Matthew 22
1 Once again, Jesus spoke to them in parables:
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 “The kingdom of heaven is like a king who prepared a wedding banquet for his son.
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 He sent his servants to call those he had invited to the banquet, but they refused to come.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 Again, he sent other servants and said, ‘Tell those who have been invited that I have prepared my dinner. My oxen and fattened cattle have been killed, and everything is ready. Come to the wedding banquet.’
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 But they paid no attention and went away, one to his field, another to his business.
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 The rest seized his servants, mistreated them, and killed them.
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 The king was enraged, and he sent his troops to destroy those murderers and burn their city.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Then he said to his servants, ‘The wedding banquet is ready, but those I invited were not worthy.
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 Go therefore to the crossroads and invite to the banquet as many as you can find.’
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 So the servants went out into the streets and gathered everyone they could find, both evil and good, and the wedding hall was filled with guests.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 But when the king came in to see the guests, he spotted a man who was not dressed in wedding clothes.
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 ‘Friend,’ he asked, ‘how did you get in here without wedding clothes?’ But the man was speechless.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 Then the king told the servants, ‘Tie him hand and foot, and throw him into the outer darkness, where there will be weeping and gnashing of teeth.’
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 For many are called, but few are chosen.”
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 Then the Pharisees went out and conspired to trap Jesus in His words.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 They sent their disciples to Him along with the Herodians. “Teacher,” they said, “we know that You are honest and that You teach the way of God in accordance with the truth. You seek favor from no one, because You pay no attention to external appearance.
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 So tell us what You think: Is it lawful to pay taxes to Caesar or not?”
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 But Jesus knew their evil intent and said, “You hypocrites, why are you testing Me?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Show Me the coin used for the tax.” And they brought Him a denarius.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 “Whose image is this,” He asked, “and whose inscription?”
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 “Caesar’s,” they answered. So Jesus told them, “Give to Caesar what is Caesar’s, and to God what is God’s.”
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 And when they heard this, they were amazed. So they left Him and went away.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 That same day the Sadducees, who say there is no resurrection, came to Jesus and questioned Him.
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 “Teacher,” they said, “Moses declared that if a man dies without having children, his brother is to marry the widow and raise up offspring for him.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Now there were seven brothers among us. The first one married and died without having children. So he left his wife to his brother.
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 The same thing happened to the second and third brothers, down to the seventh.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 And last of all, the woman died.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 In the resurrection, then, whose wife will she be of the seven? For all of them were married to her.”
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 Jesus answered, “You are mistaken because you do not know the Scriptures or the power of God.
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 In the resurrection, people will neither marry nor be given in marriage. Instead, they will be like the angels in heaven.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 But concerning the resurrection of the dead, have you not read what God said to you:
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 ‘I am the God of Abraham, the God of Isaac, and the God of Jacob’? He is not the God of the dead, but of the living.”
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 When the crowds heard this, they were astonished at His teaching.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 And when the Pharisees heard that Jesus had silenced the Sadducees, they themselves gathered together.
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 One of them, an expert in the law, tested Him with a question:
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 “Teacher, which commandment is the greatest in the Law?”
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 Jesus declared, “‘Love the Lord your God with all your heart and with all your soul and with all your mind.’
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 This is the first and greatest commandment.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 And the second is like it: ‘Love your neighbor as yourself.’
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 All the Law and the Prophets hang on these two commandments.”
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 While the Pharisees were assembled, Jesus questioned them:
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 “What do you think about the Christ? Whose son is He?” “David’s,” they answered.
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 Jesus said to them, “How then does David in the Spirit call Him ‘Lord’? For he says:
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 ‘The Lord said to my Lord, “Sit at My right hand until I put Your enemies under Your feet.”’
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 So if David calls Him ‘Lord,’ how can He be David’s son?”
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 No one was able to answer a word, and from that day on no one dared to question Him any further.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
