Proverbs 18
1 He who isolates himself pursues selfish desires; he rebels against all sound judgment.
Көпчиликтин айрилип ялғуз жүргән киши һаман өз нәпсигә чоғ тартар; Һәр қандақ чин һекмәткә һаман җан-җәһли билән қарши чиқар.
2 A fool does not delight in understanding, but only in airing his opinions.
Ахмақ йорутулушқа қизиқмас; Қизиқидиғини пәқәт өз ойлиғанлирини көрситишла, халас.
3 With a wicked man comes contempt as well, and shame is accompanied by disgrace.
Яман киши кәлсә, нәпрәтму пәйда болар; Номуссиз иш иза-аһанәттин айрилмас.
4 The words of a man’s mouth are deep waters; the fountain of wisdom is a bubbling brook.
Адәмниң сөзлири чоңқур суларға охшар; Даналиқ булиқи ериқ сүйидәк өркәшләп ақар.
5 Showing partiality to the wicked is not good, nor is depriving the innocent of justice.
Яманға ян бесишқа, Сорақта һәққанийға увал қилишқа қәтъий болмас.
6 A fool’s lips bring him strife, and his mouth invites a beating.
Ахмақниң ләвлири уни җедәлгә башлар; Униң ағзи «Мени думбала» дәп тәклип қилар.
7 A fool’s mouth is his ruin, and his lips are a snare to his soul.
Ахмақниң ағзи өз бешиға һалакәттур; Униң ләвлири өз җениға қапқандур.
8 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Ғәйвәтхорниң сөзлири һәр хил назу-немәтләрдәк, Кишиниң қәлбигә чоңқур сиңдүрүләр.
9 Whoever is slothful in his work is brother to him who destroys.
Ишида һорун болған кишиму, Бузғунчи билән үлпәтдаш болиду.
10 The name of the LORD is a strong tower; the righteous run to it and are safe.
Пәрвәрдигарниң нами мәзмут мунардур; Һәққанийлар униң ичигә жүгүрүп кирип жуқурида аман болар.
11 A rich man’s wealth is his fortified city; it is like a high wall in his imagination.
Бай адәм мал-дуниясини «мустәһкәм шәһирим» дәп биләр; Нәзиридә өзини сақлайдиған егиз сепилдәк турар.
12 Before his downfall a man’s heart is proud, but humility comes before honor.
Битчит болуштин авал, көңүлгә тәкәббурлуқ келәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
13 He who answers a matter before he hears it— this is folly and disgrace to him.
Сөзни аңлимай туруп, алдирап җавап бәргән, Ахмақлиғини көрситип өзини хиҗаләттә қалдурур.
14 The spirit of a man can endure his sickness, but who can survive a broken spirit?
Тәндики ағриқ азавиға адәмниң өз роһи бәрдашлиқ бәргүзәр; Бирақ роһи сунған болса уни ким көтирәр?
15 The heart of the discerning acquires knowledge, and the ear of the wise seeks it out.
Йорутулғанниң қәлби билимгә еришмәктә, Ақиланиниң қулақлири билимни издимәктә.
16 A man’s gift opens doors for him, and brings him before great men.
Соғат өз егисигә ишикни дағдам ечип берәр; Уни чоң әрбаблар алдиға йәткүзәр.
17 The first to state his case seems right until another comes and cross-examines him.
Дәва қилғанда, авал сөзлигүчиниң сөзлири орунлуқ көрүнәр; Лекин қарши тәрәп соал қоюп ишни сүрүштүрәр.
18 Casting the lot ends quarrels and separates strong opponents.
Чәк ташлаш җедәлләрни түгитәр; Ғоҗиларниң арисидики ишниму һәл қилар.
19 An offended brother is harder to win than a fortified city, and disputes are like the bars of a castle.
Рәнҗигән қериндашниң көңлини елиш мустәһкәм шәһәрни елиштинму тәс; Җедәл-маҗира қорғанниң тақақ-балдақлириға охшаштур.
20 From the fruit of his mouth a man’s belly is filled; with the harvest from his lips he is satisfied.
Адәм [дурус] сөзлигәнлигидин қосиғи тоқ болар; Өз көңлидин чиққан сөзлиридин мол һосул алар.
21 Life and death are in the power of the tongue, and those who love it will eat its fruit.
Һаят-мамат тилниң илкидидур; Кимки униң тәсирини әтиварлиса униң мевисидин йәр.
22 He who finds a wife finds a good thing and obtains favor from the LORD.
Хотунни таллап алған киши яхшилиқ тапиду, У Пәрвәрдигарниң мәрһимитигә еришкән болиду.
23 The poor man pleads for mercy, but the rich man answers harshly.
Мискинләр пәс авазда йелинип сөзләр; Бай болса қопаллиқ билән җавап берәр.
24 A man of many companions may come to ruin, but there is a friend who stays closer than a brother.
Достни көп тутқан киши харап болар; Лекин қериндаштинму йеқин бағланған бир дост бардур.
