Proverbs 11

1 Dishonest scales are an abomination to the LORD, but an accurate weight is His delight.

تەرازووی لاسەنگ لەلای یەزدان قێزەونە، بەڵام ئارەزووی لە کێشی دروستە.

2 When pride comes, disgrace follows, but with humility comes wisdom.

کە لووتبەرزی هات، ڕیسواییش دێت، بەڵام لەگەڵ بێفیزەکان دانایی دێت.

3 The integrity of the upright guides them, but the perversity of the faithless destroys them.

ڕاستیی سەرڕاستەکان ڕێنماییان دەکات، بەڵام خواری ناپاکان سەری خۆیان دەخوات.

4 Riches are worthless in the day of wrath, but righteousness brings deliverance from death.

بێ سوودە سامان لە ڕۆژی تووڕەیی، بەڵام ڕاستودروستی فریادەکەوێت لە مردن.

5 The righteousness of the blameless directs their path, but the wicked fall by their own wickedness.

ڕاستودروستی ڕێگا بۆ کەسی بێ کەموکوڕی ئاسان دەکات، بەڵام بەدکار بە بەدکاری خۆی دەگلێت.

6 The righteousness of the upright delivers them, but the faithless are trapped by their own desires.

ڕاستودروستی سەرڕاستەکان فریایان دەکەوێت، بەڵام ناپاکان گرفتاری ئارەزووەکانیان دەبن.

7 When the wicked man dies, his hope perishes, and the hope of his strength vanishes.

بە مردنی بەدکار ئومێدی دەبڕێت، هیوای پاڵەوانانیش لەناودەچێت.

8 The righteous man is delivered from trouble; in his place the wicked man goes in.

کەسی ڕاستودروست لە تەنگانەدا دەرباز دەبێت و بەدکار دەگرێتەوە.

9 With his mouth the ungodly man destroys his neighbor, but through knowledge the righteous are rescued.

کەسی دووڕوو بە دەمی دراوسێکەی لەناودەبات، بەڵام ڕاستودروستان بە زانیاری دەرباز دەبن.

10 When the righteous thrive, the city rejoices, and when the wicked perish, there are shouts of joy.

بە سەرکەوتنی ڕاستودروستان شار شادمان دەبێت، بە لەناوچوونی بەدکارانیش هاواری خۆشییە.

11 By the blessing of the upright a city is built up, but by the mouth of the wicked it is torn down.

بە بەرەکەتی سەرڕاستەکان شار بەرز دەبێتەوە، بەڵام بە دەمی بەدکاران وێران دەبێت.

12 Whoever shows contempt for his neighbor lacks judgment, but a man of understanding remains silent.

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات تێنەگەیشتووە، بەڵام کەسی تێگەیشتوو بێدەنگ دەبێت.

13 A gossip reveals a secret, but a trustworthy person keeps a confidence.

دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بەڵام مرۆڤی دڵسۆز شت دادەپۆشێت.

14 For lack of guidance, a nation falls, but with many counselors comes deliverance.

بێ ڕاوێژ گەل دەکەوێت، بەڵام سەرکەوتن بە زۆری ئامۆژگارانە.

15 He who puts up security for a stranger will surely suffer, but the one who hates indebtedness is secure.

ئەوەی ببێتە کەفیلی بێگانە بێگومان تووشی خراپە دەبێت، بەڵام ئەوەی ڕەتی دەکاتەوە دەست بداتە کارێکی لەو شێوەیە، ئاسوودەیە.

16 A gracious woman attains honor, but ruthless men gain only wealth.

ئافرەتی نەرمونیان ڕێزی دەست دەکەوێت، بەڵام کەسی زۆردار تەنها سامان.

17 A kind man benefits himself, but a cruel man brings trouble on himself.

مرۆڤی بە بەزەیی چاکە لەگەڵ خۆی دەکات، بەڵام دڵڕەق خۆی ماندوو دەکات.

18 The wicked man earns an empty wage, but he who sows righteousness reaps a true reward.

خراپەکار کرێیەکەی قەڵبە، بەڵام چێنەری ڕاستودروست پاداشتی مسۆگەرە.

19 Genuine righteousness leads to life, but the pursuit of evil brings death.

بێگومان ڕاستودروست ژیان بەدەستدەهێنێت، بەڵام ئەوەی شوێن خراپە دەکەوێت، مردنی دەستدەکەوێت.

20 The perverse in heart are an abomination to the LORD, but the blameless in their walk are His delight.

قێزی یەزدان لە دڵخراپانە، ڕەزامەندیشی بۆ ڕێ تەواوانە.

21 Be assured that the wicked will not go unpunished, but the offspring of the righteous will escape.

بێگومان بەدکار بێ سزا نابێت، بەڵام نەوەی ڕاستودروستان دەرباز دەبن.

22 Like a gold ring in a pig’s snout is a beautiful woman who lacks discretion.

وەک خەزێمی زێڕە بە لووتی بەرازەوە، ئافرەتی جوانی بێ ئەقڵ.

23 The desire of the righteous leads only to good, but the hope of the wicked brings wrath.

ئارەزووی ڕاستودروستان تەنها چاکەیە، بەڵام هیوای بەدکاران لە تووڕەییە.

24 One gives freely, yet gains even more; another withholds what is right, only to become poor.

هەیە بڵاو دەکاتەوە، بۆی زیاد دەکرێت، هەیە لە ڕادەبەدەر دەستی پێوە دەگرێت، بەڵام نەدار دەبێت.

25 A generous soul will prosper, and he who refreshes others will himself be refreshed.

چاوتێر دەوڵەمەند دەبێت، ئاوگێڕیش ئاوی دەدرێتێ.

26 The people will curse the hoarder of grain, but blessing will crown the one who sells it.

ئەوەی گەنم ئەمبار دەکات و نایفرۆشێت گەل نەفرەتی لێ دەکات، بەڵام بەرەکەت بۆ سەری فرۆشیارە.

27 He who searches out good finds favor, but evil will come to him who seeks it.

ئەوەی پەرۆشە بۆ چاکە ڕەزامەندی دەست دەکەوێت، بەڵام ئەوەی بەدوای خراپەدا بگەڕێت خراپە دێتە ڕێی.

28 He who trusts in his riches will fall, but the righteous will thrive like foliage.

ئەوەی پشت بە دەوڵەمەندی خۆی ببەستێت دەکەوێت، ڕاستودروستانیش وەک گەڵا دەپشکوێن.

29 He who brings trouble on his house will inherit the wind, and the fool will be servant to the wise of heart.

ئەوەی ماڵی خۆی ماندوو بکات میراتی با دەبێت، گێلیش دەبێتە نۆکەری دانا.

30 The fruit of the righteous is a tree of life, and he who wins souls is wise.

بەروبوومی کەسی ڕاستودروست درەختی ژیانە، ئەوەی خەڵک دەباتەوە دانایە.

31 If the righteous receive their due on earth, how much more the ungodly and the sinner!

ئەگەر کەسی ڕاستودروست لەسەر زەوی پاداشت دەکرێت، ئەی چەند زیاتر خراپەکار و گوناهبار!