Hebrews 11
1 Now faith is the assurance of what we hope for and the certainty of what we do not see.
Karon ang pagtuo mao ang kasigurohan sa usa ka tawo sa dihang masaligon siya nga magdahom sa usa ka butang. Usa kini ka kasigurohan mahitungod kung unsa ang wala pa nakita.
2 This is why the ancients were commended.
Kay pinaagi niini ang atong mga katigulangan giuyonan sa ilang pagtuo.
3 By faith we understand that the universe was formed at God’s command, so that what is seen was not made out of what was visible. (aiōn g165)
Pinaagi sa pagtuo atong nasabtan nga ang kalibotan nahimo pinaagi sa pagmando sa Dios, aron nga kung unsa ang makita wala nahimo gikan sa mga butang nga makita. (aiōn g165)
4 By faith Abel offered God a better sacrifice than Cain did. By faith he was commended as righteous when God gave approval to his gifts. And by faith he still speaks, even though he is dead.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Abel naghalad sa Dios sa mas angay nga halad kaysa gibuhat ni Cain. Tungod niini nga siya gidayeg ingon nga matarong. Gidayeg siya sa Dios tungod sa mga gasa nga iyang gidala. Tungod niana, si Abel nagpadayon sa pagsulti, bisan tuod siya patay na.
5 By faith Enoch was taken up so that he did not see death: “He could not be found, because God had taken him away.” For before he was taken, he was commended as one who pleased God.
Pinaagi sa pagtuo nga si Enoc gibayaw ug wala na makakita sa kamatayon. “Wala siya makaplagi, tungod kay ang Dios nagkuha kaniya.” Kay kini giingon mahitungod kaniya nga siya nakapahimuot sa Dios sa wala pa siya gibayaw.
6 And without faith it is impossible to please God, because anyone who approaches Him must believe that He exists and that He rewards those who earnestly seek Him.
Kung walay pagtuo dili mahimo ang pagpahimuot sa Dios, kay ang sa usa nga moduol sa Dios kinahanglang motuo nga siya anaa gayod ug iyang gantihan kadtong nangita kaniya.
7 By faith Noah, when warned about things not yet seen, in godly fear built an ark to save his family. By faith he condemned the world and became heir of the righteousness that comes by faith.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Noah, sa dihang gipahimangnoan sa Dios mahitungod sa mga butang nga wala pa nakita, uban sa diosnong pagtahod nagbuhat ug usa ka arka aron sa pagluwas sa iyang pamilya. Pinaagi sa pagbuhat niini, iyang gihukman ang kalibotan ug nahimong manununod sa pagkamatarong nga miabot pinaagi sa pagtuo.
8 By faith Abraham, when called to go to a place he would later receive as his inheritance, obeyed and went, without knowing where he was going.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Abraham, sa dihang siya gitawag, mituman ug miadto sa dapit nga iyang madawat isip panulondon. Milakaw siya, nga wala masayod kung asa siya padulong.
9 By faith he dwelt in the promised land as a stranger in a foreign country. He lived in tents, as did Isaac and Jacob, who were heirs with him of the same promise.
Pinaagi sa pagtuo nga siya mipuyo sa yuta nga gisaad ingon nga usa ka langyaw. Mipuyo siya sa tolda uban kang Isaac ug Jacob, ang kauban nga manununod sa samang saad.
10 For he was looking forward to the city with foundations, whose architect and builder is God.
Kini tungod kay siya nagtan-aw sa unahan sa pagtukod sa usa ka siyudad nga ang arketekto ug tighimo mao ang Dios.
11 By faith Sarah, even though she was barren and beyond the proper age, was enabled to conceive a child, because she considered Him faithful who had promised.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Abraham, ug si Sarah sa iyang kaugalingon, nakadawat sa gahom sa pagmabdos bisan tuod nga tigulang na kaayo sila, tungod kay ilang giila ang Dios ingon nga matinumanon, ang usa nga nagsaad kanila ug anak nga lalaki.
12 And so from one man, and he as good as dead, came descendants as numerous as the stars in the sky and as countless as the sand on the seashore.
Busa gikan usab niining usa ka tawo nga haduol na sa kamatayon nahimugso ang dili maihap nga mga kaliwatan. Nahimo silang sama kadaghan sa kabituonan sa kalangitan ug ang dili maihap nga mga lugas sa balas sa baybayon.
13 All these people died in faith, without having received the things they were promised. However, they saw them and welcomed them from afar. And they acknowledged that they were strangers and exiles on the earth.
Kining tanan nangamatay sa pagtuo nga wala makadawat sa mga saad. Hinuon, sa pagkakita ug pag-abiabi kanila gikan sa layo, ilang giangkon nga sila mga dumuduong ug mga langyaw sa kalibotan.
14 Now those who say such things show that they are seeking a country of their own.
Kay kadtong namulong niining mga butanga nagapatin-aw nga sila nangita ug usa ka yutang natawhan alang sa ilang kaugalingon.
15 If they had been thinking of the country they had left, they would have had opportunity to return.
Sa pagkatinuod, kung sila naghunahuna sa nasod nga ilang gibiyaan, sila aduna untay higayon sa pagbalik.
16 Instead, they were longing for a better country, a heavenly one. Therefore God is not ashamed to be called their God, for He has prepared a city for them.
Apan sama niini, sila nagtinguha sa usa ka mas maayong nasod, mao nga, usa ka langitnon. Busa ang Dios wala maulaw nga pagatawagon nga ilang Dios, sanglit siya nag-andam man ug usa ka siyudad alang kanila.
17 By faith Abraham, when he was tested, offered up Isaac on the altar. He who had received the promises was ready to offer his one and only son,
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Abraham, human siya gisulayan, gihalad si Isaac. Oo, siya nga malipayong midawat sa mga saad naghalad sa iyang bugtong anak nga lalaki,
18 even though God had said to him, “Through Isaac your offspring will be reckoned.”
mahitungod kaniya nga kini ginaingon, “Gikan kang Isaac ang imong mga kaliwatan pagatawagon”
19 Abraham reasoned that God could raise the dead, and in a sense, he did receive Isaac back from death.
Si Abraham naghunahuna nga makahimo ang Dios sa pagbanhaw kang Isaac gikan sa mga patay, ug sa mahulagwayong pagkasulti, iya gayod siyang naangkon pagbalik.
20 By faith Isaac blessed Jacob and Esau concerning the future.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga gipanalanginan ni Isaac si Jacob ug si Esau mahitungod sa mga butang nga umaabot.
21 By faith Jacob, when he was dying, blessed each of Joseph’s sons and worshiped as he leaned on the top of his staff.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Jacob, sa dihang hapit na siya mamatay, nagpanalangin sa tagsatagsa nga mga anak nga lalaki ni Jose. Nagsimba si Jacob, nga nanukod sa ibabaw sa iyang sungkod.
22 By faith Joseph, when his end was near, spoke about the exodus of the Israelites and gave instructions about his bones.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Jose, sa dihang ang iyang kataposan haduol na, nagsulti sa pagbiya sa mga anak sa Israel gikan sa Ehipto ug nagmando kanila sa pagdala sa iyang mga bukog uban kanila.
23 By faith Moses’ parents hid him for three months after his birth, because they saw that he was a beautiful child, and they were unafraid of the king’s edict.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Moises, sa dihang siya nahimugso, gitagoan sulod sa tulo ka bulan sa iyang ginikanan tungod kay nakita nila nga usa siya ka matahom nga bata, ug wala sila mahadlok sa mando sa hari.
24 By faith Moses, when he was grown, refused to be called the son of Pharaoh’s daughter.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Moises, sa dihang midako na siya, nagdumili nga tawagon nga anak sa anak nga babaye ni Paraon.
25 He chose to suffer oppression with God’s people rather than to experience the fleeting enjoyment of sin.
Hinuon, gipili niya nga makig-ambit sa kasakit uban ang katawhan sa Dios, kaysa magmalipayon sa sala sa hamubo nga higayon.
26 He valued disgrace for Christ above the treasures of Egypt, for he was looking ahead to his reward.
Iyang giila ang kaulawan sa pagsunod kang Cristo ingon nga dakong kadato kaysa mga bahandi sa Ehipto, tungod kay nagtutok siya sa iyang umaabot nga ganti.
27 By faith Moses left Egypt, not fearing the king’s anger; he persevered because he saw Him who is invisible.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga si Moises mibiya sa Ehipto. Wala siya mahadlok sa kasuko sa hari, tungod kay siya nakaantos pinaagi sa pagtan-aw ngadto sa usa nga dili makita.
28 By faith he kept the Passover and the sprinkling of blood, so that the destroyer of the firstborn would not touch Israel’s own firstborn.
Pinaagi sa pagtuo iyang gituman ang pagsaulog sa Pagsaylo ug ang pagwisikwisik sa dugo, aron nga ang manlalaglag sa panganay dili makahikap sa panganay nga anak nga lalaki sa mga Israelita.
29 By faith the people passed through the Red Sea as on dry land; but when the Egyptians tried to follow, they were drowned.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga sila nakalabang sa Kasagbotan nga dagat ingon nga mamala nga yuta. Sa dihang ang mga Ehiptohanon misulay sa paghimo niini, nangalumos sila.
30 By faith the walls of Jericho fell, after the people had marched around them for seven days.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga ang paril sa Jericho nangapukan, human nila gilibotan sulod sa pito ka adlaw.
31 By faith the prostitute Rahab, because she welcomed the spies in peace, did not perish with those who were disobedient.
Pinaagi kadto sa pagtuo nga ang babaye nga si Rahab nga nagbaligya ug dungog wala malaglag uban niadtong mga masinupakon, tungod kay siya midawat sa mga espiya sa luwas.
32 And what more shall I say? Time will not allow me to tell of Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel, and the prophets,
Ug unsa paman ang akong ikasulti? Kay ang panahon kulang kanako kung mosugilon ako kang Gideon, Barak, Samson, Jephtah, David, Samuel, ug sa mga propeta,
33 who through faith conquered kingdoms, administered justice, and gained what was promised; who shut the mouths of lions,
nga pinaagi sa pagtuo mibuntog sa mga gingharian, nagbuhat sa makiangayon, ug nakadawat sa mga saad. Ilang napugngan ang baba sa mga liyon,
34 quenched the raging fire, and escaped the edge of the sword; who gained strength from weakness, became mighty in battle, and put foreign armies to flight.
nagpalong sa gahom sa kalayo, nakalikay sa sulab sa espada, nangaayo gikan sa mga balatian, nahimong kusgan sa gubat, ug hinungdan nga ang mga langyaw nga mga sundalo nanagan.
35 Women received back their dead, raised to life again. Others were tortured and refused their release, so that they might gain a better resurrection.
Ang kababayen-an nagdawat sa ilang mga patay pinaagi sa pagkabanhaw. Ang uban gisakit, nga wala midawat sa ilang kagawasan aron nga makasinati sila sa mas maayo nga pagkabanhaw.
36 Still others endured mocking and flogging, and even chains and imprisonment.
Ang uban nag-antos sa pagbiaybiay ug mga pagbunal, oo, bisan ang mga gapos ug pagkabilanggo.
37 They were stoned, they were sawed in two, they were put to death by the sword. They went around in sheepskins and goatskins, destitute, oppressed, and mistreated.
Gibato sila. Gigabas pagtunga. Gipang-ihaw pinaagi sa espada. Nanglakaw sila pinaagi sa panit sa karnero ug sa panit sa kanding nga masulob-on, gisakit, ug gipasipalaan
38 The world was not worthy of them. They wandered in deserts and mountains, and hid in caves and holes in the ground.
(diin ang kalibotan dili takos) nasalaag sa kamingawan, sa kabukiran, sa mga langob, ug sa mga bangag sa yuta.
39 These were all commended for their faith, yet they did not receive what was promised.
Bisan tuod ang tanang katawhan giuyonan sa Dios tungod sa ilang pagtuo, wala sila makadawat sa iyang gisaad.
40 God had planned something better for us, so that together with us they would be made perfect.
Ang Dios nagsangkap nang daan sa usa ka butang nga labing maayo alang kanato, aron nga kung wala kita dili sila mahimong hingpit.
