Luke 14
1 One Sabbath, Jesus went to eat in the home of a leading Pharisee, and those in attendance were watching Him closely.
ମୁଇଂତର୍ ଜିସୁ ପୁଣ୍ତେନେ ଦିନା ଚଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ପାରୁସିଇଂନେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ମ୍ନାରେନେ ଡୁଆ ୱେଗେ ମେଇଂ ଜିସୁକେ କେଲେଃଆର୍କେ ।
2 Right there before Him was a man with dropsy.
ବାରି କେଲାପା ମେଁଇଂନେ ସାମ୍ନାରେ ମୁଇଂଜା ପାରାଲିସ୍ ରଗ୍ ଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ରେମୁଆଁ ଲେଃକେ ।
3 So Jesus asked the experts in the law and the Pharisees, “Is it lawful to heal on the Sabbath or not?”
ଆତ୍ବାନ୍ ଜିସୁ ଦର୍ମସାସ୍ତ୍ରି ଆରି ପାରୁସିଇଂକେ ବାଲିର୍କେ ପୁଣ୍ତେ ବେଲା ନିମାଣ୍ତା ଆଡିଙ୍ଗ୍ନେ ନିୟମ୍ ଲେଃ ଣ୍ତୁ? ଡାଗ୍ଲା ମେଇଙ୍ଗ୍ ବୁଙ୍ଗ୍ଲେଃ ଆର୍କେ ।
4 But they remained silent. Then Jesus took hold of the man, healed him, and sent him on his way.
ବାରି ଜିସୁ ଆମେକେ ସାଚେ ନିମାଣ୍ତା ଆଡିଙ୍ଗ୍କେ ଆରି ବେ ବିଃକେ ।
5 And He asked them, “Which of you whose son or ox falls into a pit on the Sabbath day will not immediately pull him out?”
ଆରି ଜିସୁ ଆମେଇଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, ପେଇଂନେ ବିତ୍ରେ ଜାଣ୍ଡେ ନିଜର୍ ଉଙ୍ଗ୍ଡେ ବା ଅରେଃ କୁଇଁସାଲ୍ ଲଃଲା ମେଁନେ ଆମେକେ ପୁଣ୍ତେନେ ଦିନା ଟାପ୍ନା ୱେଚେ ପେରାତଃଡ଼ିଆ ଣ୍ତୁ?
6 And they were unable to answer these questions.
ଦର୍ମସାସ୍ତ୍ରି ଆରି ପାରୁସିଇଙ୍ଗ୍ ଆକେନ୍ ସାପା ସାମୁଆଁନେ ମେଃଡିଗ୍ ବାଲିର୍ ଆୟାଆର୍କେ ଣ୍ତୁ ।
7 When Jesus noticed how the guests chose the places of honor, He told them a parable:
ଆରି ବାଲିର୍ବକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଙ୍ଗ୍ ଡିରକମ୍ ମ୍ନା ଟାନ୍ ତୁର୍ ଡିଂଆର୍କ୍ନେ ଆକେନ୍ କେଚେ ଜିସୁ ଆମେଇଂକେ ଆକେନ୍ ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ।
8 “When you are invited to a wedding banquet, do not sit in the place of honor, in case someone more distinguished than you has been invited.
ଉଡ଼ି ବେଲା ପେ ଆଣ୍ଡିନେ ରେମୁଆଁ ବାନ୍ ବିଏବ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ୱା ବଏ ଆତେନ୍ ବେଲା ମୁନାନେ କୁକନେ ଟାନ୍ନିଆ ଆକଗେପା ଡାଗ୍ଲା ପେବାନ୍ ଜବର୍ ମ୍ନା ରେମୁଆଁକେ ମେଁନେ ବାନ୍ ୱା ବଏ ।
9 Then the host who invited both of you will come and tell you, ‘Give this man your seat.’ And in humiliation, you will have to take the last place.
ଆରି ଜେ ଆନାକେ ଆରି ଆମେକେ ୱାବଏ ମେଁ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଆନାକେ ବାସଙ୍ଗ୍ଏ ଆକ୍ମେକେ କୁକନେ ଟାନ୍ ବିଃ; ବାରି ଆତେନ୍ ବେଲା ନାନେ ଗିଆସଚେ ଡାଆଁନେ ଜାଗାନ୍ନିଆ କୁକ ନ୍ସା ପେୱେଏ ।
10 But when you are invited, go and sit in the last place, so that your host will come and tell you, ‘Friend, move up to a better place.’ Then you will be honored in front of everyone at the table with you.
ଡାଗ୍ଲା ଉଡ଼ିବେଲା ଆପେକେ ବଜିନ୍ନିଆ ମୁଇଂଜା ୱାଏ, ଆତେନ୍ ବେଲା ୱେଚେ ଡାଆଁନେ ଜାଗାନ୍ନିଆ କଲାପା; ଡିରକମ୍ ୱାବକ୍ନେ ରେମୁଆଁ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଆପେକେ ବାସଙ୍ଗ୍ଏ, ଅ ବନ୍ଦୁ, ମ୍ନାନେ ଜାଗାନ୍ନିଆ ପାଙ୍ଗ୍ଲା; ଅଃତେନ୍ ବେଲା ପେନେ ଏଃତେ ଚଙ୍ଗ୍ କଲେଃକ୍ନେ ସାପା ରେମୁଆଁନେ ସାମ୍ନାରେ ଆନାକେ ସନ୍ମାନ୍ ମିଲେଏ ।
11 For everyone who exalts himself will be humbled, and the one who humbles himself will be exalted.”
ଡାଗ୍ଲା ଜାଣ୍ତେ କି ନିଜେକେ ମ୍ନା ଡାଗ୍ଚେ ଆଃସୁଏଃଏ ଆମେକେ ଗୁର୍ନା ଆଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ ବାରି ଜାଣ୍ଡେ ନିଜେକେ ହିନ୍ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଆମେକେ ମ୍ନାରେ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଏ ।
12 Then Jesus said to the man who had invited Him, “When you host a dinner or a banquet, do not invite your friends or brothers or relatives or rich neighbors. Otherwise, they may invite you in return, and you will be repaid.
ଜିସୁ ଆମେକେ ୱାବକ୍ନେ ପାରୁସିଇଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ସ୍ମି ବା ମିଡିଗ୍ ବଜି ବିଲା ପେନେ ବୟାଁ ବନ୍ଦୁ କୁଟୁମ୍ ଆରି ସାଉକାର୍ ଡାଗ୍ରା ଡୁଆଣ୍ଡ୍ରେକେ ଆୱାଗେପା ଡାଗ୍ଲା ବିନେ ବେଲା ମେଇଙ୍ଗ୍ ଡିଗ୍ ଆନାକେ ମେଇଙ୍ଗ୍ ଏତେ ଚଙ୍ଗ୍ନ୍ସା ୱାଆର୍ଏ ଆତେନ୍ ବେଲା ନା ନାନେ ପ୍ରତିଦାନ୍ ନାବାଏ ।
13 But when you host a banquet, invite the poor, the crippled, the lame, and the blind,
ଡାଗ୍ଲା ବଜି ବିଃକ୍ଲା ଗରିବ୍, କ୍ଲିଙ୍ଗ୍ଚ କ୍ଲିଙ୍ଗ୍ତି, ଚଟା, ଆରି କାନା ଆଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍କେ ୱାପା ।
14 and you will be blessed. Since they cannot repay you, you will be repaid at the resurrection of the righteous.”
ତେଲା ଆନାକେ ମଙ୍ଗଲ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ଡାଗ୍ଲା ଆପେକେ ପ୍ରତିଦାନ୍ ବିଃନ୍ସା ମେଁଇଂନେ ମେଃଡିଗ୍ ଣ୍ତୁ ଆରି ଦରମ୍ ରେମୁଆଁଇଂ ଗୁଏଃକ୍ନେ ବିତ୍ରେ ମ୍ୱ୍ର ଆର୍ଏ, ଆତେନ୍ ବେଲା ପେଇଂ ପେନେ ପ୍ରତିଦାନ୍ ପେବାଏ ।
15 When one of those reclining with Him heard this, he said to Jesus, “Blessed is everyone who will eat at the feast in the kingdom of God.”
ଆତେନ୍ ଅଁଚେ ଜିସୁନେ ଏତେ ଚୁଚଙ୍ଗ୍ କଲେଃକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂ ବିତ୍ରେ ମୁଇଂଜା ଜିସୁକେ ବାଲିର୍କେ ଆଣ୍ତିନେ ରେମୁଆଁ ଇସ୍ପର୍ନେ ରାଜିନ୍ନିଆ ଚଙ୍ଗ୍ନେ କଏ ମେଁ ଦନ୍ୟ ।
16 But Jesus replied, “A certain man prepared a great banquet and invited many guests.
ଜିସୁ ଆମେକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ମୁଇଂଜା ରେମୁଆଁ ମିଡିଗ୍ ବେଲା ମୁନା ବଜି ବିନ୍ସା ଇକ୍ଚା ଡିଂଚେ ଗୁଲେ ରେମୁଆଁକେ ୱାବକେ ।
17 When it was time for the banquet, he sent his servant to tell those who had been invited, ‘Come, for everything is now ready.’
ବାରି ଚଙ୍ଗ୍ନେ ବେଲା ଡିଙ୍ଗ୍ ୱେଲା ମେଁ ୱା ବକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଡାଗ୍ରା ନିଜେନେ ଚାକର୍କେ ୱାଉଙ୍ଗ୍ ବେକେ ପେ ସାପାରେ ପାଙ୍ଗ୍ଲାପା ଡାଗ୍ଲା ସାପା ଚଙ୍ଗ୍ନେ ଡିଙ୍ଗ୍ ୱେଗେ ।
18 But one after another they all began to make excuses. The first one said, ‘I have bought a field, and I need to go see it. Please excuse me.’
ଡାଗ୍ଲା ସାପାରେ କେମା ପାର୍ତନା ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ମୁଲେଆର୍କେ ସେନୁଗ୍ ରେମୁଆଁ ଆମେକେ ବାଃଲିର୍କେ ନେଙ୍ଗ୍ ଇକୁଡ଼ା ଲିଜ ବିଆର୍ ମ୍ୱକେ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଆତେନ୍ କେନେ ପଡ଼େଏ; ଦୟା ଣ୍ଡିଂକେ ଆନେଙ୍ଗ୍ କେମା ଡିଙ୍ଗ୍ ବିଃଲାପା
19 Another said, ‘I have bought five yoke of oxen, and I am going to try them out. Please excuse me.’
ବାରି ମୁଇଂଜା ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ନେଙ୍ଗ୍ ମାଲ୍ ତ୍ନୁ ଅରେଃ ବିଆର୍ ମ୍ୱକେ ବାରି ନେଙ୍ଗ୍ ଆମେଇଂକେ ପରିକ୍ୟା ଡିଙ୍ଗ୍ନ୍ସା ୱେଣ୍ତିଙ୍ଗ୍କେ ଦୟା ଡିଂଚେ ଆନେଙ୍ଗ୍କେ କେମା ଡିଙ୍ଗ୍ ବିଃଲାପା ।”
20 Still another said, ‘I have married a wife, so I cannot come.’
ବିନ୍ ମୁଇଂଜା ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ନେଙ୍ଗ୍ ତ୍ମି ବିଃଏ ନ୍ଲେଃକେ, ତେସା ନେଙ୍ଗ୍ ୱେ ନାୟା ଣ୍ତୁ ।”
21 The servant returned and reported all this to his master. Then the owner of the house became angry and said to his servant, ‘Go out quickly into the streets and alleys of the city, and bring in the poor, the crippled, the blind, and the lame.’
ବାରି ଆତେନ୍ ଚାକର୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଁନେ ମାଲିକ୍କେ ସାପା ସାମୁଆଁ ବାଲିର୍କେ ଆତ୍ବାନ୍ ଡୁଆ ମାଲିକ୍ ରିସା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ନିଜେନେ ଚାକର୍କେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଦାପ୍ରେ ୱେଚେ ଇନିନେ ଗୁଲି ଆରି କୁନ୍ଦିଇଂ ୱେଚେ ଦରିଦ୍ର କନ୍ଦା ଚଟା ଆରି କାନା ଇଂକେ ଆକ୍ଅରିଆ ୱା ଡୁଙ୍ଗ୍ପାଙ୍ଗ୍ଲା ।
22 ‘Sir,’ the servant replied, ‘what you ordered has been done, and there is still room.’
ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଆତେନ୍ ଚାକର୍ ଆଣ୍ତେ ୱିଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ ଏ ମାପ୍ରୁ ନାନେ ବାଲିର୍କେ ରକମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ମ୍ବକେ ଏଲେଡିଗ୍ ବାରି ଜାଗା ଲେଃକେ ।
23 So the master told his servant, ‘Go out to the highways and hedges and compel them to come in, so that my house will be full.
ଆତ୍ବାନ୍ ମାଲିକ୍ ଆତେନ୍ ଚାକର୍କେ ବାଲିର୍କେ ରାଜଦାଣ୍ତ୍ ଆରି ଗଲି କନ୍ଦି ୱେଲା ନେଙ୍ଗ୍ ଡୁଆ ଡିରକମ୍ ବର୍ତି ଡିଙ୍ଗ୍ୱେଏ ଆତେନ୍ସା ରେମୁଆଁଇଂକେ ପାଙ୍ଗ୍ନେ ସା ବାସଙ୍ଗ୍ ।
24 For I tell you, not one of those men who were invited will taste my banquet.’”
ତେସା ନେଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ ବାସଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ଆତେନ୍ ୱା ବକ୍ନେ ରେମୁଆଁ ବିତ୍ରେ ଜାଣ୍ଡେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ବଜି ଚଙ୍ଗ୍ ଆୟାଆର୍ ଣ୍ତୁ ।
25 Large crowds were now traveling with Jesus, and He turned and said to them,
ଜାବର୍ ସଂକ୍ୟା ରେମୁଆଁ ଜିସୁ ଏତେ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ବାରି ଜିସୁ ପୁଏଚେଃ ରେମୁଆଁଇଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ
26 “If anyone comes to Me and does not hate his father and mother and wife and children and brothers and sisters—yes, even his own life—he cannot be My disciple.
ଜାଣ୍ଡେ ଅଃନା ନେଙ୍ଗ୍ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ନିଜେନେ ଆବା ଇୟାଙ୍ଗ୍ କୁନେଡ଼େ ଉଙ୍ଗ୍ଡେ ବୟାଁଣ୍ତେ ଆରି ତନାଣ୍ଡେ ଇଂକେ ଡେକ୍ରକମ୍ କି ନିଜର୍ ପାରାନ୍କେ ଡିଗ୍ ଜାବର୍ ବଲ୍ ଆବା ଣ୍ଡୁ ତେଲା ମେଁ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ସିସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଆୟା ଣ୍ତୁ ।
27 And whoever does not carry his cross and follow Me cannot be My disciple.
ଜାଣ୍ତେ କି ନେଙ୍ଗ୍ନେ କୁରୁସ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ଚେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ପ୍ଲା ଆପାଙ୍ଗ୍ ଣ୍ତୁ ମେଁ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ସିସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ଆୟା ଣ୍ତୁ ।
28 Which of you, wishing to build a tower, does not first sit down and count the cost to see if he has the resources to complete it?
ଡାଗ୍ଲା ପେ ସାପାରେନେ ବାନ୍ ଜାଣ୍ଡେ ଉର୍ନେ ଡୁଆ ଆଃରେନ୍ସା ଇକ୍ଚା ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ ତେଲା ଆତେନ୍ ଡିଡା ଜାକ ମେଁନେ ଡାବୁ ସମାନ୍ ଲେଃକେ ଲେଃ ଣ୍ତୁ ଆକେନ୍ ସେନୁଗ୍ କଚେ କର୍ଚ ଇସାବ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍ଏ
29 Otherwise, if he lays the foundation and is unable to finish the work, everyone who sees it will ridicule him,
ମାରିଆଃ ମେଁ ପାଣ୍ଡୁସନ୍ ଆଃକଚେ ଆଃଡା ଆୟା ଣ୍ଡୁ ଉଃଡ଼ିରୁଆ ଆତେନ୍ କେଆର୍ଏ ସାପାରେ ଆମେକେ ଲୁଆଃଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ନେ ଆରାମ୍ ଡିଂଆର୍ଏ ।
30 saying, ‘This man could not finish what he started to build.’
ଆକେନ୍ ରେମୁଆଁ ତିଆର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ମୁଲେଚେ ଆଃଡ଼ା ଆୟାକେ ଣ୍ତୁ ।
31 Or what king on his way to war with another king will not first sit down and consider whether he can engage with ten thousand men the one coming against him with twenty thousand?
ଡାଗ୍ଲା ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ ମୁଇଂଜା ଇଃସାଙ୍ଗ୍ନେ ଏତେ ଜୁଦ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନ୍ସା ୱେନେ ବେଲା ମୁଇଂକୁଡ଼ି ଅଜାର୍ ସନ୍ୟ ଡୁଂୱେଚେ ମେଁନେ ବିରଦ୍ରେ ପାଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ନେ ଆଃତେ ଗୁଆକ୍ଲିଗ୍ ଅଜାର୍ ସନ୍ୟ ଡୁଂୱେଚେ ଜୁଦ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଲେଃ ଣ୍ତୁ ଆତେନ୍ ସେନୁଗ୍ କଚେ ବିଚାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ଦର୍କାର୍ ।
32 And if he is unable, he will send a delegation while the other king is still far off, to ask for terms of peace.
ଜଦି ଆୟା ଣ୍ତୁ ତେଲା ବିନ୍ ଇଃସାଙ୍ଗ୍ ସ୍ଲ ଲେଃକ୍ନେ ବେଲା ମେଁ ଦୁତ୍ ବେଚେ ସାନ୍ତିରେ ଲେଃନ୍ସା କବର୍ ବିଃଆର୍ଏ ।
33 In the same way, any one of you who does not give up everything he has cannot be My disciple.
ଦେତ୍ରକମ୍ ପେ ସାପାରେ ବାନ୍ ଜାଣ୍ତେ ଡିଗ୍ ନିଜେନେ ସାପାକେ ଆଃଆନ୍ତାର୍ ପେୟା ଣ୍ତୁ ମେଁ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ସିସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ଆୟା ଣ୍ତୁ ।
34 Salt is good, but if the salt loses its savor, with what will it be seasoned?
ବିତିଗ୍ ନିମାଣ୍ଡା; ଡାଗ୍ଲା ବିତିଗ୍ ବାନ୍ ଜଦି ସ୍ବ ଆଲେଃଲା ଣ୍ତୁ ତେଲା ଆତେନ୍ ମେଃଡିଗ୍ ମୁଲ୍ୟ ଣ୍ତୁ ପେ ସାପାରେ ମେଁନେ ଆରି ମୁଇଙ୍ଗ୍ ତର୍ ସ୍ବ ଆଣ୍ତେ ବିପେୟାଏ?
35 It is fit neither for the soil nor for the manure pile, and it is thrown out. He who has ears to hear, let him hear.”
ଆତେନ୍ ତୁବଃ ଣ୍ତୁଲା କତ୍କୁଡ଼ା ନ୍ସା ଦର୍କାର୍ ଣ୍ତୁ; ରେମୁଆଁ ଆତେନ୍ ବାଏରେ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ ବିଃଆରେ । ଜାଣ୍ତେନେ ଦ୍ରିଗ୍ ନ୍ସା ନ୍ଲୁଗ୍ ଲେଃକେ ମେଁ ଦ୍ରିଗ୍ପା ।
