Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches; favor is better than silver and gold.
| ناوبانگی چاک لە دەوڵەمەندی گەورە خوازراوترە، ڕێزیش لە زێڕ و زیو باشترە. |
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is Maker of them all.
| دەوڵەمەند و هەژار لەمەدا یەکدەگرنەوە، دروستکەری هەردووکیان یەزدانە. |
3 The prudent see danger and take cover, but the simple keep going and suffer the consequences.
| ژیر خراپە دەبینێت و خۆی دەشارێتەوە، بەڵام ساویلکە مل پێوەدەنێت و سزا دەدرێ. |
4 The rewards of humility and the fear of the LORD are wealth and honor and life.
| پاداشتی بێفیزی و لەخواترسی دەوڵەمەندی و ڕێزداری و ژیانە. |
5 Thorns and snares lie on the path of the perverse; he who guards his soul stays far from them.
| چقڵ و تەڵە لە ڕێگای پیاوی خواردایە، بەڵام ئەوەی خۆی بپارێزێت لێی دوور دەکەوێتەوە. |
6 Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
| منداڵ لەسەر ئەو ڕێگایە ڕابهێنە کە پێویستە بیگرێت، پیریش بێت لێی لا نادات. |
7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender.
| دەوڵەمەند بەسەر هەژاردا حوکم دەکات، قەرزاریش کۆیلەی خاوەن قەرزە. |
8 He who sows injustice will reap disaster, and the rod of his fury will be destroyed.
| ئەوەی ناڕەوایی بچێنێت دروێنەی خراپە دەکات، کوتەکی تووڕەییشی دەفەوتێت. |
9 A generous man will be blessed, for he shares his bread with the poor.
| ئەوەی چاوتێر بێت بەرەکەتدار دەبێت، چونکە لە نانی خۆی دەداتە هەژار. |
10 Drive out the mocker, and conflict will depart; even quarreling and insults will cease.
| گاڵتەجاڕ دەربکە، ناکۆکی دەڕوات، دووبەرەکی و ڕیسواییش نامێنێت. |
11 He who loves a pure heart and gracious lips will have the king for a friend.
| ئەوەی حەزی لە دڵپاکی بێت و قسەی شیرین بێت، پاشا دەبێتە دۆستی. |
12 The LORD’s eyes keep watch over knowledge, but He frustrates the words of the faithless.
| چاوی یەزدان چاودێری زانیاری دەکات، بەڵام قسەی ناپاکان سەرەوژێر دەکات. |
13 The slacker says, “There is a lion outside! I will be slain in the streets!”
| تەمبەڵ دەڵێت: «شێرێک لە دەرەوەیە! ئەگەر بچمە گۆڕەپانەکان دەکوژرێم!» |
14 The mouth of an adulteress is a deep pit; he who is under the wrath of the LORD will fall into it.
| دەمی ژنی بەدڕەوشت چاڵێکی قووڵە، ئەوەی بەر تووڕەیی یەزدان بکەوێت دەکەوێتە ناوی. |
15 Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.
| گێلی بە دڵی منداڵەوە گرێدراوە، بەڵام گۆچانی تەمبێکردن دووری دەخاتەوە لێی. |
16 Oppressing the poor to enrich oneself or giving gifts to the rich will surely lead to poverty.
| ئەوەی زۆرداری لە هەژار بکات بۆ ئەوەی بۆ خۆی زیاد بکات و ئەوەی بە دەوڵەمەند ببەخشێت، بێگومان هەردووکیان بەرەو نەبوونییە. |
17 Incline your ear and hear the words of the wise— apply your mind to my knowledge—
| گوێ شل بکە و قسەی دانایان ببیستە، دڵت بدە زانیاری من، |
18 for it is pleasing when you keep them within you and they are constantly on your lips.
| چونکە جوانە ئەگەر لە ناختدا هەڵیبگریت و تێکڕا لەسەر لێوەکانت بچەسپێن. |
19 So that your trust may be in the LORD, I instruct you today—yes, you.
| بۆ ئەوەی پشتبەستنت بە یەزدان بێت، ئەمڕۆ تۆ فێر دەکەم، بەڵێ تۆ. |
20 Have I not written for you thirty sayings about counsel and knowledge,
| ئایا سی پەندم بۆ نەنووسیوی سەبارەت بە ڕاوێژ و زانیاری، |
21 to show you true and reliable words, that you may soundly answer those who sent you?
| بۆ ئەوەی دروستی قسەی ڕاستیت فێر بکەم، هەتا وەڵامە ڕاستییەکان بدەیتەوە ئەوانەی کە تۆیان ناردووە؟ |
22 Do not rob a poor man because he is poor, and do not crush the afflicted at the gate,
| هەژار تاڵان مەکە لەبەر هەژارییەکەی و نەبوون وردوخاش مەکە لە دادگا، |
23 for the LORD will take up their case and will plunder those who rob them.
| چونکە یەزدان بەرگری لە کێشەکەیان دەکات و ئەوانەی تاڵانیان دەکەن گیانیان تاڵان دەکات. |
24 Do not make friends with an angry man, and do not associate with a hot-tempered man,
| مەبە برادەری کەسی تووڕە، هاوڕێیەتی کەسی هەڵچوو مەکە، |
25 or you may learn his ways and entangle yourself in a snare.
| نەوەک لە ڕێچکەی ئەوان ڕابێیت، خۆت تووشی تەڵە بکەیت. |
26 Do not be one who gives pledges, who puts up security for debts.
| لەوانە مەبە کە تەوقە دەکەن، دەستەبەری قەرزی خەڵک مەکە. |
27 If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?
| ئەگەر نەتبوو بیدەیتەوە، بۆچی نوێنەکەی ژێرت ببردرێت. |
28 Do not move an ancient boundary stone which your fathers have placed.
| سنووری کۆن مەگوازەوە، ئەوەی باوباپیرانت دایانناوە. |
29 Do you see a man skilled in his work? He will be stationed in the presence of kings; he will not stand before obscure men.
| ئایا ئەو کەسەت بینیوە بە دەستوبردە لە کارەکەی؟ لەبەردەم پاشاکان ڕادەوەستێت، نەک لەبەردەم خەڵکی بێ ناوبانگ. |
