Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon: A wise son brings joy to his father, but a foolish son grief to his mother.
Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.
2 Ill-gotten treasures profit nothing, but righteousness brings deliverance from death.
Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.
3 The LORD does not let the righteous go hungry, but He denies the craving of the wicked.
Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.
4 Idle hands make one poor, but diligent hands bring wealth.
Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.
5 He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during harvest is a disgraceful son.
Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.
6 Blessings are on the head of the righteous, but the mouth of the wicked conceals violence.
Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.
7 The memory of the righteous is a blessing, but the name of the wicked will rot.
Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.
8 A wise heart will receive commandments, but foolish lips will come to ruin.
Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.
9 He who walks in integrity walks securely, but he who perverts his ways will be found out.
Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.
10 He who winks the eye causes grief, and foolish lips will come to ruin.
Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.
11 The mouth of the righteous is a fountain of life, but the mouth of the wicked conceals violence.
Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.
12 Hatred stirs up dissension, but love covers all transgressions.
Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.
13 Wisdom is found on the lips of the discerning, but a rod is for the back of him who lacks judgment.
Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.
14 The wise store up knowledge, but the mouth of the fool invites destruction.
Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.
15 The wealth of the rich man is his fortified city, but poverty is the ruin of the poor.
Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.
16 The labor of the righteous leads to life, but the gain of the wicked brings punishment.
Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.
17 Whoever heeds instruction is on the path to life, but he who ignores reproof goes astray.
Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.
18 The one who conceals hatred has lying lips, and whoever spreads slander is a fool.
Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.
19 When words are many, sin is unavoidable, but he who restrains his lips is wise.
No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.
20 The tongue of the righteous is choice silver, but the heart of the wicked has little worth.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.
21 The lips of the righteous feed many, but fools die for lack of judgment.
Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.
22 The blessing of the LORD enriches, and He adds no sorrow to it.
Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.
23 The fool delights in shameful conduct, but a man of understanding has wisdom.
Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.
24 What the wicked man dreads will overtake him, but the desire of the righteous will be granted.
Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.
25 When the whirlwind passes, the wicked are no more, but the righteous are secure forever.
Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.
26 Like vinegar to the teeth and smoke to the eyes, so is the slacker to those who send him.
Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.
27 The fear of the LORD prolongs life, but the years of the wicked will be cut short.
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
28 The hope of the righteous is joy, but the expectations of the wicked will perish.
Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
29 The way of the LORD is a refuge to the upright, but destruction awaits those who do evil.
Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.
30 The righteous will never be shaken, but the wicked will not inhabit the land.
Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.
31 The mouth of the righteous brings forth wisdom, but a perverse tongue will be cut out.
Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.
32 The lips of the righteous know what is fitting, but the mouth of the wicked is perverse.
Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.
