Proverbs 18
1 He who isolates himself pursues selfish desires; he rebels against all sound judgment.
Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2 A fool does not delight in understanding, but only in airing his opinions.
Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3 With a wicked man comes contempt as well, and shame is accompanied by disgrace.
Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4 The words of a man’s mouth are deep waters; the fountain of wisdom is a bubbling brook.
Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5 Showing partiality to the wicked is not good, nor is depriving the innocent of justice.
Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6 A fool’s lips bring him strife, and his mouth invites a beating.
Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7 A fool’s mouth is his ruin, and his lips are a snare to his soul.
Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8 The words of a gossip are like choice morsels that go down into the inmost being.
Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9 Whoever is slothful in his work is brother to him who destroys.
Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10 The name of the LORD is a strong tower; the righteous run to it and are safe.
Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11 A rich man’s wealth is his fortified city; it is like a high wall in his imagination.
Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12 Before his downfall a man’s heart is proud, but humility comes before honor.
Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13 He who answers a matter before he hears it— this is folly and disgrace to him.
Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14 The spirit of a man can endure his sickness, but who can survive a broken spirit?
Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15 The heart of the discerning acquires knowledge, and the ear of the wise seeks it out.
Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16 A man’s gift opens doors for him, and brings him before great men.
Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17 The first to state his case seems right until another comes and cross-examines him.
Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18 Casting the lot ends quarrels and separates strong opponents.
Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19 An offended brother is harder to win than a fortified city, and disputes are like the bars of a castle.
Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20 From the fruit of his mouth a man’s belly is filled; with the harvest from his lips he is satisfied.
Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21 Life and death are in the power of the tongue, and those who love it will eat its fruit.
Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22 He who finds a wife finds a good thing and obtains favor from the LORD.
Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23 The poor man pleads for mercy, but the rich man answers harshly.
Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24 A man of many companions may come to ruin, but there is a friend who stays closer than a brother.
Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
