Proverbs 21
1 The king’s heart is a waterway in the hand of the LORD; He directs it where He pleases.
| دڵی پاشا لەناو دەستی یەزدان جۆگەی ئاوە، بۆ کوێ بیەوێت ئاراستەی دەکات. |
2 All a man’s ways seem right to him, but the LORD weighs the heart.
| هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی ڕاستە، بەڵام یەزدان دڵەکان هەڵدەسەنگێنێت. |
3 To do righteousness and justice is more desirable to the LORD than sacrifice.
| کارکردن بە ڕاستودروستی و دادپەروەری لەلای یەزدان لە قوربانی سەربڕین پەسەندترە. |
4 Haughty eyes and a proud heart— the guides of the wicked—are sin.
| چاوی بەفیز و دڵی لەخۆبایی، ئەمانە چرای بەدکارانن و گوناهن. |
5 The plans of the diligent bring plenty, as surely as haste leads to poverty.
| بێگومان پلانی مرۆڤی تێکۆشەر بەرەو پڕییە، هەموو هەڵەشەییەکیش بەرەو نەبوونییە. |
6 Making a fortune by a lying tongue is a vanishing mist, a deadly pursuit.
| کۆکردنەوەی سامان بە زمانی درۆ هەڵمە دەڕەوێتەوە و تەڵەی مردنە. |
7 The violence of the wicked will sweep them away because they refuse to do what is just.
| زۆرداری بەدکارەکان ڕایاندەماڵێت، چونکە ڕەتیان کردەوە دادپەروەری بکەن. |
8 The way of a guilty man is crooked, but the conduct of the innocent is upright.
| ڕێگای پیاوی تاوانبار خوارە، بەڵام کەسی پاک کرداری ڕاستە. |
9 Better to live on a corner of the roof than to share a house with a quarrelsome wife.
| باشترە لە گۆشەی سەربانێک نیشتەجێ بیت، نەک ماڵێکی هاوبەش لەگەڵ ژنێکی شەڕانی. |
10 The soul of the wicked man craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
| کەسی بەدکار ئارەزووی خراپە دەکات، دراوسێکەی بەزەیی لێی نابینێت. |
11 When a mocker is punished, the simple gain wisdom; and when a wise man is instructed, he acquires knowledge.
| بە سزادانی گاڵتەجاڕ ساویلکە دانا دەبێت، بە فێرکردنی داناش زانیاری وەردەگرێت. |
12 The Righteous One considers the house of the wicked and brings the wicked to ruin.
| خودای ڕاستودروست سەرنج دەداتە ماڵی خراپەکار، خراپەکاران لە خراپە سەرەوژێر دەکات. |
13 Whoever shuts his ears to the cry of the poor, he too shall cry out and receive no answer.
| ئەوەی گوێی خۆی لە هاواری هەژاران کەڕ بکات، ئەویش هاوار دەکات و وەڵام نادرێتەوە. |
14 A gift in secret soothes anger, and a covert bribe pacifies great wrath.
| دیاری بە نهێنی تووڕەیی سارد دەکاتەوە، بەرتیلی ناو باخەڵیش هەڵچوونی توند. |
15 Justice executed is a joy to the righteous, but a terror to the workers of iniquity.
| ئەنجامدانی دادپەروەری دڵخۆشی ڕاستودروستانە، بەڵام تۆقاندنی بەدکارانە. |
16 The man who strays from the path of understanding will rest in the assembly of the dead.
| پیاو لە ڕێگای وریایی وێڵ بێت لەناو کۆمەڵی مردووان پاڵدەداتەوە. |
17 He who loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will never be rich.
| ئەوەی حەزی لە ڕابواردن بێت هەژار دەبێت، ئەوەی حەز لە شەراب و ڕۆن بکات دەوڵەمەند نابێت. |
18 The wicked become a ransom for the righteous, and the faithless for the upright.
| بەدکار دەبێتە قوربانی بۆ کەسی ڕاستودروست، ناپاکانیش بۆ سەرڕاستان. |
19 Better to live in the desert than with a contentious and ill-tempered wife.
| باشترە لە چۆڵەوانی نیشتەجێ بیت، نەک لەگەڵ ئافرەتێکی شەڕانی و تووڕە. |
20 Precious treasures and oil are in the dwelling of the wise, but a foolish man consumes them.
| گەنجینەی خۆراکی باش و ڕۆن لە ماڵی کەسی دانا هەیە، بەڵام کەسی گێل هەڵدەلووشێت. |
21 He who pursues righteousness and loving devotion finds life, righteousness, and honor.
| ئەوەی دوای ڕاستودروستی و خۆشەویستی نەگۆڕ بکەوێت، ژیان و ڕاستودروستی و ڕێزداری دەدۆزێتەوە. |
22 A wise man scales the city of the mighty and pulls down the stronghold in which they trust.
| پیاوی دانا بە شاری پاڵەوانەکاندا هەڵدەگەڕێت و قەڵا پشتبەستەکەیان وێران دەکات. |
23 He who guards his mouth and tongue keeps his soul from distress.
| ئەوەی دەم و زمانی خۆی بپارێزێت، خۆی لە تەنگانە دەپارێزێت. |
24 Mocker is the name of the proud and arrogant man— of him who acts with excessive pride.
| لووتبەرز و لەخۆبایی بە گاڵتەجاڕ ناودەبردرێت، بە لێشاوی لووتبەرزییەوە ڕەفتار دەکات. |
25 The craving of the slacker kills him because his hands refuse to work.
| ئارەزووی کەسی تەمبەڵ دەیکوژێت، چونکە دەستەکانی ئیش ڕەت دەکەنەوە، |
26 All day long he covets more, but the righteous give without restraint.
| بە درێژایی ڕۆژ تامەزرۆی ئارەزووە، بەڵام کەسی ڕاستودروست دەبەخشێت و دەستی پێوە ناگرێت. |
27 The sacrifice of the wicked is detestable— how much more so when brought with ill intent!
| قوربانی بەدکاران قێزەونە، لەوەش زیاتر ئەگەر بە نیازێکی خراپەوە بیکات! |
28 A lying witness will perish, but the man who listens to truth will speak forever.
| شایەتی درۆزن لەناودەچێت، بەڵام شایەتیی گوێگری وریا دەچەسپێت. |
29 A wicked man hardens his face, but the upright man makes his way sure.
| پیاوی بەدکار ناوچەوانی خۆی گرژ دەکات، بەڵام سەرڕاست ئاگای لە ڕێگای خۆیەتی. |
30 There is no wisdom, no understanding, no counsel that can prevail against the LORD.
| دانایی و تێگەیشتن و ڕاوێژ نییە لە دژی یەزدان سەربکەوێت. |
31 A horse is prepared for the day of battle, but victory is of the LORD.
| ئەسپ ئامادەیە بۆ ڕۆژی جەنگ، بەڵام ڕزگاری لە یەزدانەوەیە. |
