

با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

17 Like one who grabs a dog by the ears is a passerby who meddles in a quarrel not his own.

کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

18 Like a madman shooting firebrands and deadly arrows,

شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

19 so is the man who deceives his neighbor and says, “I was only joking!”

20 Without wood, a fire goes out; without gossip, a conflict ceases.

هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

21 Like charcoal for embers and wood for fire, so is a quarrelsome man for kindling strife.

همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

22 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.

سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

23 Like glaze covering an earthen vessel are burning lips and a wicked heart.

سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

24 A hateful man disguises himself with his speech, but he lays up deceit in his heart.

شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

25 When he speaks graciously, do not believe him, for seven abominations fill his heart.

اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

26 Though his hatred is concealed by deception, his wickedness will be exposed in the assembly.

اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

27 He who digs a pit will fall into it, and he who rolls a stone will have it roll back on him.

هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

28 A lying tongue hates those it crushes, and a flattering mouth causes ruin.

زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.