Job 28
1 “Surely there is a mine for silver and a place where gold is refined.
Sa pagkatinuod adunay mina alang sa salapi, Ug usa ka dapit alang sa bulawan nga ilang pagaulayon.
2 Iron is taken from the earth, and copper is smelted from ore.
Ang puthaw pagakuhaon gikan sa yuta, Ug ang tumbaga pagatunawon gikan sa bato.
3 Man puts an end to the darkness; he probes the farthest recesses for ore in deepest darkness.
Ang tawo magapahunong sa kangitngit, Ug didto sa kahiladman magapangita, Sa mga bato nga atua sa mangitngit ug landong sa kamatayon.
4 Far from human habitation he cuts a shaft in places forgotten by the foot of man. Far from men he dangles and sways.
Halayo sa pinuy-anan sa mga tawo siya magabugwal sa usa ka gahong; Sila hingkalimtan sa tiil nga moagi sa ibabaw, Sila nanagbitay halayo sa mga katawohan, sila nanagtabyog.
5 Food may come from the earth, but from below it is transformed as by fire.
Mahitungod sa yuta, gikan niana magagula ang tinapay; Ug ang ilalum niana ingon ug gibali pinaagi sa kalayo.
6 Its rocks are the source of sapphires, containing flecks of gold.
Ang mga bato niini maoy dapit sa mga zafiro, Ug kana may mga pulvos sa bulawan.
7 No bird of prey knows that path; no falcon’s eye has seen it.
Nianang dalana walay langgam nga dumadagit nga nagpanghibalo, Ni makakita niana ang mata sa ananangkil:
8 Proud beasts have never trodden it; no lion has ever prowled over it.
Ang mga mananap nga palabilabihon wala makatala niana, Ni makaagi dinha ang mabangis nga leon.
9 The miner strikes the flint; he overturns mountains at their base.
Gibutang niya ang iyang kamot sa ibabaw sa batong santikan; Gilintuwad niya ang mga bukid hangtud sa mga gamut.
10 He hews out channels in the rocks, and his eyes spot every treasure.
Siya nagahimo ug mga kanal sa taliwala sa mga bato; Ug ang iyang mata makakita sa tanang butang bililhon.
11 He stops up the sources of the streams to bring what is hidden to light.
Siya magabugkos sa mga kasapaan aron dili na manaligdig; Ug ang butang nga tinago, iyang gibutyag sa kahayag.
12 But where can wisdom be found, and where does understanding dwell?
Apan asa ba ang kaalam igkita? Ug hain ba ang pinuy-anan sa salabutan?
13 No man can know its value, nor is it found in the land of the living.
Ang tawo wala masayud sa bili niana; Ni igkita kini sa yuta sa mga buhi.
14 The ocean depths say, ‘It is not in me,’ while the sea declares, ‘It is not with me.’
Ang kahiladman nagaingon: Kini wala diri kanako; Ug ang dagat nagaingon: Kana wala diri kanako.
15 It cannot be bought with gold, nor can its price be weighed out in silver.
Kana dili mabatonan tungod sa bulawan, Ni ang salapi pagatimbangon tungod sa bili niini.
16 It cannot be valued in the gold of Ophir, in precious onyx or sapphire.
Kini dili kabilhan sa bulawan sa Ophir, Sa malahalon nga onyx, kun sa zafiro.
17 Neither gold nor crystal can compare to it, nor jewels of fine gold be exchanged for it.
Ang bulawan ug bildo dili ikatanding niini, Ni kabayloan kini ug mga lunsay nga bulawan.
18 Coral and quartz are unworthy of mention; the price of wisdom is beyond rubies.
Ang guso ug ang salamin dili pagahisgutan: Oo, ang bili sa kaalam labaw pa kay sa mga mutya.
19 Topaz from Cush cannot compare to it, nor can it be valued in pure gold.
Ang topacio sa Ethiopia dili ikagtanding niini, Ni kabilhan kini sa bulawang lunsay.
20 From where then does wisdom come, and where does understanding dwell?
Diin man diay magagikan ang kaalam? Ug hain man ang dapit sa salabutan?
21 It is hidden from the eyes of every living thing and concealed from the birds of the air.
Sanglit tinago man gikan sa mga mata sa mga buhi, Ug sinalipdan gikan sa kalanggaman sa kalangitan.
22 Abaddon and Death say, ‘We have heard a rumor about it.’
Ang Kagun-oban ug Kamatayon nanag-ingon: Ang kagahub niana nabatian namo sa among mga igdulungog.
23 But God understands its way, and He knows its place.
Ang Dios nasayud sa dalan niini, Ug siya nahibalo sa dapit niana.
24 For He looks to the ends of the earth and sees everything under the heavens.
Kay siya nagatan-aw ngadto sa mga kinatumyan sa yuta, Ug nagasud-ong sa ilalum sa tibook langit;
25 When God fixed the weight of the wind and measured out the waters,
Sa iyang pagtimbang sa hangin: Oo, sa taksanan ang katubigan iyang gitakus.
26 when He set a limit for the rain and a path for the thunderbolt,
Sa diha nga siya nagbuhat ug balaod sa ulan, Ug alagianan alang sa kilat sa dalugdug;
27 then He looked at wisdom and appraised it; He established it and searched it out.
Unya siya nakakita niini, ug nagsaysay niini; Iyang gipahaluna kini, oo, ug kini gipangita.
28 And He said to man, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to turn away from evil is understanding.’”
Ug miingon siya sa tawo: Ania karon, ang kahadlok sa Ginoo, nga mao ang kaalam; Ug ang paglikay sa dautan mao ang salabutan.
