Luke 13
1 At that time some of those present told Jesus about the Galileans whose blood Pilate had mixed with their sacrifices.
୧ଏନ୍ ଦିପିଲିରେ ଚିମ୍ନାଙ୍ଗ୍ ହଡ଼କ ହିଜୁଆକାନ୍ ତାଇକେନାକ, ଇନ୍କୁ ଏନ୍ ଗାଲିଲ୍ରେନ୍କଆଃ କାଜି ୟୀଶୁକେ କାଜିକିୟାକ, ପିଲାତୁସ୍ଦ ଚିଲ୍କା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ତାଃରେ ବିଶ୍ୱାସ୍ ତାନ୍କଆଃ ମାୟୋମ୍ ଦାଣେଁରାକାବ୍ ଜାଁତୁକଆଃ ମାୟୋମ୍ଲଃ ମେସାକେଦାଏ ।
2 To this He replied, “Do you think that these Galileans were worse sinners than all the other Galileans, because they suffered this fate?
୨ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ କାଜିକେଦ୍କଆଏ, “ଚିୟାଃ ନେ ଗାଲିଲ୍ରେନ୍କ ସବେନ୍ ଗାଲିଲ୍ରେନ୍ କଆଃଏତେ ଆଦ୍କା ପାପିକ ତାଇକେନ୍ ନାଗେନ୍ତେ ନେ ଦୁକୁକ ସାହାତିଙ୍ଗ୍କେଦାଃ, ନେଆଁଁପେ ଆଟ୍କାରେ ତାନାଚି?
3 No, I tell you. But unless you repent, you too will all perish.
୩ବାନଃଗି ମେତାପେତାନାଇଙ୍ଗ୍, ମେନ୍ଦ ଆପେ ପାପ୍ହେତେ କାପେ ମନ୍ରୁହାଡ଼୍ ରେଦ ଆପେ ସବେନ୍କ ନେ ଲେକାଗି ଜିୟନଃଆପେ ।
4 Or those eighteen who were killed when the tower of Siloam collapsed on them: Do you think that they were more sinful than all the others living in Jerusalem?
୪ଆଡଃ ଶିଲୋହରେ ଦାର୍ୱାନ୍ ଅଡ଼ାଃ ଏନ୍ ଆଠ୍ରା ଝାନ୍ ହଡ଼କରେ ଉୟୁଃୟାନା ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଗଏଃକେଦ୍କଆଏ, ଇନ୍କୁଆଃ ବିଷାଏରେ ଚିନାଃପେ ଉଡ଼ୁଃତାନା? ଚିୟାଃ ଇନ୍କୁ ସବେନ୍ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ରେନ୍କଏତେ ଆଦ୍କା ପାପିକ ତାଇକେନା ମେନ୍ତେଚିପେ ଆଟ୍କାରେ ତାନା?
5 No, I tell you. But unless you repent, you too will all perish.”
୫ବାନଃଗି ମେତାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ମେନ୍ଦ ଆପେ ପାପ୍ହେତେ କାପେ ମନ୍ରୁହାଡ଼େରେଦ ଆପେ ସବେନ୍କ ନେ ଲେକାଗି ଜିୟନଃଆପେ ।”
6 Then Jesus told this parable: “A man had a fig tree that was planted in his vineyard. He went to look for fruit on it, but did not find any.
୬ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ ନେ ଜନ୍କା କାଜି କାଜିକେଦାଏ, “ଜେତାଏ ମିଆଁଦ୍ହଡ଼ ଆୟାଃ ଦାଖ୍ବାକ୍ଡ଼ିରେ ମିଆଁଦ୍ ଲଆଦାରୁ ରୟାକାଦ୍ ତାଇକେନାଏ, ଆଡଃ ଇନିଃ ଏନାରେ ଜ ନାମେନାଗେନ୍ତେ ହିଜୁଃୟାନାଏ, ମେନ୍ଦ ମିଆଁଦ୍ ହ ଜ କାଏ ନାମ୍କେଦାଃ ।
7 So he said to the keeper of the vineyard, ‘Look, for the past three years I have come to search for fruit on this fig tree and haven’t found any. Therefore cut it down! Why should it use up the soil?’
୭ଏନାମେନ୍ତେ ଇନିଃ ମାଳିହଡ଼କେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ନେଲେମେ ଆପି ସିର୍ମାଏତେ ନେ ଲଆଦାରୁରେ ଜ ନାମେନାଗେନ୍ତେ ହିଜୁଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ମେନ୍ଦ କାଇଙ୍ଗ୍ ନାମେତାନା, ଏନା ମାଏଃମେ, ଚିକାନାଙ୍ଗ୍ ଅତେ ଏସେରେତାନାଏ?’
8 ‘Sir,’ the man replied, ‘leave it alone again this year, until I dig around it and fertilize it.
୮ମେନ୍ଦ ମାଳିହଡ଼ କାଜିକେଦାଏ, ‘ହେ ଗମ୍କେ, ଏନାକେ ନେ ସିର୍ମାହଗି ତାଇରିକାଏମେଁ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏନାକେ ଉର୍ବିହୁର୍କେଦ୍ତେ ସାରାହାସା ପେରେଜେୟାଇଙ୍ଗ୍ ।
9 If it bears fruit next year, fine. But if not, you can cut it down.’”
୯ଇଦୁ ହିଜୁଃସିର୍ମା ନେଆଁଁରେ ଜ ନାମ୍ ସାକାଅଆଃ, କା'ରେଦ ତାୟମ୍ତେ ଏନାକେ ମାଆଃଇଚିମେ ।’”
10 One Sabbath Jesus was teaching in one of the synagogues,
୧୦ୟୀଶୁ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ମିଆଁଦ୍ ଯିହୁଦୀକଆଃ ସାମାଜ୍ ଅଡ଼ାଃରେ ଇତୁକତାନ୍ ତାଇକେନାଏ ।
11 and a woman there had been disabled by a spirit for eighteen years. She was hunched over and could not stand up straight.
୧୧ଆଡଃ ନେଲେପେ ଏନ୍ତାଃରେ ଆଠ୍ରା ବାରାଷ୍ଏତେ ମିଆଁଦ୍ କୁଡ଼ିକେ ଏତ୍କାନ୍ ଆତ୍ମା ଏସେରାକାଇତେ ନାରାଦୁରାଇତାନ୍ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ଉଙ୍ଗୁଦ୍କେଦ୍ତେ ତାଇକେନାଏ, ଜେତାଲେକାତେ ସିଧାତିଙ୍ଗୁଃ କାଏ ଦାଡ଼ିତାନ୍ ତାଇକେନା ।
12 When Jesus saw her, He called her over and said, “Woman, you are set free from your disability.”
୧୨ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ ନେଲ୍କିୟାଏ ଆଡଃ ନାଡ଼େଃତେ ହାକାଅତାନ୍ଲଃ କାଜିକିୟାଏ, “ଏ କୁଡ଼ି, ଆମାଃ ନାରାଦୁରା ଦୁକୁଏତେ ବୁଗିକାନାମ୍ ।”
13 Then He placed His hands on her, and immediately she straightened up and began to glorify God.
୧୩ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଇନିଃରେ ତିଃଇ ଦହକେଦାଏ ଆଡଃ ଇନିଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଗି ବୁଗିନ୍ୟାନାଏ, ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ମାରାଙ୍ଗ୍କିୟାଏ ।
14 But the synagogue leader was indignant that Jesus had healed on the Sabbath. “There are six days for work,” he told the crowd. “So come and be healed on those days and not on the Sabbath.”
୧୪ୟୀଶୁ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ବୁଗିକିୟାଏ ନେଆଁଁତେ ସାମାଜ୍ଅଡ଼ାଃରେନ୍ ଆଗୁଆଇ ଖିସ୍ୟାନାଏ, ଆଡଃ ହଡ଼କକେ କାଜିକେଦ୍କଆଏ, “ଛ'ମାହାଁ ମେନାଃ ଏନାରେ କାମି ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ, ଏନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍କରେ ବୁଗିନଃ ନାଗେନ୍ତେ ହିଜୁଃପେ, ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେଦ କାହା ।”
15 “You hypocrites!” the Lord replied. “Does not each of you on the Sabbath untie his ox or donkey from the stall and lead it to water?
୧୫ମେନ୍ଦ ପ୍ରାଭୁ ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟା, “ଆପେ ସବେନ୍ ବେଦାହଡ଼କ, ଚିୟାଃ ଆପେ ସବେନ୍କ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ଆପେୟାଃ ଉରିଃକ୍ ଚି ଗାଧାକକେ ଗଣାଁଏତେ ରାଡ଼ାକେଦ୍ତେ ଦାଆଃ ନୁଁ ତେ କାପେ ଇଦିକତାନା?
16 Then should not this daughter of Abraham, whom Satan has kept bound for eighteen long years, be released from her bondage on the Sabbath day?”
୧୬ଆଡଃ ନେ କୁଡ଼ିହନ୍ଦ ଆବ୍ରାହାମ୍ଆଃ କୁଡ଼ିହନ୍ ତାନିଃ, ନେଲିପେ ଇନିଃ ସାଏତାନ୍ରାଃ ତନଲ୍ରେ ଆଠ୍ରା ବାରାଷ୍ ତଲାକାଇତାଇନାଏ, ଚିୟାଃ ଇନିଃକେ ରୁଡ଼ୁନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ରେ ଏନାଏତେ ରାଡ଼ାଇତେୟାଃ କା ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ ତାଇକେନା?”
17 When Jesus said this, all His adversaries were humiliated. And the whole crowd rejoiced at all the glorious things He was doing.
୧୭ୟୀଶୁ ନେଆଁଁ କାଜିକେଦ୍ ଇମ୍ତା, ଇନିୟାଃ ସବେନ୍ ମୁଦାଇକ ଗିହୁଃୟାନାକ ମେନ୍ଦ ହଡ଼କ ୟୀଶୁଆଃ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅକାମି ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ରାସ୍କାୟାନାକ ।
18 Then Jesus asked, “What is the kingdom of God like? To what can I compare it?
୧୮ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କୁଲିକେଦାଏ, “ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ ଚିନାଃ ଲେକା? ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏନାକେ ଚିନାଃତେଗିଇଙ୍ଗ୍ ଜକାଏୟା?
19 It is like a mustard seed that a man tossed into his garden. It grew and became a tree, and the birds of the air nested in its branches.”
୧୯ଏନା ମିଆଁଦ୍ ମାନିଜାଙ୍ଗ୍ଲେକା, ଏନା ମିଆଁଦ୍ ହଡ଼ ଇଦିକେଦ୍ତେ ଆୟାଃ ବାଖ୍ଡ଼ିରେ ହେର୍କେଦାଏ, ଏନା ହାରାୟାନା ଆଡଃ ମାରାଙ୍ଗ୍ ଦାରୁୟାନା, ସିର୍ମାରେନ୍ ଚେଣେଁକ ଏନାରାଃ କତକରେକ ଥକାକେଦା ।”
20 Again He asked, “To what can I compare the kingdom of God?
୨୦ଆଡଃଗି ୟୀଶୁ ମେତାଦ୍କଆଏ, “ଆଇଙ୍ଗ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ ଚିନାଃତେଗିଇଙ୍ଗ୍ ଜକାଏୟା?
21 It is like leaven that a woman took and mixed into three measures of flour, until all of it was leavened.”
୨୧ଏନା ରାନୁ ଲେକାଃ, ଏନା ଜେତା କୁଡ଼ି ଏନା ଆଉକେଦ୍ତେ ତିନ୍ କେଜି ମାଇଦାରେ ଏନା ଆଉରି ରାନୁଚାବାଅଃ ଜାକେଦ୍ ସିପୁଦ୍କେଦାଏ ।”
22 Then Jesus traveled throughout the towns and villages, teaching as He made His way toward Jerusalem.
୨୨ୟୀଶୁ ଇତୁକତାନ୍ଲଃ ସାହାର୍ ସାହାର୍ ଆଡଃ ହାତୁ ହାତୁ ପାରମ୍ୟାନ୍ତେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ସାଃ ସେନଃତାନାଏ ତାଇକେନା ।
23 “Lord,” someone asked Him, “will only a few people be saved?” Jesus answered,
୨୩ଜେତାଏମିହୁଡ଼୍ କୁଲିକିୟାଏ, “ହେ ପ୍ରାଭୁ ଚିୟାଃ ବାଞ୍ଚାଅଃ ହଡ଼କ କାଟିଃଲେକାଃକ?” ୟୀଶୁ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ,
24 “Make every effort to enter through the narrow door. For many, I tell you, will try to enter and will not be able.
୨୪“ରେସେଦ୍ ଦୁଆର୍ତେ ବଲଃନାଗେନ୍ତେ ଚିହୁଲାନ୍ପେ, ଚିୟାଃଚି ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା, ଏନାରେ ବଲନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃ ହଡ଼କ ସାନାଙ୍ଗ୍ଆଃ ମେନ୍ଦ କାକ ଦାଡ଼ିୟାଃ ।
25 After the master of the house gets up and shuts the door, you will stand outside knocking and saying, ‘Lord, open the door for us.’ But he will reply, ‘I do not know where you are from.’
୨୫ଆଡଃ ଗୁସିୟାଁ ବିରିଦ୍ୟାନ୍ତେ ଦୁଆର୍ ହାଣ୍ଡେଦ୍ତାରେ, ତାୟମ୍ତେ ଆପେ ରାଚାରେପେ ତିଙ୍ଗୁନାଃ ଆଡଃ ଦୁଆର୍ରେପେ ଠକ୍ଠକାଏୟା ଆଡଃ ‘ହେ ପ୍ରାଭୁ ନିଜାଲେମ୍’ ମେନେୟା, ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ମେତାପେୟାଏ, ‘ଆପେ କତାଃରେନ୍କ ତାନ୍ପେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ ।’
26 Then you will say, ‘We ate and drank with you, and you taught in our streets.’
୨୬ଏନ୍ତେ ଆପେ ମେନେୟା, ଆଲେ ଆମାଃଲଃ ଜମ୍ ଆଡଃ ନୁଁ ତାଇନାଲେ ଆଡଃ ଆମ୍ ଆଲେୟାଃ ହରାକରେ ଇତୁକେଦ୍ଲେୟାମ୍ ।
27 And he will answer, ‘I tell you, I do not know where you are from. Depart from me, all you evildoers.’
୨୭ମେନ୍ଦ ଇନିଃ ମେନେୟାଏ, ‘ଆପେ ଅକଏ ଆଡଃ କତାଃରେନ୍କ ତାନ୍ପେ ଏନା କାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ, ଏ ଏତ୍କାନ୍ କାମିକେନ୍କ, ଆପେ ସବେନ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃଏତେ ଆତମଃପେ ।
28 There will be weeping and gnashing of teeth when you see Abraham, Isaac, Jacob, and all the prophets in the kingdom of God, but you yourselves are thrown out.
୨୮ଆପେ ଚିମ୍ତା ଆବ୍ରାହାମ୍, ଇସାକ୍, ଯାକୁବ୍ ଆଡଃ ସବେନ୍ ନାବୀକକେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ଦୁବାକାନ୍ ଆଡଃ ଆପେକେ ବାହାରିରେ ଅଡଙ୍ଗ୍ଆଁକାନ୍ ତେୟାଃପେ ନେଲେୟା । ଇମ୍ତା ଏନ୍ତାଃରେ ରାନାଆଃ ଆଡଃ ଡାଟା ହାବ୍ ରିଡିଦଃଆ,
29 People will come from east and west and north and south, and will recline at the table in the kingdom of God.
୨୯ହଡ଼କ ପୁରାବ୍ ଆଡଃ ପାଶ୍ଚିମ୍, ଉତ୍ତାର୍ ଆଡଃ ଦାକ୍ଷିଣ୍ସାଃଏତେ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ଜଜମ୍ ନାଙ୍ଗ୍କ ଦୁବାଃ ।
30 And indeed, some who are last will be first, and some who are first will be last.”
୩୦ଆଡଃ ନେଲେପେ, ସାର୍ତିଗି, ତାୟମ୍ରେନ୍କ ଆୟାରଃଆ ଆଡଃ ଆୟାର୍ରେନ୍କ ତାୟମଃଆ ।’”
31 At that very hour, some Pharisees came to Jesus and told Him, “Leave this place and get away, because Herod wants to kill You.”
୩୧ଏନ୍ ଦିପିଲିରେଗି ଚିମିନ୍ ଫାରୁଶୀକ ହିଜୁଃୟାନ୍ତେ ୟୀଶୁକେ କାଜିକିୟାଃକ, “ନେତାଃଏତେ ଅଡଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ସେନଃମେ, ହେରୋଦ୍ ଆମ୍କେ ଗଗଏଃ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନାଏ ।”
32 But Jesus replied, “Go tell that fox, ‘Look, I will keep driving out demons and healing people today and tomorrow, and on the third day I will reach My goal.’
୩୨ୟୀଶୁ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ଜୁ ନେଆଁଁ ଏନ୍ ତୁୟୁକେ କାଜିୟାଇପେ, ‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ତିସିଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଗାପା ବଙ୍ଗାକଇଙ୍ଗ୍ ଅଡଙ୍ଗ୍କଆ ଆଡଃ ଦୁକୁଆକାନ୍କଇଙ୍ଗ୍ ବୁଗିକଆ ଆଡଃ ଆପି ମାହାଁରେଇଙ୍ଗ୍ ସେକାଡ଼ଃଆ ।’
33 Nevertheless, I must keep going today and tomorrow and the next day, for it is not admissible for a prophet to perish outside of Jerusalem.
୩୩ଏନ୍ରେୟ ତିସିଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଗାପା ଆଡଃ ମେୟାଙ୍ଗ୍ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ହନର୍ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ, ସାର୍ତିଗି ଜେତାଏ ନାବୀ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ ଏତେ ଏଟାଃ ଜାଗାରେ ଗଜଃ କା ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ।
34 O Jerusalem, Jerusalem, who kills the prophets and stones those sent to her, how often I have longed to gather your children together as a hen gathers her chicks under her wings, but you were unwilling!
୩୪“ହେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍, ହେ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ ଆମ୍ ନାବୀକକେମ୍ ଗଏଃକେଦ୍କଆ ଆଡଃ ଆମ୍ତାଃତେ କୁଲାକାନ୍କକେ ଚିଦ୍ଗିଗଏଃ କେଦ୍କଆମ୍, ଏଙ୍ଗାସିମ୍ ଆୟାଃ ହନ୍କକେ ଆପ୍ରବ୍ ଲାତାର୍ରେ ଆବ୍ରୁମ୍ ତପାକତାନ୍ଲେକା ଚିମିନ୍ସା ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମାଃ ହନ୍କକେ ହୁଣ୍ଡିସାନାଙ୍ଗ୍କେଦାଇଙ୍ଗ୍, ମେନ୍ଦ ଆପେ କାପେ ସାନାଙ୍ଗ୍କେଦାଃ ।
35 Look, your house is left to you desolate. And I tell you that you will not see Me again until you say, ‘Blessed is He who comes in the name of the Lord.’”
୩୫ନେଲେପେ, ଆପେୟାଃ ମାନ୍ଦିର୍ ଆପେତାଃରେ ହାଦୁଡ଼୍ନାଙ୍ଗ୍ ବାଗିୟଃତାନା । ଚିୟାଃଚି ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ‘ପ୍ରାଭୁଆଃ ନୁତୁମ୍ତେ ହିଜୁଃତାନ୍ନିଃକେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଶିଷ୍ ଏମାଇକାଏ ମେନ୍ତେ ଆପେ ଆଉରି କାଜି ଜାକେଦ୍ ନାହାଁଃଏତେ ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ କାପେ ନେଲିୟାଁଃ ।’”
