Proverbs 21
1 The king’s heart is a waterway in the hand of the LORD; He directs it where He pleases.
Serce króla [jest] w ręku PANA [jak] potoki wód; kieruje je, dokąd chce.
2 All a man’s ways seem right to him, but the LORD weighs the heart.
Wszelka droga człowieka jest słuszna w jego oczach, ale PAN waży serca.
3 To do righteousness and justice is more desirable to the LORD than sacrifice.
Czynienie sprawiedliwości i sądu bardziej się podobają PANU niż ofiara.
4 Haughty eyes and a proud heart— the guides of the wicked—are sin.
Wyniosłe oczy, pyszne serce [i] praca niegodziwych są grzechem.
5 The plans of the diligent bring plenty, as surely as haste leads to poverty.
Myśli pracowitego [przynoszą] pewny dostatek, a [myśli] każdego spieszącego się – niedostatek.
6 Making a fortune by a lying tongue is a vanishing mist, a deadly pursuit.
Gromadzenie skarbów kłamliwym językiem jest przemijającą marnością tych, którzy szukają śmierci.
7 The violence of the wicked will sweep them away because they refuse to do what is just.
Grabież niegodziwych zniszczy ich, bo nie chcą czynić tego, co sprawiedliwe.
8 The way of a guilty man is crooked, but the conduct of the innocent is upright.
Droga człowieka jest przewrotna i obca, ale dzieło czystego jest prawe.
9 Better to live on a corner of the roof than to share a house with a quarrelsome wife.
Lepiej mieszkać w kącie dachu niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
10 The soul of the wicked man craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
Dusza niegodziwego pragnie zła, a jego bliźni nie znajduje łaski w jego oczach.
11 When a mocker is punished, the simple gain wisdom; and when a wise man is instructed, he acquires knowledge.
Gdy się karze szydercę, prosty mądrzeje, a gdy uczą mądrego, przyjmuje wiedzę.
12 The Righteous One considers the house of the wicked and brings the wicked to ruin.
Sprawiedliwy zważa na dom niegodziwego, ale [Bóg] powala niegodziwych za [ich] nieprawość.
13 Whoever shuts his ears to the cry of the poor, he too shall cry out and receive no answer.
Kto zatyka swe ucho na wołanie ubogiego, ten sam będzie wołał, a nie zostanie wysłuchany.
14 A gift in secret soothes anger, and a covert bribe pacifies great wrath.
[Potajemny] dar łagodzi zapalczywość i upominek w zanadrzu uspokaja wielki gniew.
15 Justice executed is a joy to the righteous, but a terror to the workers of iniquity.
Radością jest dla sprawiedliwego czynić sąd, a na czyniących nieprawość przyjdzie zniszczenie.
16 The man who strays from the path of understanding will rest in the assembly of the dead.
Człowiek, który zbacza z drogi mądrości, odpocznie w zgromadzeniu umarłych.
17 He who loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will never be rich.
Kto kocha zabawę, zubożeje, a kto kocha wino i olejek, nie wzbogaci się.
18 The wicked become a ransom for the righteous, and the faithless for the upright.
Niegodziwy [będzie] okupem za sprawiedliwego, a przewrotny – za prawych.
19 Better to live in the desert than with a contentious and ill-tempered wife.
Lepiej mieszkać na pustyni niż z kłótliwą i gniewliwą żoną.
20 Precious treasures and oil are in the dwelling of the wise, but a foolish man consumes them.
Pożądany skarb i olej [są] w mieszkaniu mądrego, ale głupiec je trwoni.
21 He who pursues righteousness and loving devotion finds life, righteousness, and honor.
Kto podąża za sprawiedliwością i miłosierdziem, znajduje życie, sprawiedliwość i chwałę.
22 A wise man scales the city of the mighty and pulls down the stronghold in which they trust.
Mądry wdziera się do miasta mocarzy i burzy potęgę ich ufności.
23 He who guards his mouth and tongue keeps his soul from distress.
Kto strzeże swoich ust i języka, strzeże swojej duszy przed utrapieniem.
24 Mocker is the name of the proud and arrogant man— of him who acts with excessive pride.
Hardy i pyszny szyderca – oto imię tego, kto działa w pysznym gniewie.
25 The craving of the slacker kills him because his hands refuse to work.
Pragnienie leniwego zabija [go], bo jego ręce nie chcą pracować.
26 All day long he covets more, but the righteous give without restraint.
Przez cały dzień pożąda on zachłannie, a sprawiedliwy daje i nie szczędzi.
27 The sacrifice of the wicked is detestable— how much more so when brought with ill intent!
Ofiara niegodziwych budzi odrazę, a cóż dopiero, gdy ją w niegodziwości ofiarują.
28 A lying witness will perish, but the man who listens to truth will speak forever.
Fałszywy świadek zginie, lecz kto słucha, będzie mówił nieustannie.
29 A wicked man hardens his face, but the upright man makes his way sure.
Niegodziwy ma upór na twarzy, ale prawy wytycza swoją drogę.
30 There is no wisdom, no understanding, no counsel that can prevail against the LORD.
Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.
31 A horse is prepared for the day of battle, but victory is of the LORD.
Konia przygotowują na dzień bitwy, ale wybawienie zależy od PANA.
