Proverbs 1
1 These are the proverbs of Solomon son of David, king of Israel,
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 for gaining wisdom and discipline, for comprehending words of insight,
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 and for receiving instruction in wise living and in righteousness, justice, and equity.
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 To impart prudence to the simple and knowledge and discretion to the young,
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 let the wise listen and gain instruction, and the discerning acquire wise counsel
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 by understanding the proverbs and parables, the sayings and riddles of the wise.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 The fear of the LORD is the beginning of knowledge, but fools despise wisdom and discipline.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Listen, my son, to your father’s instruction, and do not forsake the teaching of your mother.
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 For they are a garland of grace on your head and a pendant around your neck.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 My son, if sinners entice you, do not yield to them.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 If they say, “Come along, let us lie in wait for blood, let us ambush the innocent without cause,
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 let us swallow them alive like Sheol, and whole like those descending into the Pit. (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 We will find all manner of precious goods; we will fill our houses with plunder.
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Throw in your lot with us; let us all share one purse”—
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 my son, do not walk the road with them or set foot upon their path.
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 For their feet run to evil, and they are swift to shed blood.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 How futile it is to spread the net where any bird can see it!
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 But they lie in wait for their own blood; they ambush their own lives.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Such is the fate of all who are greedy, whose unjust gain takes the lives of its possessors.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Wisdom calls out in the street, she lifts her voice in the square;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 in the main concourse she cries aloud, at the city gates she makes her speech:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 “How long, O simple ones, will you love your simple ways? How long will scoffers delight in their scorn and fools hate knowledge?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 If you had repented at my rebuke, then surely I would have poured out my spirit on you; I would have made my words known to you.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Because you refused my call, and no one took my outstretched hand,
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 because you neglected all my counsel, and wanted none of my correction,
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 in turn I will mock your calamity; I will sneer when terror strikes you,
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 when your dread comes like a storm, and your destruction like a whirlwind, when distress and anguish overwhelm you.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Then they will call on me, but I will not answer; they will earnestly seek me, but will not find me.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 For they hated knowledge and chose not to fear the LORD.
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 They accepted none of my counsel; they despised all my reproof.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 So they will eat the fruit of their own way, and be filled with their own devices.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 For the waywardness of the simple will slay them, and the complacency of fools will destroy them.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 But whoever listens to me will dwell in safety, secure from the fear of evil.”
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
