< Matthew 5 >

1 When Jesus saw the crowds, He went up on the mountain and sat down. His disciples came to Him,
اَنَنْتَرَں سَ جَنَنِوَہَں نِرِیکْشْیَ بھُودھَروپَرِ وْرَجِتْوا سَمُپَوِویشَ۔
2 and He began to teach them, saying:
تَدانِیں شِشْییشُ تَسْیَ سَمِیپَماگَتیشُ تینَ تیبھْیَ ایشا کَتھا کَتھْیانْچَکْرے۔
3 “Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
اَبھِمانَہِینا جَنا دھَنْیاح، یَتَسْتے سْوَرْگِییَراجْیَمْ اَدھِکَرِشْیَنْتِ۔
4 Blessed are those who mourn, for they will be comforted.
کھِدْیَمانا مَنُجا دھَنْیاح، یَسْماتْ تے سانْتْوَناں پْراپْسَنْتِ۔
5 Blessed are the meek, for they will inherit the earth.
نَمْرا مانَواشْچَ دھَنْیاح، یَسْماتْ تے میدِنِیمْ اَدھِکَرِشْیَنْتِ۔
6 Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they will be filled.
دھَرْمّایَ بُبھُکْشِتاح ترِشارْتّاشْچَ مَنُجا دھَنْیاح، یَسْماتْ تے پَرِتَرْپْسْیَنْتِ۔
7 Blessed are the merciful, for they will be shown mercy.
کرِپالَوو مانَوا دھَنْیاح، یَسْماتْ تے کرِپاں پْراپْسْیَنْتِ۔
8 Blessed are the pure in heart, for they will see God.
نِرْمَّلَہرِدَیا مَنُجاشْچَ دھَنْیاح، یَسْماتْ تَ اِیشْچَرَں دْرَکْشْیَنْتِ۔
9 Blessed are the peacemakers, for they will be called sons of God.
میلَیِتارو مانَوا دھَنْیاح، یَسْماتْ تَ اِیشْچَرَسْیَ سَنْتانَتْوینَ وِکھْیاسْیَنْتِ۔
10 Blessed are those who are persecuted because of righteousness, for theirs is the kingdom of heaven.
دھَرْمَّکارَناتْ تاڈِتا مَنُجا دھَنْیا، یَسْماتْ سْوَرْگِییَراجْیے تیشامَدھِکَرو وِدْیَتے۔
11 Blessed are you when people insult you, persecute you, and falsely say all kinds of evil against you because of Me.
یَدا مَنُجا مَمَ نامَکرِتے یُشْمانْ نِنْدَنْتِ تاڈَیَنْتِ مرِشا نانادُرْوّاکْیانِ وَدَنْتِ چَ، تَدا یُیَں دھَنْیاح۔
12 Rejoice and be glad, because great is your reward in heaven; for in the same way they persecuted the prophets before you.
تَدا آنَنْدَتَ، تَتھا بھرِشَں ہْلادَدھْوَنْچَ، یَتَح سْوَرْگے بھُویاںسِ پھَلانِ لَپْسْیَدھْوے؛ تے یُشْماکَں پُراتَنانْ بھَوِشْیَدْوادِنوپِ تادرِگْ اَتاڈَیَنْ۔
13 You are the salt of the earth. But if the salt loses its savor, how can it be made salty again? It is no longer good for anything, except to be thrown out and trampled by men.
یُیَں میدِنْیاں لَوَنَرُوپاح، کِنْتُ یَدِ لَوَنَسْیَ لَوَنَتْوَمْ اَپَیاتِ، تَرْہِ تَتْ کینَ پْرَکارینَ سْوادُیُکْتَں بھَوِشْیَتِ؟ تَتْ کَسْیاپِ کارْیَّسْیایوگْیَتْواتْ کیوَلَں بَہِح پْرَکْشیپْتُں نَراناں پَدَتَلینَ دَلَیِتُنْچَ یوگْیَں بھَوَتِ۔
14 You are the light of the world. A city on a hill cannot be hidden.
یُویَں جَگَتِ دِیپْتِرُوپاح، بھُودھَروپَرِ سْتھِتَں نَگَرَں گُپْتَں بھَوِتُں نَہِ شَکْشْیَتِ۔
15 Neither do people light a lamp and put it under a basket. Instead, they set it on a stand, and it gives light to everyone in the house.
اَپَرَں مَنُجاح پْرَدِیپانْ پْرَجْوالْیَ دْرونادھو نَ سْتھاپَیَنْتِ، کِنْتُ دِیپادھاروپَرْیّیوَ سْتھاپَیَنْتِ، تینَ تے دِیپا گیہَسْتھِتانْ سَکَلانْ پْرَکاشَیَنْتِ۔
16 In the same way, let your light shine before men, that they may see your good deeds and glorify your Father in heaven.
یینَ مانَوا یُشْماکَں سَتْکَرْمّانِ وِلوکْیَ یُشْماکَں سْوَرْگَسْتھَں پِتَرَں دھَنْیَں وَدَنْتِ، تیشاں سَمَکْشَں یُشْماکَں دِیپْتِسْتادرِکْ پْرَکاشَتامْ۔
17 Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets. I have not come to abolish them, but to fulfill them.
اَہَں وْیَوَسْتھاں بھَوِشْیَدْواکْیَنْچَ لوپْتُمْ آگَتَوانْ، اِتّھَں مانُبھَوَتَ، تے دْوے لوپْتُں ناگَتَوانْ، کِنْتُ سَپھَلے کَرْتُّمْ آگَتوسْمِ۔
18 For I tell you truly, until heaven and earth pass away, not a single jot, not a stroke of a pen, will disappear from the Law until everything is accomplished.
اَپَرَں یُشْمانْ اَہَں تَتھْیَں وَدامِ یاوَتْ وْیومَمیدِنْیو رْدھْوَںسو نَ بھَوِشْیَتِ، تاوَتْ سَرْوَّسْمِنْ سَپھَلے نَ جاتے وْیَوَسْتھایا ایکا ماتْرا بِنْدُریکوپِ وا نَ لوپْسْیَتے۔
19 So then, whoever breaks one of the least of these commandments and teaches others to do likewise will be called least in the kingdom of heaven; but whoever practices and teaches them will be called great in the kingdom of heaven.
تَسْماتْ یو جَنَ ایتاسامْ آجْنانامْ اَتِکْشُدْرامْ ایکاجْنامَپِی لَںگھَتے مَنُجاںنْچَ تَتھَیوَ شِکْشَیَتِ، سَ سْوَرْگِییَراجْیے سَرْوّیبھْیَح کْشُدْرَتْوینَ وِکھْیاسْیَتے، کِنْتُ یو جَنَسْتاں پالَیَتِ، تَتھَیوَ شِکْشَیَتِ چَ، سَ سْوَرْگِییَراجْیے پْرَدھانَتْوینَ وِکھْیاسْیَتے۔
20 For I tell you that unless your righteousness exceeds that of the scribes and Pharisees, you will never enter the kingdom of heaven.
اَپَرَں یُشْمانْ اَہَں وَدامِ، اَدھْیاپَکَپھِرُوشِمانَواناں دھَرْمّانُشْٹھاناتْ یُشْماکَں دھَرْمّانُشْٹھانے نوتَّمے جاتے یُویَمْ اِیشْوَرِییَراجْیَں پْرَویشْٹُں نَ شَکْشْیَتھَ۔
21 You have heard that it was said to the ancients, ‘Do not murder’ and ‘Anyone who murders will be subject to judgment.’
اَپَرَنْچَ تْوَں نَرَں ما وَدھِیح، یَسْماتْ یو نَرَں ہَنْتِ، سَ وِچارَسَبھایاں دَنْڈارْہو بھَوِشْیَتِ، پُورْوَّکالِینَجَنیبھْیَ اِتِ کَتھِتَماسِیتْ، یُشْمابھِرَشْراوِ۔
22 But I tell you that anyone who is angry with his brother will be subject to judgment. Again, anyone who says to his brother, ‘Raca,’ will be subject to the Sanhedrin. But anyone who says, ‘You fool!’ will be subject to the fire of hell. (Geenna g1067)
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وَدامِ، یَح کَشْچِتْ کارَنَں وِنا نِجَبھْراتْرے کُپْیَتِ، سَ وِچارَسَبھایاں دَنْڈارْہو بھَوِشْیَتِ؛ یَح کَشْچِچَّ سْوِییَسَہَجَں نِرْبّودھَں وَدَتِ، سَ مَہاسَبھایاں دَنْڈارْہو بھَوِشْیَتِ؛ پُنَشْچَ تْوَں مُوڈھَ اِتِ واکْیَں یَدِ کَشْچِتْ سْوِییَبھْراتَرَں وَکْتِ، تَرْہِ نَرَکاگْنَو سَ دَنْڈارْہو بھَوِشْیَتِ۔ (Geenna g1067)
23 So if you are offering your gift at the altar and there remember that your brother has something against you,
اَتو ویدْیاح سَمِیپَں نِجَنَیویدْیے سَمانِیتےپِ نِجَبھْراتَرَں پْرَتِ کَسْماچِّتْ کارَناتْ تْوَں یَدِ دوشِی وِدْیَسے، تَدانِیں تَوَ تَسْیَ سْمرِتِ رْجایَتے چَ،
24 leave your gift there before the altar. First go and be reconciled to your brother; then come and offer your gift.
تَرْہِ تَسْیا ویدْیاح سَمِیپے نِجَنَیوَیدْیَں نِدھایَ تَدَیوَ گَتْوا پُورْوَّں تینَ سارْدّھَں مِلَ، پَشْچاتْ آگَتْیَ نِجَنَیویدْیَں نِویدَیَ۔
25 Reconcile quickly with your adversary, while you are still on the way to court. Otherwise, he may hand you over to the judge, and the judge may hand you over to the officer, and you may be thrown into prison.
اَنْیَنْچَ یاوَتْ وِوادِنا سارْدّھَں وَرْتْمَنِ تِشْٹھَسِ، تاوَتْ تینَ سارْدّھَں میلَنَں کُرُ؛ نو چیتْ وِوادِی وِچارَیِتُح سَمِیپے تْواں سَمَرْپَیَتِ وِچارَیِتا چَ رَکْشِنَح سَنِّدھَو سَمَرْپَیَتِ تَدا تْوَں کارایاں بَدھْییتھاح۔
26 Truly I tell you, you will not get out until you have paid the last penny.
تَرْہِ تْوامَہَں تَتھْتھَں بْرَوِیمِ، شیشَکَپَرْدَکےپِ نَ پَرِشودھِتے تَسْماتْ سْتھاناتْ کَداپِ بَہِراگَنْتُں نَ شَکْشْیَسِ۔
27 You have heard that it was said, ‘Do not commit adultery.’
اَپَرَں تْوَں ما وْیَبھِچَرَ، یَدیتَدْ وَچَنَں پُورْوَّکالِینَلوکیبھْیَح کَتھِتَماسِیتْ، تَدْ یُویَں شْرُتَوَنْتَح؛
28 But I tell you that anyone who looks at a woman to lust after her has already committed adultery with her in his heart.
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وَدامِ، یَدِ کَشْچِتْ کامَتَح کانْچَنَ یوشِتَں پَشْیَتِ، تَرْہِ سَ مَنَسا تَدَیوَ وْیَبھِچَرِتَوانْ۔
29 If your right eye causes you to sin, gouge it out and throw it away. It is better for you to lose one part of your body than for your whole body to be thrown into hell. (Geenna g1067)
تَسْماتْ تَوَ دَکْشِنَں نیتْرَں یَدِ تْواں بادھَتے، تَرْہِ تَنّیتْرَمْ اُتْپاٹْیَ دُورے نِکْشِپَ، یَسْماتْ تَوَ سَرْوَّوَپُشو نَرَکے نِکْشیپاتْ تَوَیکانْگَسْیَ ناشو وَرَں۔ (Geenna g1067)
30 And if your right hand causes you to sin, cut it off and throw it away. It is better for you to lose one part of your body than for your whole body to depart into hell. (Geenna g1067)
یَدْوا تَوَ دَکْشِنَح کَرو یَدِ تْواں بادھَتے، تَرْہِ تَں کَرَں چھِتّوا دُورے نِکْشِپَ، یَتَح سَرْوَّوَپُشو نَرَکے نِکْشیپاتْ ایکانْگَسْیَ ناشو وَرَں۔ (Geenna g1067)
31 It has also been said, ‘Whoever divorces his wife must give her a certificate of divorce.’
اُکْتَماسْتے، یَدِ کَشْچِنْ نِجَجایاں پَرِتْیَکْتُّمْ اِچّھَتِ، تَرْہِ سَ تَسْیَے تْیاگَپَتْرَں دَداتُ۔
32 But I tell you that anyone who divorces his wife, except for sexual immorality, brings adultery upon her. And he who marries a divorced woman commits adultery.
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وْیاہَرامِ، وْیَبھِچارَدوشے نَ جاتے یَدِ کَشْچِنْ نِجَجایاں پَرِتْیَجَتِ، تَرْہِ سَ تاں وْیَبھِچارَیَتِ؛ یَشْچَ تاں تْیَکْتاں سْتْرِیَں وِوَہَتِ، سوپِ وْیَبھِچَرَتِ۔
33 Again, you have heard that it was said to the ancients, ‘Do not break your oath, but fulfill your vows to the Lord.’
پُنَشْچَ تْوَں مرِشا شَپَتھَمْ نَ کُرْوَّنْ اِیشْچَرایَ نِجَشَپَتھَں پالَیَ، پُورْوَّکالِینَلوکیبھْیو یَیشا کَتھا کَتھِتا، تامَپِ یُویَں شْرُتَوَنْتَح۔
34 But I tell you not to swear at all: either by heaven, for it is God’s throne;
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وَدامِ، کَمَپِ شَپَتھَں ما کارْشْٹَ، اَرْتھَتَح سْوَرْگَنامْنا نَ، یَتَح سَ اِیشْوَرَسْیَ سِںہاسَنَں؛
35 or by the earth, for it is His footstool; or by Jerusalem, for it is the city of the great King.
پرِتھِوْیا نامْناپِ نَ، یَتَح سا تَسْیَ پادَپِیٹھَں؛ یِرُوشالَمو نامْناپِ نَ، یَتَح سا مَہاراجَسْیَ پُرِی؛
36 Nor should you swear by your head, for you cannot make a single hair white or black.
نِجَشِرونامْناپِ نَ، یَسْماتْ تَسْیَیکَں کَچَمَپِ سِتَمْ اَسِتَں وا کَرْتُّں تْوَیا نَ شَکْیَتے۔
37 Simply let your ‘Yes’ be ‘Yes,’ and your ‘No,’ ‘No.’ Anything more comes from the evil one.
اَپَرَں یُویَں سَںلاپَسَمَیے کیوَلَں بھَوَتِیتِ نَ بھَوَتِیتِ چَ وَدَتَ یَتَ اِتودھِکَں یَتْ تَتْ پاپاتْمَنو جایَتے۔
38 You have heard that it was said, ‘Eye for eye and tooth for tooth.’
اَپَرَں لوچَنَسْیَ وِنِمَیینَ لوچَنَں دَنْتَسْیَ وِنِمَیینَ دَنْتَح پُورْوَّکْتَمِدَں وَچَنَنْچَ یُشْمابھِرَشْرُویَتَ۔
39 But I tell you not to resist an evil person. If someone slaps you on your right cheek, turn to him the other also;
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وَدامِ یُویَں ہِںسَکَں نَرَں ما وْیاگھاتَیَتَ۔ کِنْتُ کینَچِتْ تَوَ دَکْشِنَکَپولے چَپیٹاگھاتے کرِتے تَں پْرَتِ وامَں کَپولَنْچَ وْیاگھوٹَیَ۔
40 if someone wants to sue you and take your tunic, let him have your cloak as well;
اَپَرَں کینَچِتْ تْوَیا سارْدھْدَں وِوادَں کرِتْوا تَوَ پَرِدھییَوَسَنے جِگھرِتِتے تَسْمایُتَّرِییَوَسَنَمَپِ دیہِ۔
41 and if someone forces you to go one mile, go with him two miles.
یَدِ کَشْچِتْ تْواں کْروشَمیکَں نَیَنارْتھَں اَنْیایَتو دھَرَتِ، تَدا تینَ سارْدھْدَں کْروشَدْوَیَں یاہِ۔
42 Give to the one who asks you, and do not turn away from the one who wants to borrow from you.
یَشْچَ مانَوَسْتْواں یاچَتے، تَسْمَے دیہِ، یَدِ کَشْچِتْ تُبھْیَں دھارَیِتُمْ اِچّھَتِ، تَرْہِ تَں پْرَتِ پَراںمُکھو ما بھُوح۔
43 You have heard that it was said, ‘Love your neighbor’ and ‘Hate your enemy.’
نِجَسَمِیپَوَسِنِ پْریمَ کُرُ، کِنْتُ شَتْرُں پْرَتِ دْویشَں کُرُ، یَدیتَتْ پُروکْتَں وَچَنَں ایتَدَپِ یُویَں شْرُتَوَنْتَح۔
44 But I tell you, love your enemies and pray for those who persecute you,
کِنْتْوَہَں یُشْمانْ وَدامِ، یُویَں رِپُوَّپِ پْریمَ کُرُتَ، یے چَ یُشْمانْ شَپَنْتے، تانَ، آشِشَں وَدَتَ، یے چَ یُشْمانْ رِتِییَنْتے، تیشاں مَنْگَلَں کُرُتَ، یے چَ یُشْمانْ نِنْدَنْتِ، تاڈَیَنْتِ چَ، تیشاں کرِتے پْرارْتھَیَدھْوَں۔
45 that you may be sons of your Father in heaven. He causes His sun to rise on the evil and the good, and sends rain on the righteous and the unrighteous.
تَتْرَ یَح سَتامَسَتانْچوپَرِ پْرَبھاکَرَمْ اُدایَیَتِ، تَتھا دھارْمِّکانامَدھارْمِّکانانْچوپَرِ نِیرَں وَرْشَیَتِ تادرِشو یو یُشْماکَں سْوَرْگَسْتھَح پِتا، یُویَں تَسْیَیوَ سَنْتانا بھَوِشْیَتھَ۔
46 If you love those who love you, what reward will you get? Do not even tax collectors do the same?
یے یُشْماسُ پْریمَ کُرْوَّنْتِ، یُویَں یَدِ کیوَلَں تیوّیوَ پْریمَ کُرُتھَ، تَرْہِ یُشْماکَں کِں پھَلَں بھَوِشْیَتِ؟ چَنْڈالا اَپِ تادرِشَں کِں نَ کُرْوَّنْتِ؟
47 And if you greet only your brothers, what are you doing more than others? Do not even Gentiles do the same?
اَپَرَں یُویَں یَدِ کیوَلَں سْوِییَبھْراترِتْوینَ نَمَتَ، تَرْہِ کِں مَہَتْ کَرْمَّ کُرُتھَ؟ چَنْڈالا اَپِ تادرِشَں کِں نَ کُرْوَّنْتِ؟
48 Be perfect, therefore, as your heavenly Father is perfect.
تَسْماتْ یُشْماکَں سْوَرْگَسْتھَح پِتا یَتھا پُورْنو بھَوَتِ، یُویَمَپِ تادرِشا بھَوَتَ۔

< Matthew 5 >