Job 34
1 Then Elihu continued:
Labut pa si Eliu mitubag ug miingon:
2 “Hear my words, O wise men; give ear to me, O men of learning.
Pamatia ang akong mga pulong, kamo nga mga tawong manggialamon; Ug patalinghugi ako ninyo, kamo nga may kahibalo.
3 For the ear tests words as the mouth tastes food.
Kay ang igdulungog magasulay sa mga pulong, Maingon nga ang dila magatilaw sa makaon.
4 Let us choose for ourselves what is right; let us learn together what is good.
Pilion ta alang kanato ang matarung, Sayron ta sa atong kaugalingon ang butang nga maayo.
5 For Job has declared, ‘I am righteous, yet God has deprived me of justice.
Tungod kay si Job miingon man: Ako matarung, Ug ang Dios nagkuha sa akong katungod:
6 Would I lie about my case? My wound is incurable, though I am without transgression.’
Bisan pa sa akong katungod ako ginaisip nga bakakon; Ang akong sakit walay kaayohon, bisan ako walay kalapasan.
7 What man is like Job, who drinks up derision like water?
Unsang tawohana ang mahasama kang Job, Nga motulon sa mga pagtamay ingon sa tubig,
8 He keeps company with evildoers and walks with wicked men.
Nga makigkuyog sa mamumuhat sa kasal-anan, Ug nagalakaw uban sa mga tawong dautan?
9 For he has said, ‘It profits a man nothing that he should delight in God.’
Kay miingon man siya: Dili magpulos sa tawo, Nga ikalipay niya sa iyang kaugalingon ang pagpakig-uban sa Dios.
10 Therefore listen to me, O men of understanding. Far be it from God to do wrong, and from the Almighty to act unjustly.
Busa patalinghugi ako ninyo, kamo oh mga tawo nga masinabuton: Ipahalayo kana sa Dios, nga siya maghimo ug kadautan, Ug ipahalayo sa Makagagahum, nga magbuhat siya ug kasal-anan.
11 For according to a man’s deeds He repays him; according to a man’s ways He brings consequences.
Kay ang buhat sa usa ka tawo iyang igabayad kaniya, Ug ang tagsatagsa ka tawo iyang padangaton sumala sa iyang ginaagian.
12 Indeed, it is true that God does not act wickedly, and the Almighty does not pervert justice.
Oo, sa pagkamatuod ang Dios dili magbuhat sa kadautan, Dili balit-aron sa Dios ang justicia.
13 Who gave Him charge over the earth? Who appointed Him over the whole world?
Kinsa ba ang naghatag kaniya ug gahum sa pagmando sa ibabaw sa yuta? Kun kinsa ba ang magbuot sa paghatag kaniya sa tibook nga kalibutan?
14 If He were to set His heart to it and withdraw His Spirit and breath,
Kong iyang ipahaluna ang iyang kasingkasing sa iyang kaugalingon, Kong iyang tigumon ngadto sa iyang kaugalingon ang iyang espiritu ug ang iyang gininhawa;
15 all flesh would perish together and mankind would return to the dust.
Ang tanang unod mangawala sa tingub, Ug ang tawo mahabalik pag-usab sa abug.
16 If you have understanding, hear this; listen to my words.
Kong karon ikaw adunay salabutan, pamatia kini: Patalinghugi ang tingog sa akong mga pulong.
17 Could one who hates justice govern? Will you condemn the just and mighty One,
Magamando ba bisan ngani kadtong nagadumot sa justicia? Ug imo bang pagasilotan kadtong matarung ug makagagahum?
18 who says to kings, ‘You are worthless!’ and to nobles, ‘You are wicked,’
Siya nga nagaingon sa usa ka hari: Ikaw tampalasan, Kun sa mga harianon: Kamo mga dautan;
19 who is not partial to princes and does not favor rich over poor? For they are all the work of His hands.
Labi pa kadtong walay pinalabi sa mga tawo nga principe, Ni gipalabi ang dato kay sa kabus; Kay silang tanan buhat man sa iyang mga kamot.
20 They die in an instant, in the middle of the night. The people convulse and pass away; the mighty are removed without human hand.
Sa usa lamang ka pagpamilok sila mangamatay, bisan sa tungang gabii; Ang mga tawo ginauyog ug mangawagtang, Ug ang mga gamhanan gipanguha sa walay kamot.
21 For His eyes are on the ways of a man, and He sees his every step.
Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa usa ka tawo, Ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang.
22 There is no darkness or deep shadow where the workers of iniquity can hide.
Walay kangitngit, ni mabaga nga kangiub, Diin makatago sa ilang kaugalingon ang mga mamumuhat sa kadautan.
23 For God need not examine a man further or have him approach for judgment.
Kay dili na kinahanglan nga siya magsusi pa sa usa ka tawo, Nga siya mangatubang pa sa Dios sa hukmanan.
24 He shatters the mighty without inquiry and sets up others in their place.
Iyang ginalaglag ang mga tawong gamhanan sa paagi nga dili matugkad, Ug ipahaluna ang uban sa ilang dapit.
25 Therefore, He recognizes their deeds; He overthrows them in the night and they are crushed.
Busa siya nagatimaan sa ilang mga buhat; Ug siya nagabalintong kanila sa magabii, sa pagkaagi nga sila nangalaglag.
26 He strikes them for their wickedness in full view,
Siya magahampak kanila ingon nga mga tawong dautan. Sa atubangan sa mga mata sa uban;
27 because they turned aside from Him and had no regard for any of His ways.
Kay mingsukwahi man sila gikan sa pagsunod kaniya, Ug wala magtagad sa bisan unsang paagi niya:
28 They caused the cry of the poor to come before Him, and He heard the outcry of the afflicted.
Bus ilang gipadangat kaniya ang mga pagtu-aw sa mga kabus, Ug siya nakadungog sa mga agulo sa mga sinakit.
29 But when He remains silent, who can condemn Him? When He hides His face, who can see Him? Yet He watches over both man and nation,
Sa diha nga pahulay ang iyang ihatag, kinsa man ang arang makahukom? Ug sa diha nga iyang tagoan ang iyang nawong, kinsa man diay makasud-ong kaniya? Managsama ra kong buhaton kana sa usa ka nasud, kun sa usa ka tawo:
30 that godless men should not rule or lay snares for the people.
Aron ang tawo nga walay Dios dili makahari, Aron walay bisan kinsa nga arang makalit-ag sa mga katawohan.
31 Suppose someone says to God, ‘I have endured my punishment; I will offend no more.
Kay may bisan kinsa ba nga miingon sa Dios: Ako nakadawat na ug silot, dili na ako magpakasala pag-usab:
32 Teach me what I cannot see; if I have done wrong, I will not do it again.’
Niadtong dili nako makita tudloan mo ako: Kong nakasala ako dili ko na kana usbon.
33 Should God repay you on your own terms when you have disavowed His? You must choose, not I; so tell me what you know.
Mahauyon ba sa imong hunahuna ang iyang igabalus, nga ikaw nagadumili man niana? Kay kinahanglan nga ikaw ang magpili, ug dili ako: Busa isulti mo ang imong hibaloan.
34 Men of understanding will declare to me, and the wise men who hear me will say:
Mga tawo nga masinabuton moingon kanako: Oo, ang tagsatagsa ka tawo nga may kaalam mamati kanako:
35 ‘Job speaks without knowledge; his words lack insight.’
Si Job mosulti sa walay hibangkaagan, Ug ang iyang mga pulong walay kaalam.
36 If only Job were tried to the utmost for answering like a wicked man.
Itugot unta nga si Job pagasulayan hangtud sa katapusan, Tungod kay ang iyang pagtubag-tubag ingon man sa mga tawong dautan.
37 For he adds rebellion to his sin; he claps his hands among us and multiplies his words against God.”
Kay sa iyang sala iya man nga gidugang ang pagsuki; Siya nagapakpak sa iyang kamot sa taliwala nato, Ug gipadaghan ang iyang mga pulong batok sa Dios.
