Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches; favor is better than silver and gold.
Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is Maker of them all.
Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau; Ðức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
3 The prudent see danger and take cover, but the simple keep going and suffer the consequences.
Người khôn ngoan thấy đều tai vạ, và ẩn mình; Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
4 The rewards of humility and the fear of the LORD are wealth and honor and life.
Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Ðức Giê-hô-va, Ấy là giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
5 Thorns and snares lie on the path of the perverse; he who guards his soul stays far from them.
Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy; Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
6 Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender.
Người giàu quản hạt kẻ nghèo; Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
8 He who sows injustice will reap disaster, and the rod of his fury will be destroyed.
Kẻ nào giao sự bất công sẽ gặt điều tai họa; Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
9 A generous man will be blessed, for he shares his bread with the poor.
Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước; Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
10 Drive out the mocker, and conflict will depart; even quarreling and insults will cease.
Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi; Ðiều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
11 He who loves a pure heart and gracious lips will have the king for a friend.
Ai ái mộ lòng thánh sạch, Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
12 The LORD’s eyes keep watch over knowledge, but He frustrates the words of the faithless.
Mắt của Ðức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức; Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
13 The slacker says, “There is a lion outside! I will be slain in the streets!”
Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó; Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
14 The mouth of an adulteress is a deep pit; he who is under the wrath of the LORD will fall into it.
Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu; Ai bị Ðức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
15 Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.
Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ; Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
16 Oppressing the poor to enrich oneself or giving gifts to the rich will surely lead to poverty.
Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; Và ai co kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.
17 Incline your ear and hear the words of the wise— apply your mind to my knowledge—
Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan, Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
18 for it is pleasing when you keep them within you and they are constantly on your lips.
Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con, Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
19 So that your trust may be in the LORD, I instruct you today—yes, you.
Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó, Ðể con có lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va.
20 Have I not written for you thirty sayings about counsel and knowledge,
Ta há chẳng có chép cho con Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
21 to show you true and reliable words, that you may soundly answer those who sent you?
Ðể làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý, Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?
22 Do not rob a poor man because he is poor, and do not crush the afflicted at the gate,
Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo, Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
23 for the LORD will take up their case and will plunder those who rob them.
Vì Ðức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ, Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
24 Do not make friends with an angry man, and do not associate with a hot-tempered man,
Chớ làm bạn với người hay giận; Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
25 or you may learn his ways and entangle yourself in a snare.
E con tập theo đường lối nó, Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
26 Do not be one who gives pledges, who puts up security for debts.
Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau, Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
27 If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?
Nếu con không có gì trả, Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
28 Do not move an ancient boundary stone which your fathers have placed.
Chớ dời đi các mộc giới cũ, Mà tổ phụ con đã dựng.
29 Do you see a man skilled in his work? He will be stationed in the presence of kings; he will not stand before obscure men.
Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng? Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.
