Proverbs 26
1 Like snow in summer and rain at harvest, honor does not befit a fool.
Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.
2 Like a fluttering sparrow or darting swallow, an undeserved curse does not come to rest.
Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.
3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the backs of fools!
Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.
4 Do not answer a fool according to his folly, or you yourself will be like him.
Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.
5 Answer a fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes.
Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.
6 Like cutting off one’s own feet or drinking violence is the sending of a message by the hand of a fool.
Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.
7 Like lame legs hanging limp is a proverb in the mouth of a fool.
Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.
8 Like binding a stone into a sling is the giving of honor to a fool.
Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.
9 Like a thorn that falls into the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of a fool.
Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.
10 Like an archer who wounds at random is he who hires a fool or passerby.
Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.
11 As a dog returns to its vomit, so a fool repeats his folly.
Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.
12 Do you see a man who is wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.
13 The slacker says, “A lion is in the road! A fierce lion roams the public square!”
Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”
14 As a door turns on its hinges, so the slacker turns on his bed.
Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.
15 The slacker buries his hand in the dish; it wearies him to bring it back to his mouth.
Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.
16 The slacker is wiser in his own eyes than seven men who answer discreetly.
Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.
17 Like one who grabs a dog by the ears is a passerby who meddles in a quarrel not his own.
Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.
18 Like a madman shooting firebrands and deadly arrows,
Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana
19 so is the man who deceives his neighbor and says, “I was only joking!”
ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”
20 Without wood, a fire goes out; without gossip, a conflict ceases.
Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.
21 Like charcoal for embers and wood for fire, so is a quarrelsome man for kindling strife.
Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.
22 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.
23 Like glaze covering an earthen vessel are burning lips and a wicked heart.
Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.
24 A hateful man disguises himself with his speech, but he lays up deceit in his heart.
Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.
25 When he speaks graciously, do not believe him, for seven abominations fill his heart.
Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.
26 Though his hatred is concealed by deception, his wickedness will be exposed in the assembly.
Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.
27 He who digs a pit will fall into it, and he who rolls a stone will have it roll back on him.
Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.
28 A lying tongue hates those it crushes, and a flattering mouth causes ruin.
Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.
