Matthew 5
1 When Jesus saw the crowds, He went up on the mountain and sat down. His disciples came to Him,
អនន្តរំ ស ជននិវហំ និរីក្ឞ្យ ភូធរោបរិ វ្រជិត្វា សមុបវិវេឝ។
2 and He began to teach them, saying:
តទានីំ ឝិឞ្យេឞុ តស្យ សមីបមាគតេឞុ តេន តេភ្យ ឯឞា កថា កថ្យាញ្ចក្រេ។
3 “Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
អភិមានហីនា ជនា ធន្យាះ, យតស្តេ ស្វគ៌ីយរាជ្យម៑ អធិករិឞ្យន្តិ។
4 Blessed are those who mourn, for they will be comforted.
ខិទ្យមានា មនុជា ធន្យាះ, យស្មាត៑ តេ សាន្ត្វនាំ ប្រាប្សន្តិ។
5 Blessed are the meek, for they will inherit the earth.
នម្រា មានវាឝ្ច ធន្យាះ, យស្មាត៑ តេ មេទិនីម៑ អធិករិឞ្យន្តិ។
6 Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they will be filled.
ធម៌្មាយ ពុភុក្ឞិតាះ ត្ឫឞាត៌្តាឝ្ច មនុជា ធន្យាះ, យស្មាត៑ តេ បរិតប៌្ស្យន្តិ។
7 Blessed are the merciful, for they will be shown mercy.
ក្ឫបាលវោ មានវា ធន្យាះ, យស្មាត៑ តេ ក្ឫបាំ ប្រាប្ស្យន្តិ។
8 Blessed are the pure in heart, for they will see God.
និម៌្មលហ្ឫទយា មនុជាឝ្ច ធន្យាះ, យស្មាត៑ ត ឦឝ្ចរំ ទ្រក្ឞ្យន្តិ។
9 Blessed are the peacemakers, for they will be called sons of God.
មេលយិតារោ មានវា ធន្យាះ, យស្មាត៑ ត ឦឝ្ចរស្យ សន្តានត្វេន វិខ្យាស្យន្តិ។
10 Blessed are those who are persecuted because of righteousness, for theirs is the kingdom of heaven.
ធម៌្មការណាត៑ តាឌិតា មនុជា ធន្យា, យស្មាត៑ ស្វគ៌ីយរាជ្យេ តេឞាមធិករោ វិទ្យតេ។
11 Blessed are you when people insult you, persecute you, and falsely say all kinds of evil against you because of Me.
យទា មនុជា មម នាមក្ឫតេ យុឞ្មាន៑ និន្ទន្តិ តាឌយន្តិ ម្ឫឞា នានាទុវ៌្វាក្យានិ វទន្តិ ច, តទា យុយំ ធន្យាះ។
12 Rejoice and be glad, because great is your reward in heaven; for in the same way they persecuted the prophets before you.
តទា អានន្ទត, តថា ភ្ឫឝំ ហ្លាទធ្វញ្ច, យតះ ស្វគ៌េ ភូយាំសិ ផលានិ លប្ស្យធ្វេ; តេ យុឞ្មាកំ បុរាតនាន៑ ភវិឞ្យទ្វាទិនោៜបិ តាទ្ឫគ៑ អតាឌយន៑។
13 You are the salt of the earth. But if the salt loses its savor, how can it be made salty again? It is no longer good for anything, except to be thrown out and trampled by men.
យុយំ មេទិន្យាំ លវណរូបាះ, កិន្តុ យទិ លវណស្យ លវណត្វម៑ អបយាតិ, តហ៌ិ តត៑ កេន ប្រការេណ ស្វាទុយុក្តំ ភវិឞ្យតិ? តត៑ កស្យាបិ កាយ៌្យស្យាយោគ្យត្វាត៑ កេវលំ ពហិះ ប្រក្ឞេប្តុំ នរាណាំ បទតលេន ទលយិតុញ្ច យោគ្យំ ភវតិ។
14 You are the light of the world. A city on a hill cannot be hidden.
យូយំ ជគតិ ទីប្តិរូបាះ, ភូធរោបរិ ស្ថិតំ នគរំ គុប្តំ ភវិតុំ នហិ ឝក្ឞ្យតិ។
15 Neither do people light a lamp and put it under a basket. Instead, they set it on a stand, and it gives light to everyone in the house.
អបរំ មនុជាះ ប្រទីបាន៑ ប្រជ្វាល្យ ទ្រោណាធោ ន ស្ថាបយន្តិ, កិន្តុ ទីបាធារោបយ៌្យេវ ស្ថាបយន្តិ, តេន តេ ទីបា គេហស្ថិតាន៑ សកលាន៑ ប្រកាឝយន្តិ។
16 In the same way, let your light shine before men, that they may see your good deeds and glorify your Father in heaven.
យេន មានវា យុឞ្មាកំ សត្កម៌្មាណិ វិលោក្យ យុឞ្មាកំ ស្វគ៌ស្ថំ បិតរំ ធន្យំ វទន្តិ, តេឞាំ សមក្ឞំ យុឞ្មាកំ ទីប្តិស្តាទ្ឫក៑ ប្រកាឝតាម៑។
17 Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets. I have not come to abolish them, but to fulfill them.
អហំ វ្យវស្ថាំ ភវិឞ្យទ្វាក្យញ្ច លោប្តុម៑ អាគតវាន៑, ឥត្ថំ មានុភវត, តេ ទ្វេ លោប្តុំ នាគតវាន៑, កិន្តុ សផលេ កត៌្តុម៑ អាគតោស្មិ។
18 For I tell you truly, until heaven and earth pass away, not a single jot, not a stroke of a pen, will disappear from the Law until everything is accomplished.
អបរំ យុឞ្មាន៑ អហំ តថ្យំ វទាមិ យាវត៑ វ្យោមមេទិន្យោ រ្ធ្វំសោ ន ភវិឞ្យតិ, តាវត៑ សវ៌្វស្មិន៑ សផលេ ន ជាតេ វ្យវស្ថាយា ឯកា មាត្រា ពិន្ទុរេកោបិ វា ន លោប្ស្យតេ។
19 So then, whoever breaks one of the least of these commandments and teaches others to do likewise will be called least in the kingdom of heaven; but whoever practices and teaches them will be called great in the kingdom of heaven.
តស្មាត៑ យោ ជន ឯតាសាម៑ អាជ្ញានាម៑ អតិក្ឞុទ្រាម៑ ឯកាជ្ញាមបី លំឃតេ មនុជាំញ្ច តថៃវ ឝិក្ឞយតិ, ស ស្វគ៌ីយរាជ្យេ សវ៌្វេភ្យះ ក្ឞុទ្រត្វេន វិខ្យាស្យតេ, កិន្តុ យោ ជនស្តាំ បាលយតិ, តថៃវ ឝិក្ឞយតិ ច, ស ស្វគ៌ីយរាជ្យេ ប្រធានត្វេន វិខ្យាស្យតេ។
20 For I tell you that unless your righteousness exceeds that of the scribes and Pharisees, you will never enter the kingdom of heaven.
អបរំ យុឞ្មាន៑ អហំ វទាមិ, អធ្យាបកផិរូឝិមានវានាំ ធម៌្មានុឞ្ឋានាត៑ យុឞ្មាកំ ធម៌្មានុឞ្ឋានេ នោត្តមេ ជាតេ យូយម៑ ឦឝ្វរីយរាជ្យំ ប្រវេឞ្ដុំ ន ឝក្ឞ្យថ។
21 You have heard that it was said to the ancients, ‘Do not murder’ and ‘Anyone who murders will be subject to judgment.’
អបរញ្ច ត្វំ នរំ មា វធីះ, យស្មាត៑ យោ នរំ ហន្តិ, ស វិចារសភាយាំ ទណ្ឌាហ៌ោ ភវិឞ្យតិ, បូវ៌្វកាលីនជនេភ្យ ឥតិ កថិតមាសីត៑, យុឞ្មាភិរឝ្រាវិ។
22 But I tell you that anyone who is angry with his brother will be subject to judgment. Again, anyone who says to his brother, ‘Raca,’ will be subject to the Sanhedrin. But anyone who says, ‘You fool!’ will be subject to the fire of hell. (Geenna g1067)
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វទាមិ, យះ កឝ្ចិត៑ ការណំ វិនា និជភ្រាត្រេ កុប្យតិ, ស វិចារសភាយាំ ទណ្ឌាហ៌ោ ភវិឞ្យតិ; យះ កឝ្ចិច្ច ស្វីយសហជំ និព៌្ពោធំ វទតិ, ស មហាសភាយាំ ទណ្ឌាហ៌ោ ភវិឞ្យតិ; បុនឝ្ច ត្វំ មូឍ ឥតិ វាក្យំ យទិ កឝ្ចិត៑ ស្វីយភ្រាតរំ វក្តិ, តហ៌ិ នរកាគ្នៅ ស ទណ្ឌាហ៌ោ ភវិឞ្យតិ។ (Geenna g1067)
23 So if you are offering your gift at the altar and there remember that your brother has something against you,
អតោ វេទ្យាះ សមីបំ និជនៃវេទ្យេ សមានីតេៜបិ និជភ្រាតរំ ប្រតិ កស្មាច្ចិត៑ ការណាត៑ ត្វំ យទិ ទោឞី វិទ្យសេ, តទានីំ តវ តស្យ ស្ម្ឫតិ រ្ជាយតេ ច,
24 leave your gift there before the altar. First go and be reconciled to your brother; then come and offer your gift.
តហ៌ិ តស្យា វេទ្យាះ សមីបេ និជនៃវៃទ្យំ និធាយ តទៃវ គត្វា បូវ៌្វំ តេន សាទ៌្ធំ មិល, បឝ្ចាត៑ អាគត្យ និជនៃវេទ្យំ និវេទយ។
25 Reconcile quickly with your adversary, while you are still on the way to court. Otherwise, he may hand you over to the judge, and the judge may hand you over to the officer, and you may be thrown into prison.
អន្យញ្ច យាវត៑ វិវាទិនា សាទ៌្ធំ វត៌្មនិ តិឞ្ឋសិ, តាវត៑ តេន សាទ៌្ធំ មេលនំ កុរុ; នោ ចេត៑ វិវាទី វិចារយិតុះ សមីបេ ត្វាំ សមប៌យតិ វិចារយិតា ច រក្ឞិណះ សន្និធៅ សមប៌យតិ តទា ត្វំ ការាយាំ ពធ្យេថាះ។
26 Truly I tell you, you will not get out until you have paid the last penny.
តហ៌ិ ត្វាមហំ តថ្ថំ ព្រវីមិ, ឝេឞកបទ៌កេៜបិ ន បរិឝោធិតេ តស្មាត៑ ស្ថានាត៑ កទាបិ ពហិរាគន្តុំ ន ឝក្ឞ្យសិ។
27 You have heard that it was said, ‘Do not commit adultery.’
អបរំ ត្វំ មា វ្យភិចរ, យទេតទ៑ វចនំ បូវ៌្វកាលីនលោកេភ្យះ កថិតមាសីត៑, តទ៑ យូយំ ឝ្រុតវន្តះ;
28 But I tell you that anyone who looks at a woman to lust after her has already committed adultery with her in his heart.
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វទាមិ, យទិ កឝ្ចិត៑ កាមតះ កាញ្ចន យោឞិតំ បឝ្យតិ, តហ៌ិ ស មនសា តទៃវ វ្យភិចរិតវាន៑។
29 If your right eye causes you to sin, gouge it out and throw it away. It is better for you to lose one part of your body than for your whole body to be thrown into hell. (Geenna g1067)
តស្មាត៑ តវ ទក្ឞិណំ នេត្រំ យទិ ត្វាំ ពាធតេ, តហ៌ិ តន្នេត្រម៑ ឧត្បាដ្យ ទូរេ និក្ឞិប, យស្មាត៑ តវ សវ៌្វវបុឞោ នរកេ និក្ឞេបាត៑ តវៃកាង្គស្យ នាឝោ វរំ។ (Geenna g1067)
30 And if your right hand causes you to sin, cut it off and throw it away. It is better for you to lose one part of your body than for your whole body to depart into hell. (Geenna g1067)
យទ្វា តវ ទក្ឞិណះ ករោ យទិ ត្វាំ ពាធតេ, តហ៌ិ តំ ករំ ឆិត្ត្វា ទូរេ និក្ឞិប, យតះ សវ៌្វវបុឞោ នរកេ និក្ឞេបាត៑ ឯកាង្គស្យ នាឝោ វរំ។ (Geenna g1067)
31 It has also been said, ‘Whoever divorces his wife must give her a certificate of divorce.’
ឧក្តមាស្តេ, យទិ កឝ្ចិន៑ និជជាយាំ បរិត្យក្ត្តុម៑ ឥច្ឆតិ, តហ៌ិ ស តស្យៃ ត្យាគបត្រំ ទទាតុ។
32 But I tell you that anyone who divorces his wife, except for sexual immorality, brings adultery upon her. And he who marries a divorced woman commits adultery.
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វ្យាហរាមិ, វ្យភិចារទោឞេ ន ជាតេ យទិ កឝ្ចិន៑ និជជាយាំ បរិត្យជតិ, តហ៌ិ ស តាំ វ្យភិចារយតិ; យឝ្ច តាំ ត្យក្តាំ ស្ត្រិយំ វិវហតិ, សោបិ វ្យភិចរតិ។
33 Again, you have heard that it was said to the ancients, ‘Do not break your oath, but fulfill your vows to the Lord.’
បុនឝ្ច ត្វំ ម្ឫឞា ឝបថម៑ ន កុវ៌្វន៑ ឦឝ្ចរាយ និជឝបថំ បាលយ, បូវ៌្វកាលីនលោកេភ្យោ យៃឞា កថា កថិតា, តាមបិ យូយំ ឝ្រុតវន្តះ។
34 But I tell you not to swear at all: either by heaven, for it is God’s throne;
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វទាមិ, កមបិ ឝបថំ មា កាឞ៌្ដ, អត៌្ហតះ ស្វគ៌នាម្នា ន, យតះ ស ឦឝ្វរស្យ សិំហាសនំ;
35 or by the earth, for it is His footstool; or by Jerusalem, for it is the city of the great King.
ប្ឫថិវ្យា នាម្នាបិ ន, យតះ សា តស្យ បាទបីឋំ; យិរូឝាលមោ នាម្នាបិ ន, យតះ សា មហារាជស្យ បុរី;
36 Nor should you swear by your head, for you cannot make a single hair white or black.
និជឝិរោនាម្នាបិ ន, យស្មាត៑ តស្យៃកំ កចមបិ សិតម៑ អសិតំ វា កត៌្តុំ ត្វយា ន ឝក្យតេ។
37 Simply let your ‘Yes’ be ‘Yes,’ and your ‘No,’ ‘No.’ Anything more comes from the evil one.
អបរំ យូយំ សំលាបសមយេ កេវលំ ភវតីតិ ន ភវតីតិ ច វទត យត ឥតោៜធិកំ យត៑ តត៑ បាបាត្មនោ ជាយតេ។
38 You have heard that it was said, ‘Eye for eye and tooth for tooth.’
អបរំ លោចនស្យ វិនិមយេន លោចនំ ទន្តស្យ វិនិមយេន ទន្តះ បូវ៌្វក្តមិទំ វចនញ្ច យុឞ្មាភិរឝ្រូយត។
39 But I tell you not to resist an evil person. If someone slaps you on your right cheek, turn to him the other also;
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វទាមិ យូយំ ហិំសកំ នរំ មា វ្យាឃាតយត។ កិន្តុ កេនចិត៑ តវ ទក្ឞិណកបោលេ ចបេដាឃាតេ ក្ឫតេ តំ ប្រតិ វាមំ កបោលញ្ច វ្យាឃោដយ។
40 if someone wants to sue you and take your tunic, let him have your cloak as well;
អបរំ កេនចិត៑ ត្វយា សាទ៌្ហ្ទំ វិវាទំ ក្ឫត្វា តវ បរិធេយវសនេ ជិឃ្ឫតិតេ តស្មាយុត្តរីយវសនមបិ ទេហិ។
41 and if someone forces you to go one mile, go with him two miles.
យទិ កឝ្ចិត៑ ត្វាំ ក្រោឝមេកំ នយនាត៌្ហំ អន្យាយតោ ធរតិ, តទា តេន សាទ៌្ហ្ទំ ក្រោឝទ្វយំ យាហិ។
42 Give to the one who asks you, and do not turn away from the one who wants to borrow from you.
យឝ្ច មានវស្ត្វាំ យាចតេ, តស្មៃ ទេហិ, យទិ កឝ្ចិត៑ តុភ្យំ ធារយិតុម៑ ឥច្ឆតិ, តហ៌ិ តំ ប្រតិ បរាំមុខោ មា ភូះ។
43 You have heard that it was said, ‘Love your neighbor’ and ‘Hate your enemy.’
និជសមីបវសិនិ ប្រេម កុរុ, កិន្តុ ឝត្រុំ ប្រតិ ទ្វេឞំ កុរុ, យទេតត៑ បុរោក្តំ វចនំ ឯតទបិ យូយំ ឝ្រុតវន្តះ។
44 But I tell you, love your enemies and pray for those who persecute you,
កិន្ត្វហំ យុឞ្មាន៑ វទាមិ, យូយំ រិបុវ្វបិ ប្រេម កុរុត, យេ ច យុឞ្មាន៑ ឝបន្តេ, តាន, អាឝិឞំ វទត, យេ ច យុឞ្មាន៑ ឫតីយន្តេ, តេឞាំ មង្គលំ កុរុត, យេ ច យុឞ្មាន៑ និន្ទន្តិ, តាឌយន្តិ ច, តេឞាំ ក្ឫតេ ប្រាត៌្ហយធ្វំ។
45 that you may be sons of your Father in heaven. He causes His sun to rise on the evil and the good, and sends rain on the righteous and the unrighteous.
តត្រ យះ សតាមសតាញ្ចោបរិ ប្រភាករម៑ ឧទាយយតិ, តថា ធាម៌្មិកានាមធាម៌្មិកានាញ្ចោបរិ នីរំ វឞ៌យតិ តាទ្ឫឝោ យោ យុឞ្មាកំ ស្វគ៌ស្ថះ បិតា, យូយំ តស្យៃវ សន្តានា ភវិឞ្យថ។
46 If you love those who love you, what reward will you get? Do not even tax collectors do the same?
យេ យុឞ្មាសុ ប្រេម កុវ៌្វន្តិ, យូយំ យទិ កេវលំ តេវ្វេវ ប្រេម កុរុថ, តហ៌ិ យុឞ្មាកំ កិំ ផលំ ភវិឞ្យតិ? ចណ្ឌាលា អបិ តាទ្ឫឝំ កិំ ន កុវ៌្វន្តិ?
47 And if you greet only your brothers, what are you doing more than others? Do not even Gentiles do the same?
អបរំ យូយំ យទិ កេវលំ ស្វីយភ្រាត្ឫត្វេន នមត, តហ៌ិ កិំ មហត៑ កម៌្ម កុរុថ? ចណ្ឌាលា អបិ តាទ្ឫឝំ កិំ ន កុវ៌្វន្តិ?
48 Be perfect, therefore, as your heavenly Father is perfect.
តស្មាត៑ យុឞ្មាកំ ស្វគ៌ស្ថះ បិតា យថា បូណ៌ោ ភវតិ, យូយមបិ តាទ្ឫឝា ភវត។
