Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches; favor is better than silver and gold.
| نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره. |
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is Maker of them all.
| دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است. |
3 The prudent see danger and take cover, but the simple keep going and suffer the consequences.
| شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد. |
4 The rewards of humility and the fear of the LORD are wealth and honor and life.
| ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است. |
5 Thorns and snares lie on the path of the perverse; he who guards his soul stays far from them.
| راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن. |
6 Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
| بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد. |
7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender.
| فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده. |
8 He who sows injustice will reap disaster, and the rod of his fury will be destroyed.
| هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست. |
9 A generous man will be blessed, for he shares his bread with the poor.
| شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت. |
10 Drive out the mocker, and conflict will depart; even quarreling and insults will cease.
| مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد. |
11 He who loves a pure heart and gracious lips will have the king for a friend.
| اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد. |
12 The LORD’s eyes keep watch over knowledge, but He frustrates the words of the faithless.
| خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند. |
13 The slacker says, “There is a lion outside! I will be slain in the streets!”
| آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.» |
14 The mouth of an adulteress is a deep pit; he who is under the wrath of the LORD will fall into it.
| سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد. |
15 Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.
| حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند. |
16 Oppressing the poor to enrich oneself or giving gifts to the rich will surely lead to poverty.
| کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد. |
17 Incline your ear and hear the words of the wise— apply your mind to my knowledge—
| به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛ |
18 for it is pleasing when you keep them within you and they are constantly on your lips.
| زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است. |
19 So that your trust may be in the LORD, I instruct you today—yes, you.
| این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد. |
20 Have I not written for you thirty sayings about counsel and knowledge,
| این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام |
21 to show you true and reliable words, that you may soundly answer those who sent you?
| تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی. |
22 Do not rob a poor man because he is poor, and do not crush the afflicted at the gate,
| اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛ |
23 for the LORD will take up their case and will plunder those who rob them.
| زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید. |
24 Do not make friends with an angry man, and do not associate with a hot-tempered man,
| با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن، |
25 or you may learn his ways and entangle yourself in a snare.
| مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی. |
26 Do not be one who gives pledges, who puts up security for debts.
| ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد، |
27 If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?
| زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند. |
28 Do not move an ancient boundary stone which your fathers have placed.
| حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده. |
29 Do you see a man skilled in his work? He will be stationed in the presence of kings; he will not stand before obscure men.
| اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت. |
