Proverbs 15
1 A gentle answer turns away wrath, but a harsh word stirs up anger.
Мулайим җавап ғәзәпни басар; Қопал сөз аччиқни қозғар.
2 The tongue of the wise commends knowledge, but the mouth of the fool spouts folly.
Ақиланиләрниң тили билимни җари қилар; Ахмақниң ағзи қуруқ гәп төкәр.
3 The eyes of the LORD are in every place, observing the evil and the good.
Пәрвәрдигарниң көзи һәр йәрдә жүрәр; Яхши-яманларни көрүп турар.
4 A soothing tongue is a tree of life, but a perverse tongue crushes the spirit.
Шипа йәткүзгүчи тил худди бир «һаятлиқ дәриғи»дур; Тили әгирлик кишиниң роһини сундурар.
5 A fool rejects his father’s discipline, but whoever heeds correction is prudent.
Ахмақ атисиниң тәрбийисигә писәнт қилмас; Лекин атисиниң тәнбиһигә қулақ салған зерәк болар.
6 The house of the righteous has great treasure, but the income of the wicked is trouble.
Һәққанийниң өйидә гөһәрләр көптур; Бирақ яманниң тапавити өзигә аваричилик тапар.
7 The lips of the wise spread knowledge, but not so the hearts of fools.
Дананиң ләвлири билим тарқитар; Ахмақниң көңлидин һеч билим чиқмас.
8 The sacrifice of the wicked is detestable to the LORD, but the prayer of the upright is His delight.
Яманларниң қурбанлиғи Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Дурусларниң дуаси Униң хурсәнлигидур.
9 The LORD detests the way of the wicked, but He loves those who pursue righteousness.
Яманларниң йоли Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Лекин һәққанийәтни интилип издигүчини У яхши көрәр.
10 Discipline is harsh for him who leaves the path; he who hates correction will die.
Тоғра йолдин чиққанлар азаплиқ тәрбийини көрәр; Тәнбиһгә өч болғучи өләр.
Тәһтисара вә һалакәт Пәрвәрдигарниң көз алдида очуқ турған йәрдә, Инсан көңлидики ой-пикирни қандақму Униңдин йошуралисун?! (Sheol h7585)
12 A mocker does not love to be reproved, nor will he consult the wise.
Һакавур тәнбиһ бәргүчини яқтурмас; У ақиланиләрдин несиһәт елишқа бармас.
13 A joyful heart makes a cheerful countenance, but sorrow of the heart crushes the spirit.
Көңүл шат болса, хуш чирай болар; Дәрд-әләм тартса, роһи сунар.
14 A discerning heart seeks knowledge, but the mouth of a fool feeds on folly.
Йорутулған көңүл билимни издәр; Әқилсизниң ағзи наданлиқни озуқ қилар.
15 All the days of the oppressed are bad, but a cheerful heart has a continual feast.
Езилгәнләрниң һәммә күнлири тәстә өтәр; Бирақ шат көңүл һәр күнини һейттәк өткүзәр.
16 Better a little with the fear of the LORD than great treasure with turmoil.
Зор байлиқ билән беарамлиқ тапқандин, Азға шүкүр қилип, Пәрвәрдигардин әймәнгән әвзәл.
17 Better a dish of vegetables where there is love than a fattened ox with hatred.
Нәпрәт ичидә йегән бордақ гөштә қилинған катта зияпәттин, Меһир-муһәббәт ичидә йегән көктат әвзәл.
18 A hot-tempered man stirs up strife, but he who is slow to anger calms dispute.
Териккәк киши җедәл чиқирар; Еғир-бесиқ талаш-тартишларни тиничландурар.
19 The way of the slacker is like a hedge of thorns, but the path of the upright is a highway.
Һорунниң йоли тикәнлик қашадур, Дурус адәмниң йоли көтирилгән йолдәк дағдамдур.
20 A wise son brings joy to his father, but a foolish man despises his mother.
Дана оғул атисини шат қилар; Әқилсиз адәм анисини кәмситәр.
21 Folly is joy to one who lacks judgment, but a man of understanding walks a straight path.
Әқли йоқ киши ахмақлиғи билән хуштур; Йорутулған киши йолини тоғрилап маңар.
22 Plans fail for lack of counsel, but with many advisers they succeed.
Мәслиһәтсиз иш қилғанда нишанлар әмәлгә ашмас; Мәслиһәтчи көп болғанда муддиалар әмәлгә ашурулар.
23 A man takes joy in a fitting reply— and how good is a timely word!
Кишигә җайида бәргән җававидин хуш болар, Дәл вақтида қилған сөз нәқәдәр яхшидур!
Һаятлиқ йоли әқиллиқ кишини жуқуриға башлайдуки, Уни чоңқур тәһтисарадин қутқузар. (Sheol h7585)
25 The LORD tears down the house of the proud, but He protects the boundaries of the widow.
Пәрвәрдигар тәкәббурниң өйини жулуветәр; Бирақ У тул хотунларға пасилларни турғузар.
26 The LORD detests the thoughts of the wicked, but the words of the pure are pleasant to Him.
Яманларниң ой-пикри Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Бирақ сап дилниң сөзлири сөйүмлүктур.
27 He who is greedy for unjust gain brings trouble on his household, but he who hates bribes will live.
Ач көз киши өз аилисигә аваричилик кәлтүрәр; Пара елишқа нәпрәтләнгән киши күн көрәр.
28 The heart of the righteous ponders how to answer, but the mouth of the wicked blurts out evil.
Һәққаний адәм қандақ җавап бериштә қайта-қайта ойлинар; Яман адәмниң ағзидин шумлуқ төкүләр.
29 The LORD is far from the wicked, but He hears the prayer of the righteous.
Пәрвәрдигар яман адәмдин жирақтур; Бирақ У һәққанийниң дуасини аңлар.
30 The light of the eyes cheers the heart, and good news nourishes the bones.
Хуш көзләр көңүлни шатландурар; Хуш хәвәр устиханларға гөш-май қондурар.
31 He who listens to life-giving reproof will dwell among the wise.
Һаятлиққа елип баридиған тәнбиһкә қулақ салған киши даналарниң қатаридин орун алар.
32 He who ignores discipline despises himself, but whoever heeds correction gains understanding.
Тәрбийәни рәт қилған өз җенини хар қилар; Тәнбиһгә қулақ салған йорутулар.
33 The fear of the LORD is the instruction of wisdom, and humility comes before honor.
Пәрвәрдигардин қорқуш адәмгә даналиқ үгитәр; Авал кәмтәрлик болса, андин шөһрәт келәр.
