< Luke 16 >
1 Jesus also said to His disciples, “There was a rich man whose manager was accused of wasting his possessions.
ଜିସୁ ମେଁନେ ସିସ୍ଇଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ଲେଃକେ; ମେଁନେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ଲେଃକେ ବାରି ମେଁ ମେଁନେ ସମ୍ପତ୍ତି ଜଟେ ଡିଙ୍ଗ୍କେ ଡାଗ୍ଚେ ମେଁନେ ବିସୟ୍ରେ ବଦ୍ଲାମ୍ ଅଁଚେ ସାଉକାର୍ ଗୁମୁସ୍ତାକେ ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ଡିଂକେ
2 So he called him in to ask, ‘What is this I hear about you? Turn in an account of your management, for you cannot be manager any longer.’
ନେଙ୍ଗ୍ ନାନେ ବିସୟ୍ରେ ଡିରକମ୍ ସାମୁଆଁ ଅଁନ୍ଲେକେ? ନାନେ ଗୁମୁସ୍ତା କାମ୍ରେ ଇସାବ୍ ବିଃଲା ଡାଗ୍ଲା ନାନେ ଆରି ଗୁମୁସ୍ତା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଲେଃ ନାୟା ଣ୍ଡୁ ।
3 The manager said to himself, ‘What shall I do, now that my master is taking away my position? I am too weak to dig and too ashamed to beg.
ଆତ୍ବା ଆତେନ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ମନେ ମନେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ମେଃଣ୍ଡିଂଏ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ମାପ୍ରୁ ତ ନେଙ୍ଗ୍ବାନ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ପଦ୍ ଆଆନ୍ତାର୍ ବିଃବକେ । ତୁବଃ ଗଃନ୍ସା ନେଙ୍ଗ୍ନେ ବପୁ ଣ୍ଡୁ ବିକ୍ ସାଲିଆ ନ୍ସା ଆନେଙ୍ଗ୍ ଗିଆସଃ ଡଡିଂକେ ।
4 I know what I will do, so that after my removal from management, people will welcome me into their homes.’
ନେଙ୍ଗ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ପଦ୍ବାନ୍ ଆନ୍ତାର୍ ବିଃକ୍ନେ ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ରେମୁଆଁଇଂ ଡିରକମ୍ ଆନେଙ୍ଗ୍ ନିଜେ ନିଜେନେ ଡୁଆ ଟାନ୍ ବିଆର୍ଏ ଆକେନ୍ସା ମେଃନେ ଣ୍ଡିଂଏ ଆତେନ୍ ମ୍ୟାନେଲେଃକେ ।
5 And he called in each one of his master’s debtors. ‘How much do you owe my master?’ he asked the first.
ବାରି ଗୁମୁସ୍ତା ନିଜେନେ ମାପ୍ରୁନେ ସାପା ରୁନ୍ ଡୁଂୱିଗ୍ଣ୍ଡ୍ରେକେ ଡାଗ୍ରା ୱେଚେ ସେନୁଗ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ଜାକେ ବାଲିର୍କେ ନାଁନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ନେଙ୍ଗ୍ ମାପ୍ରୁନେ ଉଡ଼ି ରୁନ୍ ବାକି ଲେଃକେ, ମେଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ମାଲ୍କୁଡ଼ି ଡାବା ଞ୍ଚୁ ।
6 ‘A hundred measures of olive oil,’ he answered. ‘Take your bill,’ said the manager. ‘Sit down quickly, and write fifty.’
ମେଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, ମୁଇଂ ସହ ପିପା ଞ୍ଚୁ । ଗୁମୁସ୍ତା ଆମେକେ, ନାନେ ନିଅମ୍ ଉଲିଆ ଡୁଂପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିଆଃ କଚେ ୫୦ ଡାଗ୍ଚେ ଗୁଆର୍ ।
7 Then he asked another, ‘And how much do you owe?’ ‘A hundred measures of wheat,’ he replied. ‘Take your bill and write eighty,’ he told him.
ଏନ୍ ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ବାରି ମୁଇଂଜାକେ ବାଲିର୍କେ ନାଁନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଉଡ଼ି ରୁନ୍ ଲେଃକେ ମେଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ମାଲ୍କୁଡ଼ି ବାସ୍ତା ଗହମ୍ ଗୁମୁସ୍ତା ଆମେକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ନାନେ ଇସାବ୍ ଡୁଂୱେଚେ ଅଁକୁଡ଼ି ଡାଗ୍ଚେ ଗୁଆର୍ ।
8 The master commended the dishonest manager because he had acted shrewdly. For the sons of this age are more shrewd in dealing with their own kind than are the sons of light. (aiōn )
“ଆତେନ୍ ଅଦର୍ମ ଗୁମୁସ୍ତା ବୁଦି ଏଃତେ କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବଲା ମେଁନେ ମାପ୍ରୁ ଆମେକେ ସାର୍ଦା ଡିଙ୍ଗ୍କେ, ଡିଲାଡିଗ୍ ଆକେନ୍ ଜୁଗ୍ନେ ଗଡ଼େଇଙ୍ଗ୍ ମେଁଇଂନେ ଜାତିନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ତାରାସ୍ନେ ଗଡ଼େଇଂନେ ବାନ୍ ଜାବର୍ ଚାଲାକି ଲେଃଆର୍କେ ।” (aiōn )
9 I tell you, use worldly wealth to make friends for yourselves, so that when it is gone, they will welcome you into eternal dwellings. (aiōnios )
ନେଙ୍ଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ, ଅଦର୍ମ ଦନ୍କେ ନିଜେ ନିଜେ ନ୍ସା ରେମୁଆଁ ଲାବ୍ ଆଡିଙ୍ଗେପା, ଡିରକମ୍ ଆତେନ୍ ଡାୱେଲା ଆପେକେ ମାଡାନେ ଡୁଆନ୍ନିଆ ଗ୍ରଅନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଏ (aiōnios )
10 Whoever is faithful with very little will also be faithful with much, and whoever is dishonest with very little will also be dishonest with much.
ଜାଣ୍ଡେ ଇତୁଡ଼ା ବିସୟ୍ରେ ବିସ୍ବାସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ ଗୁଲୁଏ ବିସୟ୍ରେ ଡିଗ୍ ବିସ୍ବାସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ । ଆରି ଜାଣ୍ଡେ ଇତୁଡ଼ା ବିସୟ୍ରେ ଅବିସ୍ବାସ୍ ଡିଂଏ ମେଁ ଗୁଲୁଏ ବିସୟ୍ରେ ଡିଗ୍ ଅବିସ୍ବାସ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ ।
11 So if you have not been faithful with worldly wealth, who will entrust you with true riches?
ଜଦି ପେଇଙ୍ଗ୍ ଦର୍ତନିନେ ଦନ୍କେ ଅବିସ୍ବାସ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍ଏ ତେଲା ଜାଣ୍ଡେ ଆପେକେ ବିସ୍ବାସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ସତ୍ନେ ଦନ୍ ଆପେକେ ନ୍ତି ସର୍ପେବିଏ ।
12 And if you have not been faithful with the belongings of another, who will give you belongings of your own?
ବାରି ଆଡିନେ ବିନ୍ଣ୍ଡ୍ରେନେ ଆତ୍ ଅରିଆ ଜଦି ପେ ବିସ୍ବାସ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ ତେଲା ଆଡିନେ ପେନେ ନିଜର୍ନେ ଆତାନ୍ ଜାଣ୍ତେ ଆପେକେ ବିଏ?
13 No servant can serve two masters. Either he will hate the one and love the other, or he will be devoted to the one and despise the other. You cannot serve both God and money.”
“ଆଣ୍ତିନେ ସେବାଣ୍ତ୍ରେ ମ୍ୱାକ୍ଲିଗ୍ ମାପ୍ରୁନେ ସେବା ଡିଙ୍ଗ୍ ଆୟା ଣ୍ତୁ, ଡାଗ୍ଲା ମେଁ ମୁଇଙ୍ଗ୍ଜାକେ ଇଙ୍ଗ୍ଚେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆରି ବିନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ଜାକେ ଆଲାଦ୍ ନାଡିଂଏ ଣ୍ତୁଲା ମୁଇଙ୍ଗ୍ଜାନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ବିସ୍ବାସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆରି ବିନ୍ ମୁଇଂଜାକେ ବିସ୍ବାସ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ତୁ । ପେଇଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ପର୍ ଆରି ଦନ୍ ମ୍ୱାୟାନେ ଜତନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ପେୟା ଣ୍ତୁ ।”
14 The Pharisees, who were lovers of money, heard all of this and were scoffing at Jesus.
“ଆକେନ୍ ସାପା ସାମୁଆଁ ଅଁଚେ ପାରୁସିଇଙ୍ଗ୍ ଜିସୁନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ରିସା ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ଡାଗ୍ଲା ମେଇଂ ଡାବୁକେ ବଲ୍ବା ଡିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ ।
15 So He said to them, “You are the ones who justify yourselves before men, but God knows your hearts. For what is prized among men is detestable before God.
ଆତ୍ବା ଜିସୁ ଫାରୁଶୀଇଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଜାଣ୍ଡେଇଂ ନିଜେ ନିଜେକେ ରେମୁଆଁଇଂ ମୁଆଃନ୍ନିଆ ଦାର୍ମିକ୍ ଡାଗ୍ଚେ ଆସୁଏ ପେଇଂ ଦେତ୍ସୁଗୁଆ ରେମୁଆଁ ମାତର୍ ଇସ୍ପର୍ ପେନେ ଜିବନ୍କେ ମ୍ୟାଲେଃକେ । ଡାଗ୍ଲା ଆଣ୍ଡିନେ ରେମୁଆଁଇଂନେ ବିତ୍ରେ ମ୍ନାଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆତେନ୍ ଇସ୍ପର୍ନେ ମୁଆଃନ୍ନିଆ ଗୁର୍ନା ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
16 The Law and the Prophets were proclaimed until John. Since that time, the gospel of the kingdom of God is being preached, and everyone is forcing his way into it.
ମୋଶାନେ ନିୟମ୍ ଆରି ବାବବାଦିଇଂନେ ଦର୍ମସାସ୍ତ୍ରି ବାପ୍ତିଜକ ଜହନ୍ନେ ଜାକ ବାସଙ୍ଗ୍ ଲେଃକେ ଆତେନ୍ ବେଲାବାନ୍ ଇସ୍ପର୍ନେ ରାଜିନ୍ନିଆ ନିମାଣ୍ତାବାର୍ତ୍ତା ବାସଙ୍ଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍କେ ଆରି ଗୁଲେ ରେମୁଆଁ ବପୁ ଏତେ ଆତ୍ଅରିଆ ୱେଚା ଆର୍ଡିଙ୍କେ ।
17 But it is easier for heaven and earth to pass away than for a single stroke of a pen to drop out of the Law.
ଡାଗ୍ଲା ନିୟମ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଡାଆଁନେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଟପା ଡିଗ୍ ଦଂସ ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ ଆତେନ୍ସା କିତଂଇନି ଆରି ମଞ୍ଚ୍ପୁର୍ ଦଂସ ଡିଂଏ ତ ସଅଜ୍ରେ ଦଂସ ଡିଂଏ ।”
18 Anyone who divorces his wife and marries another woman commits adultery, and he who marries a divorced woman commits adultery.
“ଜାଣ୍ତେ କି ନିଜର୍ ସେଲାମ୍ବୁଏଃକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ବିନିନେ ବିହେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ ଅଡ଼ାରେଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ; ଆରି ଆଣ୍ତିନେ ଙ୍ଗିର୍ବଏ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଆନ୍ତାର୍କ୍ନେ ସେଲାମ୍ବୁଏଃକେ ବିହେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଁ ଡିଙ୍ଗ୍ ଅଡ଼ାରେଗ୍ ପାପ୍ରେ ଦସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।”
19 Now there was a rich man dressed in purple and fine linen, who lived each day in joyous splendor.
ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ମୁଇଙ୍ଗ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ଲେଃକେ ମେଁ କାଲାଆଃ ନିମାଣ୍ତା ପାଟାଇ ଅଡ଼େଗ୍ଚେ ମ୍ନା ସାର୍ଦାରେ କାଲାଆଃ ଡୁଂୱିଗ୍ ଡୁଂପାଙ୍ଗ୍ଡିଂକେ
20 And a beggar named Lazarus lay at his gate, covered with sores
ମାତର୍ ମେଁନେ ପ୍ଲେଡ଼ିଆନେ ଡାଗ୍ରା ଲାଜାର୍ ଡାଗ୍ଚେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ବିକାରି ଲଃଲେକେ । ମେଁନେ ଗାଗ୍ଡ଼େ ସାପା ଇରିଃ ବର୍ତି ଲେଃଗେ ।
21 and longing to be fed with the crumbs that fell from the rich man’s table. Even the dogs came and licked his sores.
ଲାଜାର୍ ଆତେନ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁନେ ଚଙ୍ଗ୍ଚେ ଆଣ୍ତିନେ ଆନ୍ତାର୍ ବିଏ ଆତେନ୍ ଜୁଟାବାନ୍ ଉଡ଼ି ଚଙ୍ଗ୍ଚେ ସୁଲୁଏ ଆବ୍ସେ ନ୍ସା ଆସା ଡିଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍କେ ବାରି ଗୁସୁଃଇଂ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଁନେ ଇରିଃ ସାପା ଚାଲିଃ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଗେ ।”
22 One day the beggar died and was carried by the angels to Abraham’s side. And the rich man also died and was buried.
ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଆତେନ୍ ଲାଜାର୍ ଗୁଏ ୱେକେ ଆରି କିତଂନେ ଦୁତ୍ଇଂ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଅବ୍ରାହାମ୍ନେ ବୁଲୁନ୍ନିଆ ଡୁଙ୍ଗ୍ ୱେକେ ତେନ୍ ଇଡ଼ିଂ ଆତେନ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ଡିଗ୍ ଗୁଏ ୱେକେ ଆରି ଆମେକେ ରାଃଚ୍ୟାନ୍ନିଆ ଆତିବିଃ ଆର୍କେ ।
23 In Hades, where he was in torment, he looked up and saw Abraham from afar, with Lazarus by his side. (Hadēs )
ଆରି ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ନର୍କ କୁଣ୍ଡ୍ନ୍ନିଆ ତେରେପେତେ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ତାଣ୍ଡେଚେ ଅବ୍ରାହାମ୍ନେ ବୁଲୁନ୍ନିଆ ଲାଜାର୍କେ କେକେ । (Hadēs )
24 So he cried out, ‘Father Abraham, have mercy on me and send Lazarus to dip the tip of his finger in water and cool my tongue. For I am in agony in this fire.’
ଆତ୍ବାନ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଅ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଦୟା ଡିଂଚେ ନେଙ୍ଗ୍ ଡାଗ୍ରା ଲାଜାର୍କେ ବେବିଃଲାପା ଡିରକମ୍ ମେଁ ଣ୍ତିଆନ୍ନିଆ ନିଜେନେ ଞ୍ଚୁଏତିନ୍ନିଆ ଟିପ୍ ଆଲଗ୍ଚେ ନେଙ୍ଗ୍ ନ୍ଲ୍ୟାନ୍ନିଆ ଚୁଇଡ଼ିଆ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଡାଗ୍ଲା ନେଙ୍ଗ୍ ଆକେନ୍ ସୁଆନ୍ନିଆ ତେରେପେତେ ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ ।
25 But Abraham answered, ‘Child, remember that during your lifetime you received your good things, while Lazarus received bad things. But now he is comforted here, while you are in agony.
ଡାଗ୍ଲା ଅବ୍ରାହାମ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଗଡ଼େଅରେ ନାଁ ଜେ ମ୍ୱ୍ରଲେକ୍ନେ ବେଲା ନାଁନେ ନିମାଣ୍ତା ବିସୟ୍ ସାପା ନାବାକେ ବାରି ଲାଜାର୍ ଦେକ୍ରକମ୍ ଦଦ୍ୟା ବିସୟ୍ ସାପା ବାକେ ଆକେନ୍ ଏତେ ବେଲା; ଡାଗ୍ଲା ଏକ୍ରେ ମେଁ ଆକେନ୍ ଜାଗାନ୍ନିଆ ସାନ୍ତି ବାଡିଂକେ ବାରି ନାଁ ତେରେପେତେ ଡିଙ୍ଗ୍ନାଡିଙ୍ଗ୍ ।
26 And besides all this, a great chasm has been fixed between us and you, so that even those who wish cannot cross from here to you, nor can anyone cross from there to us.’
ଆତେନ୍ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ନାନେ ନେଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ଜବର୍ ମ୍ନାନେ ନିୟମ୍ ଲେଃକେ ଜେନ୍ତିକି ଜାଣ୍ଡେଇଂ ଆକେନ୍ ଜାଗାବାନ୍ ପେଇଂନେ ଡାଗ୍ରା ୱେନ୍ସା ଇକ୍ଚା ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଏ ମେଇଂ ୱେ ଆୟାଆର୍ ଣ୍ଡୁ ଆରି ଆତେନ୍ ଜାଗାବାନ୍ ଜାଣ୍ଡେ ନେଁଇଂନେ ଡାଗ୍ରା ପୁଆଚେ ପାଙ୍ଗ୍ ଆୟାଆର୍ ଣ୍ଡୁ ।
27 ‘Then I beg you, father,’ he said, ‘send Lazarus to my father’s house,
ଆତ୍ବାନ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଅ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍ ତେଲା ନେଙ୍ଗ୍ ଆନାକେ କୁସାମୁତି ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂ ଲାଜର୍କେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ଆବା ଡୁଆ ବେ ବିଃଲା ।
28 for I have five brothers. Let him warn them, so that they will not also end up in this place of torment.’
ଡାଗ୍ଲା ନେଙ୍ଗ୍ନେ ମାଲିକ୍ଲିଗ୍ ବୟାଁ ଲେଃଆର୍କେ; ମେଇଙ୍ଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ଡିରକମ୍ ଆକେନ୍ କସ୍ଟ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ଜାଗାନ୍ନିଆ ଆପାଙ୍ଗ୍ଆର୍ଲେ ତେସା ଲାଜାର୍ ମେଇଙ୍ଗ୍ନେ ଡାଗ୍ରା ସାକି ବିଃଏ ।”
29 But Abraham replied, ‘They have Moses and the prophets; let your brothers listen to them.’
ମାତର୍ ଅବ୍ରାହାମ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ମେଇଂ ଡାଗ୍ରା ମୋଶା ଆରି ବାବବାଦିଇଂନେ ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍ ଲେଃକେ ମେଇଂ ମେଁଇଙ୍ଗ୍ନେ ସାମୁଆଁ ଅଁନେ ଦର୍କାର୍ ।
30 ‘No, father Abraham,’ he said, ‘but if someone is sent to them from the dead, they will repent.’
ଆତ୍ବା ମେଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଏ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍ ଅଃତେନ୍ ଆଃ ଜବର୍ ଣ୍ଡୁ ମାତର୍ ଗୁଏକ୍ନେ ଡାଗ୍ରା ମୁଇଂଜା ମେଇଂ ଡାଗ୍ରା ୱେଏ ତେଲା ମେଇଂ ମନ୍ ଆବଦ୍ଲେ ଆର୍ଏ ।
31 Then Abraham said to him, ‘If they do not listen to Moses and the prophets, they will not be persuaded even if someone rises from the dead.’”
ଡାଗ୍ଲା ଅବ୍ରାହାମ୍ ସାଉକାର୍ ରେମୁଆଁକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଜଦି ନାଁନେ ବୟାଁଇଂ ମୋଶା ବାରି ବାବବାଦିଇଂନେ ସାମୁଆଁ ଆଅଁଆର୍ ଣ୍ତୁ ଦେତ୍ଲା ମେଇଙ୍ଗ୍ ଗୁଏକ୍ନେଣ୍ତ୍ରେ ରେମୁଆଁ ବାନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ଜା ୱେଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ଲା ଡିଗ୍ ଆଅଁଆର୍ ଣ୍ତୁ ।”