Proverbs 13
1 A wise son heeds his father’s discipline, but a mocker does not listen to rebuke.
Mądry syn [przyjmuje] pouczenie ojca, a szyderca nie słucha strofowania.
2 From the fruit of his lips a man enjoys good things, but the desire of the faithless is violence.
Człowiek będzie spożywać dobro z owocu swoich ust, a dusza przewrotnych [będzie spożywać] przemoc.
3 He who guards his mouth protects his life, but the one who opens his lips invites his own ruin.
Kto strzeże swych ust, strzeże swojej duszy; kto [szeroko] otwiera swe wargi, będzie zniszczony.
4 The slacker craves yet has nothing, but the soul of the diligent is fully satisfied.
Dusza leniwego pragnie, a nic nie ma, a dusza pracowitych zostanie obficie nasycona.
5 The righteous hate falsehood, but the wicked bring shame and disgrace.
Sprawiedliwy nienawidzi kłamliwego słowa, a niegodziwy staje się obrzydliwy i zhańbiony.
6 Righteousness guards the man of integrity, but wickedness undermines the sinner.
Sprawiedliwość strzeże tego, który postępuje uczciwie, a niegodziwość powala grzesznika.
7 One pretends to be rich, but has nothing; another pretends to be poor, yet has great wealth.
Znajduje się taki, który czyni siebie bogatym, a nie ma nic; inny czyni siebie ubogim, choć ma wiele bogactw.
8 Riches may ransom a man’s life, but a poor man hears no threat.
Okupem za życie człowieka jest jego bogactwo, a ubogi nie słucha strofowania.
9 The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is extinguished.
Radośnie błyszczy światło sprawiedliwych, a pochodnia niegodziwych zgaśnie.
10 Arrogance leads only to strife, but wisdom is with the well-advised.
Spór powstaje tylko dzięki pysze, a mądrość jest przy tych, co przyjmują radę.
11 Dishonest wealth will dwindle, but what is earned through hard work will be multiplied.
Łatwo zdobyte bogactwo zmniejsza się, a kto je gromadzi [swą] ręką, pomnaża je.
12 Hope deferred makes the heart sick, but desire fulfilled is a tree of life.
Przedłużająca się nadzieja sprawia ból sercu, a spełnione pragnienie [jest] drzewem życia.
13 He who despises instruction will pay the penalty, but the one who respects a command will be rewarded.
Kto gardzi słowem [Bożym], ten zginie, a kto się boi przykazania, dostanie nagrodę.
14 The teaching of the wise is a fountain of life, turning one from the snares of death.
Prawo mądrego jest źródłem życia, by uniknąć sideł śmierci.
15 Good understanding wins favor, but the way of the faithless is difficult.
Prawdziwy rozum daje łaskę, a droga przewrotnych jest ciężka.
16 Every prudent man acts with knowledge, but a fool displays his folly.
Każdy roztropny postępuje rozważnie, a głupi ujawnia głupotę.
17 A wicked messenger falls into trouble, but a faithful envoy brings healing.
Niegodziwy posłaniec popada w zło, a wierny wysłannik jest lekarstwem.
18 Poverty and shame come to him who ignores discipline, but whoever heeds correction is honored.
Ubóstwo i hańba [spadną na] tego, który odrzuca karność, a kto szanuje upomnienia, dozna czci.
19 Desire fulfilled is sweet to the soul, but turning from evil is detestable to fools.
Spełnione pragnienie jest słodkie dla duszy, a odwrócenie się od zła budzi odrazę w głupcach.
20 He who walks with the wise will become wise, but the companion of fools will be destroyed.
Kto przestaje z mądrymi, będzie mądry, a towarzysz głupców będzie zniszczony.
21 Disaster pursues sinners, but prosperity is the reward of the righteous.
Nieszczęście ściga grzeszników, a sprawiedliwych [Bóg] nagrodzi dobrem.
22 A good man leaves an inheritance to his children’s children, but the sinner’s wealth is passed to the righteous.
Dobry [człowiek] zostawia dziedzictwo dzieciom [swoich] dzieci, a majątek grzesznika jest zachowany dla sprawiedliwego.
23 Abundant food is in the fallow ground of the poor, but without justice it is swept away.
Obfita żywność jest na roli ubogich, lecz i ta może niszczeć przez nieroztropność.
24 He who spares the rod hates his son, but he who loves him disciplines him diligently.
Kto oszczędza swą rózgę, nienawidzi swego syna, a kto go kocha, karze w porę.
25 A righteous man eats to his heart’s content, but the stomach of the wicked is empty.
Sprawiedliwy je i syci swoją duszę, a żołądek niegodziwych cierpi niedostatek.
