Proverbs 11
1 Dishonest scales are an abomination to the LORD, but an accurate weight is His delight.
Kagurgura ni Yahweh ti nakaur a timbangan, ngem pakaragsakanna ti apag-isu a dagsen.
2 When pride comes, disgrace follows, but with humility comes wisdom.
No rumsua ti panagpannakkel, umay met ti pannakaibabain, ngem iti kinapakumbaba umay ti kinasirib.
3 The integrity of the upright guides them, but the perversity of the faithless destroys them.
Ti kinamatalek dagiti nalinteg ti mangidalan kadakuada, ngem dagiti nakillo a wagwagas dagiti mangliliput ti mangdadael mismo kadakuada.
4 Riches are worthless in the day of wrath, but righteousness brings deliverance from death.
Awan serserbina ti kinabaknang iti aldaw ti pungtot, ngem ti panagaramid iti nalinteg iyadayonaka iti patay.
5 The righteousness of the blameless directs their path, but the wicked fall by their own wickedness.
Ti nalinteg nga aramid ti tao nga awan pakapilawanna ti mangpalinteg iti dalanna, ngem madadaelto dagiti nadangkes gapu iti bukodda a kinadangkes.
6 The righteousness of the upright delivers them, but the faithless are trapped by their own desires.
Ti umno nga ugali dagiti mangay-ayo iti Dios ti mangpatalinaed kadakuada a natalged, ngem mapalab-ogan dagiti mangliliput babaen kadagiti kalikagumda.
7 When the wicked man dies, his hope perishes, and the hope of his strength vanishes.
No adda matay a tao a nadangkes, agpukaw ti namnamana, ket awanto ti pagturongan ti namnama nga adda iti bilegna.
8 The righteous man is delivered from trouble; in his place the wicked man goes in.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyadayo iti riribuk, ketdi, dumteng daytoy kadagiti nadangkes.
9 With his mouth the ungodly man destroys his neighbor, but through knowledge the righteous are rescued.
Babaen iti ngiwatna, dadaelen ti tao nga awanan iti dios ti kaarrubana, ngem babaen iti pannakaammo ket agtalinaed a natalged dagiti agar-aramid iti nalinteg.
10 When the righteous thrive, the city rejoices, and when the wicked perish, there are shouts of joy.
No rumang-ay dagiti agar-aramid iti nalinteg, agrag-o ti siudad; no mapukaw dagiti nadangkes, adda panagdirdir-i.
11 By the blessing of the upright a city is built up, but by the mouth of the wicked it is torn down.
Babaen kadagiti nasasayaat a sagut dagiti mangay-ayo iti Dios, maidayaw ti siudad; gapu iti ngiwat dagiti nadangkes, marba ti siudad.
12 Whoever shows contempt for his neighbor lacks judgment, but a man of understanding remains silent.
Awan ammo ti tao a manglais iti gayyemna, ngem naulimek ti tao nga addaan pannakaawat.
13 A gossip reveals a secret, but a trustworthy person keeps a confidence.
Ti siasinoman a mapmapan mangperperdi ket agipalpalgak kadagiti palimed, ngem ti napudno a tao ket saluadanna ti palimed.
14 For lack of guidance, a nation falls, but with many counselors comes deliverance.
No awan ti nasirib a panangidalan, madadael ti nasion, ngem umay ti panagballigi babaen iti panangiyuman kadagiti adu a mammagbaga.
15 He who puts up security for a stranger will surely suffer, but the one who hates indebtedness is secure.
Siasinoman a mangpatalged iti utang ti ganggannaet ket sigurado nga agsagabanto, ngem natalged ti tao a kagurgurana ti agkari babaen iti kasta.
16 A gracious woman attains honor, but ruthless men gain only wealth.
Ti naparabur a babai, magun-odna ti pammadayaw, ngem dagiti naulpit a tattao, petpetpetanda ti kinabaknang.
17 A kind man benefits himself, but a cruel man brings trouble on himself.
Ti naasi a tao gunggunaanna ti bagina, ngem ti naulpit a tao saksaktanna ti bagina.
18 The wicked man earns an empty wage, but he who sows righteousness reaps a true reward.
Agulbod ti nadangkes a tao tapno magun-odna ti gunggunana, ngem ti tao nga agmula iti umno ket apitenna ti supapak ti kinapudno.
19 Genuine righteousness leads to life, but the pursuit of evil brings death.
Ti napudno a tao nga agar-aramid iti umno ket agbiag, ngem ti tao a mangkamkamat iti kinadakes ket matay.
20 The perverse in heart are an abomination to the LORD, but the blameless in their walk are His delight.
Kagurgura ni Yahweh dagiti dakes ti pusoda, ngem pakaragsakanna dagiti tattao nga awan pakababalawan dagiti wagwagasda.
21 Be assured that the wicked will not go unpunished, but the offspring of the righteous will escape.
Sigurado daytoy—madusanto dagiti nadangkes a tattao, ngem natalgedto dagiti kaputotan dagiti agar-aramid iti umno.
22 Like a gold ring in a pig’s snout is a beautiful woman who lacks discretion.
Kasla aritus a balitok iti subsob ti baboy ti napintas a babai nga awanan pannakaawat.
23 The desire of the righteous leads only to good, but the hope of the wicked brings wrath.
Dagiti tarigagay dagiti agaramid iti umno ket agbanag a nasayaat, ngem pungtot laeng ti manamnama dagiti nadangkes a tattao.
24 One gives freely, yet gains even more; another withholds what is right, only to become poor.
Adda maysa a tao a managmula iti bukel— ad-addunto pay ti maapitna; adda met sabali saan a managmula, pumanglaw isuna.
25 A generous soul will prosper, and he who refreshes others will himself be refreshed.
Ti naparabur a tao ket rumang-ay, ken ti tao a manangted iti danum iti sabali ket maaddanto iti danum a para iti bagina.
26 The people will curse the hoarder of grain, but blessing will crown the one who sells it.
Ilunodto dagiti tattao ti tao nga agkedked nga aglako iti bukel, ngem mabalangatan iti nasasayaat a sagsagut ti ulo ti tao nga agilaklako iti daytoy.
27 He who searches out good finds favor, but evil will come to him who seeks it.
Ti tao a napasnek nga agbiruk iti kinaimbag ket makasarak pay iti parabur, ngem ti tao a mangsapsapul iti dakes ket masarakannanto ti dakes.
28 He who trusts in his riches will fall, but the righteous will thrive like foliage.
Madadael dagiti agtalek kadagiti kinabaknangda, ngem kas iti bulong ket lumangto dagiti agar-aramid iti umno.
29 He who brings trouble on his house will inherit the wind, and the fool will be servant to the wise of heart.
Ti tao a mangmangyeg iti riribuk iti balayna ket agtawiddanto iti angin, ken ti maag ket agbalinto nga adipen ti tao a nasirib.
30 The fruit of the righteous is a tree of life, and he who wins souls is wise.
Dagiti agar-aramid iti umno ket kaslanto iti kayo ti biag, ngem ti kinaranggas ket ik-ikkatenna ti biag.
31 If the righteous receive their due on earth, how much more the ungodly and the sinner!
No dagiti agar-aramid iti umno ket aw-awatenda ti maiparbeng kadakuada, kasta met ngarud ti nadangkes ken ti managbasol!
