Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches; favor is better than silver and gold.
Ang usa ka maayong ngalan labi pang maayong pilion kay sa dagkung mga bahandi, Ug ang mahigugmaong-kalooy kay sa salapi ug bulawan.
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is Maker of them all.
Ang adunahan ug ang kabus magakahibalag sila: Si Jehova mao ang nagbuhat kanilang tanan.
3 The prudent see danger and take cover, but the simple keep going and suffer the consequences.
Ang usa ka buotan nga tawo makakita sa dautan, ug magatago sa iyang kaugalingon; Apan ang walay-pagtagad molabay lamang ug magaantus tungod niini.
4 The rewards of humility and the fear of the LORD are wealth and honor and life.
Ang balus sa pagkamapaubsanon ug pagkahadlok kang Jehova Mao ang pagkaadunahan, ug kadungganan, ug kinabuhi.
5 Thorns and snares lie on the path of the perverse; he who guards his soul stays far from them.
Mga tonok ug mga lit-ag maoy anaa sa dalan sa masukihon: Kadtong magabantay sa iyang kalag mahilayo gikan kanila.
6 Train up a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
Bansaya ang bata diha sa dalan nga iyang pagalaktan, Ug bisan kong siya matigulang na siya dili mobiya gikan niana.
7 The rich rule over the poor, and the borrower is slave to the lender.
Ang adunahan magahari ibabaw sa kabus; Ug ang manghuhulam mao ang ulipon sa magapahulam.
8 He who sows injustice will reap disaster, and the rod of his fury will be destroyed.
Kadtong magapugas ug kasal-anan nagaani ug kalisdanan; Ug ang baras sa iyang kasuko makawang.
9 A generous man will be blessed, for he shares his bread with the poor.
Kadtong adunay usa ka mata nga madagayaon pagabulahanon; Kay siya nagahatag sa iyang tinapay sa kabus.
10 Drive out the mocker, and conflict will depart; even quarreling and insults will cease.
Papahawaa ang mayubiton, ug ang pagpakigbingkil mogula; Oo, ang pagkalalis ug pagpakaulaw mohunong.
11 He who loves a pure heart and gracious lips will have the king for a friend.
Kadtong mahagugma sa pagkaulay sa kasingkasing, Tungod sa gracia sa iyang mga q2 ngabilang hari mahimong iyan higala.
12 The LORD’s eyes keep watch over knowledge, but He frustrates the words of the faithless.
Ang mga mata ni Jehova magapanalipod kaniya nga may kahibalo; Apan siya magawagtang sa mga pulong sa tawong mabudhion
13 The slacker says, “There is a lion outside! I will be slain in the streets!”
Ang tapulan nagaingon: Adunay usa ka leon sa gawas; Ako pagapatyon diha sa kadalanan.
14 The mouth of an adulteress is a deep pit; he who is under the wrath of the LORD will fall into it.
Ang baba sa mga dumuloong babaye maoy usa ka halalum nga gahong; Siya nga gidumtan ni Jehova mahulog niana.
15 Foolishness is bound up in the heart of a child, but the rod of discipline drives it far from him.
Ang mga binuang nabugkos diha sa kasingkasing sa usa ka bata; Apan ang bunal sa pagbadlong magapalabog niana sa halayo gikan kaniya.
16 Oppressing the poor to enrich oneself or giving gifts to the rich will surely lead to poverty.
Kadtong magadaugdaug sa kabus aron sa pagdugang sa iyang ganancia, Ug kadtong magahatag sa adunahan, modangat lamang sa kawalad-on.
17 Incline your ear and hear the words of the wise— apply your mind to my knowledge—
Ikiling ang imong igdulungog, ug pamatia ang mga pulong sa manggialamon, Ug ibutang ang imong kasingkasing sa akong kahibalo.
18 for it is pleasing when you keep them within you and they are constantly on your lips.
Kay kini maoy butang nga makalilipay kong ikaw magatipig kanila diha kanimo, Kong sila mahiluna pagtingub diha sa imong mga ngabil.
19 So that your trust may be in the LORD, I instruct you today—yes, you.
Aron ang imong pagsalig mahaanha kang Jehova, Akong gipahibalo kanimo sila niining adlawa, bisan kanimo.
20 Have I not written for you thirty sayings about counsel and knowledge,
Wala ba ako makasulat kanimo ug mga maayo uyamut nga mga butang Sa mga tambag ug kahibalo,
21 to show you true and reliable words, that you may soundly answer those who sent you?
Aron sa pagpahibalo kanimo sa kasayuran sa mga pulong sa kamatuoran, Aron ikaw magadala pagbalik sa mga pulong sa kamatuoran ngadto kanila nga nagasugo kanimo?
22 Do not rob a poor man because he is poor, and do not crush the afflicted at the gate,
Ayaw pagkawati ang kabus tungod kay siya kabus; Ni magadaugdaug ka sa mga sinakit diha sa ganghaan:
23 for the LORD will take up their case and will plunder those who rob them.
Kay si Jehova magalaban sa ilang katungod, Ug moagaw sa kinabuhi niadtong nangagaw kanila.
24 Do not make friends with an angry man, and do not associate with a hot-tempered man,
Ayaw pagpakighigala sa usa ka tawo nga maligut-guton; Ug sa masuk-anon nga tawo dili ka makigkuyog:
25 or you may learn his ways and entangle yourself in a snare.
Tingali unya ikaw makakat-on sa iyang mga dalan, Ug makabaton ka sa lit-ag sa imong kalag.
26 Do not be one who gives pledges, who puts up security for debts.
Dili ka paisip nga usa kanila nga nagapanghampak sa kamot, Kun kanila nga maoy mga pasalig tungod sa mga utang.
27 If you have nothing with which to pay, why should your bed be taken from under you?
Kong ikaw walay kapaingnan sa pagbayad, Nganong iyang kuhaon ang imong higdaanan nga anaa sa ilalum nimo?
28 Do not move an ancient boundary stone which your fathers have placed.
Ayaw pagbalhina ang karaan nga mohon sa yuta, Nga gibutang sa imong mga amahan.
29 Do you see a man skilled in his work? He will be stationed in the presence of kings; he will not stand before obscure men.
Nakita mo ba ang usa ka tawo nga masingkamoton sa iyang patigayon? siya magatindog sa atubangan sa mga hari; Siya dili magatindog sa atubangan sa bastos nga mga tawo.
