Proverbs 16
1 The plans of the heart belong to man, but the reply of the tongue is from the LORD.
| پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە. |
2 All a man’s ways are pure in his own eyes, but his motives are weighed out by the LORD.
| هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت. |
3 Commit your works to the LORD and your plans will be achieved.
| کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت. |
4 The LORD has made everything for His purpose— even the wicked for the day of disaster.
| یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا. |
5 Everyone who is proud in heart is detestable to the LORD; be assured that he will not go unpunished.
| یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت. |
6 By loving devotion and faithfulness iniquity is atoned for, and by the fear of the LORD one turns aside from evil.
| بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە. |
7 When a man’s ways please the LORD, He makes even the man’s enemies live at peace with him.
| ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە. |
8 Better a little with righteousness than great gain with injustice.
| باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا. |
9 A man’s heart plans his course, but the LORD determines his steps.
| دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات. |
10 A divine verdict is on the lips of a king; his mouth must not betray justice.
| قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات. |
11 Honest scales and balances are from the LORD; all the weights in the bag are His concern.
| قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە. |
12 Wicked behavior is detestable to kings, for a throne is established through righteousness.
| قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت. |
13 Righteous lips are a king’s delight, and he who speaks honestly is beloved.
| ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت. |
14 The wrath of a king is a messenger of death, but a wise man will pacify it.
| تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە. |
15 When a king’s face brightens, there is life; his favor is like a rain cloud in spring.
| ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە. |
16 How much better to acquire wisdom than gold! To gain understanding is more desirable than silver.
| دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە. |
17 The highway of the upright leads away from evil; he who guards his way protects his life.
| ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت. |
18 Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.
| لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە. |
19 It is better to be lowly in spirit among the humble than to divide the spoil with the proud.
| باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان. |
20 Whoever heeds instruction will find success, and blessed is he who trusts in the LORD.
| ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت. |
21 The wise in heart are called discerning, and pleasant speech promotes instruction.
| ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات. |
22 Understanding is a fountain of life to its possessor, but the discipline of fools is folly.
| وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن. |
23 The heart of the wise man instructs his mouth and adds persuasiveness to his lips.
| دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات. |
24 Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul and healing to the bones.
| قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە. |
25 There is a way that seems right to a man, but its end is the way of death.
| ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە. |
26 A worker’s appetite works for him because his hunger drives him onward.
| نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت. |
27 A worthless man digs up evil, and his speech is like a scorching fire.
| کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن. |
28 A perverse man spreads dissension, and a gossip divides close friends.
| کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە. |
29 A violent man entices his neighbor and leads him down a path that is not good.
| کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە. |
30 He who winks his eye devises perversity; he who purses his lips is bent on evil.
| ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت. |
31 Gray hair is a crown of glory; it is attained along the path of righteousness.
| ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت. |
32 He who is slow to anger is better than a warrior, and he who controls his temper is greater than one who captures a city.
| ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت. |
33 The lot is cast into the lap, but its every decision is from the LORD.
| تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە. |
