Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches; favor is better than silver and gold.
Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is Maker of them all.
Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
3 The prudent see danger and take cover, but the simple keep going and suffer the consequences.
Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
4 The rewards of humility and the fear of the LORD are wealth and honor and life.
Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
5 Thorns and snares lie on the path of the perverse; he who guards his soul stays far from them.
Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
6 Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender.
Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
8 He who sows injustice will reap disaster, and the rod of his fury will be destroyed.
Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
9 A generous man will be blessed, for he shares his bread with the poor.
Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
10 Drive out the mocker, and conflict will depart; even quarreling and insults will cease.
Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
11 He who loves a pure heart and gracious lips will have the king for a friend.
Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
12 The LORD’s eyes keep watch over knowledge, but He frustrates the words of the faithless.
La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
13 The slacker says, “There is a lion outside! I will be slain in the streets!”
Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
14 The mouth of an adulteress is a deep pit; he who is under the wrath of the LORD will fall into it.
La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
15 Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.
Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
16 Oppressing the poor to enrich oneself or giving gifts to the rich will surely lead to poverty.
Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
17 Incline your ear and hear the words of the wise— apply your mind to my knowledge—
Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
18 for it is pleasing when you keep them within you and they are constantly on your lips.
Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
19 So that your trust may be in the LORD, I instruct you today—yes, you.
Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
20 Have I not written for you thirty sayings about counsel and knowledge,
Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
21 to show you true and reliable words, that you may soundly answer those who sent you?
Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
22 Do not rob a poor man because he is poor, and do not crush the afflicted at the gate,
Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
23 for the LORD will take up their case and will plunder those who rob them.
Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
24 Do not make friends with an angry man, and do not associate with a hot-tempered man,
Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
25 or you may learn his ways and entangle yourself in a snare.
Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
26 Do not be one who gives pledges, who puts up security for debts.
Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
27 If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?
Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
28 Do not move an ancient boundary stone which your fathers have placed.
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
29 Do you see a man skilled in his work? He will be stationed in the presence of kings; he will not stand before obscure men.
Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
