Proverbs 13
1 A wise son heeds his father’s discipline, but a mocker does not listen to rebuke.
Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
2 From the fruit of his lips a man enjoys good things, but the desire of the faithless is violence.
Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
3 He who guards his mouth protects his life, but the one who opens his lips invites his own ruin.
Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
4 The slacker craves yet has nothing, but the soul of the diligent is fully satisfied.
Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
5 The righteous hate falsehood, but the wicked bring shame and disgrace.
Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
6 Righteousness guards the man of integrity, but wickedness undermines the sinner.
Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
7 One pretends to be rich, but has nothing; another pretends to be poor, yet has great wealth.
May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
8 Riches may ransom a man’s life, but a poor man hears no threat.
Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
9 The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is extinguished.
Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
10 Arrogance leads only to strife, but wisdom is with the well-advised.
Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
11 Dishonest wealth will dwindle, but what is earned through hard work will be multiplied.
Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
12 Hope deferred makes the heart sick, but desire fulfilled is a tree of life.
Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
13 He who despises instruction will pay the penalty, but the one who respects a command will be rewarded.
Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
14 The teaching of the wise is a fountain of life, turning one from the snares of death.
Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
15 Good understanding wins favor, but the way of the faithless is difficult.
Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
16 Every prudent man acts with knowledge, but a fool displays his folly.
Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a faithful envoy brings healing.
Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
18 Poverty and shame come to him who ignores discipline, but whoever heeds correction is honored.
Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
19 Desire fulfilled is sweet to the soul, but turning from evil is detestable to fools.
Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
20 He who walks with the wise will become wise, but the companion of fools will be destroyed.
Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
21 Disaster pursues sinners, but prosperity is the reward of the righteous.
Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
22 A good man leaves an inheritance to his children’s children, but the sinner’s wealth is passed to the righteous.
Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
23 Abundant food is in the fallow ground of the poor, but without justice it is swept away.
Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
24 He who spares the rod hates his son, but he who loves him disciplines him diligently.
Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
25 A righteous man eats to his heart’s content, but the stomach of the wicked is empty.
Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
