Esther 2
1 Some time later, when the anger of King Xerxes had subsided, he remembered Vashti and what she had done, and what had been decreed against her.
Sa tapus niining mga butanga, sa nahupay na ang kaligutgut sa hari nga si Assuero, siya nahinumdum kang Vasthi, ug unsa ang iyang nabuhat, ug unsa ang gipahamtang batok kaniya.
2 Then the king’s attendants proposed, “Let a search be made for beautiful young virgins for the king,
Unya miingon ang mga alagad sa hari nga nagaalagad kaniya: Papangitai ang hari ug mga maanyag nga batan-ong ulay:
3 and let the king appoint commissioners in each province of his kingdom to assemble all the beautiful young women into the harem at the citadel of Susa. Let them be placed under the care of Hegai, the king’s eunuch in charge of the women, and let them be given beauty treatments.
Ug patudloa ang hari ug mga pangulo sa tanang mga lalawigan sa iyang gingharian, aron ilang tigumon ang tanang maanyag nga mga batan-ong ulay ngadto sa Susan nga mao ang palacio, sa balay sa mga babaye, ngadto sa pagbantay ni Hagai, ang eunoco sa palacio sa hari, ang magbalantay sa mga babaye; ug ipahatag kanila ang mga butang nga ighihinlo kanila;
4 Then let the young woman who pleases the king become queen in place of Vashti.” This suggestion pleased the king, and he acted accordingly.
Ug ipahimong reina ang dalaga nga makapahimuot sa hari ilis kang Vasthi. Ug ang butang nakapahimuot sa hari, ug kini iyang gibuhat.
5 Now there was at the citadel of Susa a Jewish man from the tribe of Benjamin named Mordecai son of Jair, the son of Shimei, the son of Kish.
Sa Susan nga mao ang palacio may usa ka Judio kansang ngalan mao si Mardocheo, anak nga lalake ni Jair, anak nga lalake ni Simi, anak nga lalake ni Cis, usa ka Benjaminhon,
6 He had been carried into exile from Jerusalem by Nebuchadnezzar king of Babylon among those taken captive with Jeconiah king of Judah.
Nga gidala gikan sa Jerusalem lakip sa mga binihag nga nangabihag uban kang Jechonias, hari sa Juda, nga gibihag ni Nabucodonosor hari sa Babilonia.
7 And Mordecai had brought up Hadassah (that is, Esther), the daughter of his uncle, because she did not have a father or mother. The young woman was lovely in form and appearance, and when her father and mother had died, Mordecai had taken her in as his own daughter.
Ug iyang gimatoto si Hadassa, nga mao si Ester, ang anak nga babaye sa iyang uyoan: kay siya walay amahan ni inahan, ug ang dalaga maanyag ug matahum; ug sa pagkamatay sa iyang amahan ug inahan, gikuha siya ni Mardocheo, giisip nga iyang anak nga babaye.
8 When the king’s command and edict had been proclaimed, many young women gathered at the citadel of Susa under the care of Hegai. Esther was also taken to the palace and placed under the care of Hegai, the custodian of the women.
Busa nahitabo, sa diha nga ang sugo sa hari ug ang iyang pagbulot-an gibatalinghugan, ug sa diha nga may daghang mga dalaga nga natigum ngadto sa Susan, nga mao ang palacio ngadto sa pagbantay ni Hagai, si Ester gidala ngadto sa balay sa hari, ngadto sa pagbantay ni Hagai, ang magbalantay sa mga babaye.
9 And the young woman pleased him and obtained his favor, so he quickly provided her with beauty treatments and the special diet. He assigned to her seven select maidservants from the palace and transferred her with them to the best place in the harem.
Ug ang dalaga nakapahimuot kaniya, ug siya nakadawat sa kalooy nga gikan kaniya; ug sa dihadiha gihatag kaniya ang iyang mga butang nga ighihinlo lakip sa iyang mga bahin, ug ang pito ka mga piniling dalaga nga igahatag kaniya gikan sa balay sa hari: ug iyang gibalhin siya ug ang iyang mga dalaga sa labing maayo nga dapit sa balay sa mga babaye.
10 Esther did not reveal her people or her lineage, because Mordecai had instructed her not to do so.
Si Ester wala magapahibalo sa iyang katawohan ni sa iyang kaubanan; kay si Mardocheo nagsugo kaniya nga dili niya kini ipahibalo.
11 And every day Mordecai would walk back and forth in front of the court of the harem to learn about Esther’s welfare and what was happening to her.
Ug si Mardocheo naglakat adlaw-adlaw sa atubangan sa sawang sa balay sa mga babaye, aron nga siya mahibalo kong unsa ang kahimtang ni Ester, ug kong unsa ang mahitabo kaniya.
12 In the twelve months before her turn to go to King Xerxes, the harem regulation required each young woman to receive beauty treatments with oil of myrrh for six months, and then with perfumes and cosmetics for another six months.
Karon sa diha nga higayon na sa tagsatagsa ka dalaga ang pag-adto sa hari nga si Assuero, sa tapus niana gibuhat kaniya sumala sa balaod sa mga babaye nga napulo ug duha ka bulan (kay ang mga adlaw sa ilang pagpahinlo ingon niini, unom ka bulan sa lana sa mira, ug unom ka bulan sa matam-is nga mga pahumot, ug lakip ang mga butang sa pagpahinlo sa mga babaye).
13 When the young woman would go to the king, she was given whatever she requested to take with her from the harem to the king’s palace.
Unya niining paagiha midangat ang dalaga ngadto sa hari: Bisan unsa ang iyang gikinahanglan gihatag kaniya nga nagauban kaniya gikan sa balay sa mga babaye ngadto sa balay sa hari.
14 She would go there in the evening, and in the morning she would return to a second harem under the care of Shaashgaz, the king’s eunuch in charge of the concubines. She would not return to the king unless he delighted in her and summoned her by name.
Sa pagkagabii siya miadto, ug sa pagkaugma siya mibalik ngadto sa ikaduhang balay sa mga babaye, ngadto sa pagbantay ni Saasgaz, ang eunuco sa palacio sa hari, nga maoy nagbantay sa mga puyopuyo; siya wala na mahiadto sa hari gawas kong siya gikahimut-an sa hari, ug siya gitawag pinaagi sa ngalan.
15 Now Esther was the daughter of Abihail, the uncle from whom Mordecai had adopted her as his own daughter. And when it was her turn to go to the king, she did not ask for anything except what Hegai, the king’s trusted official in charge of the harem, had advised. And Esther found favor in the eyes of everyone who saw her.
Karon sa miabut na ang panahon ni Ester, ang anak nga babaye ni Abihail, nga uyoan ni Mardocheo, nga nagmatoto kaniya ingon sa iyang anak nga babaye, nga siya moadto na sa hari, siya wala magkinahanglan sa bisan unsa gawas sa gitudlo ni Hagai ang eunuco sa palacio sa hari, ang magbalantay sa mga babaye. Ug si Ester nakabaton sa paghigugma sa tanan nga nagtan-aw kaniya.
16 She was taken to King Xerxes in the royal palace in the tenth month, the month of Tebeth, in the seventh year of his reign.
Busa si Ester gidala ngadto kang Assuero nga hari sa harianong balay sa ikapulo ka bulan, nga mao ang bulan sa Tebeth, sa ikapito ka tuig sa iyang paghari.
17 And the king loved Esther more than all the other women, and she found grace and favor in his sight more than all of the other virgins. So he placed the royal crown upon her head and made her queen in place of Vashti.
Ug ang hari nahagugma kang Ester labaw sa tanang mga babaye, ug siya nakabaton sa labaw nga gugma ug kalolot sa iyang pagtan-aw labaw sa tanang mga ulay; mao nga iyang gibutang ang harianong purongpurong sa iyang ulo, ug gihimo siya nga reina ilis kang Vasthi.
18 Then the king held a great banquet, Esther’s banquet, for all his officials and servants. He proclaimed a tax holiday in the provinces and gave gifts worthy of the king’s bounty.
Unya ang hari naghimo ug usa ka dakung combira sa tanan niyang mga principe ug sa iyang mga alagad, bisan kang Ester nga combira; ug iyang gihimo ang usa ka pagpahulay sa mga lalawigan, ug naghatag ug mga gasa sumala sa pagkamadagayaon sa hari.
19 When the virgins were assembled a second time, Mordecai was sitting at the king’s gate.
Ug sa natigum na ang mga ulay sa ikaduhang panahon, unya si Mardocheo milingkod sa ganghaan sa hari.
20 Esther still had not revealed her lineage or her people, just as Mordecai had instructed. She obeyed Mordecai’s command, as she had done under his care.
Si Ester wala pa magpahibalo sa iyang kaubanan ni sa iyang katawohan; ingon sa gisugo ni Mardocheo kaniya: kay si Ester nagtuman sa sugo ni Mardocheo, sama sa didto nga nagatubo pa siya uban kaniya.
21 In those days, while Mordecai was sitting at the king’s gate, Bigthan and Teresh, two of the king’s eunuchs who guarded the entrance, grew angry and conspired to assassinate King Xerxes.
Niadtong mga adlawa, sa nagalingkod pa si Mardocheo sa ganghaan sa hari, duha sa mga eunuco sa palacio sa hari, si Bigthan ug si Teres, niadtong magbalantay sa bakanan, nangasuko ug nagtinguha sa pagpatilaw kang hari Assuero.
22 When Mordecai learned of the plot, he reported it to Queen Esther, and she informed the king on Mordecai’s behalf.
Ug kini hisayran ni Mardocheo, nga maoy nagtaho niana kang Ester nga reina; ug gisuginlan ni Ester ang hari niana tungod sa ngalan ni Mardocheo.
23 After the report had been investigated and verified, both officials were hanged on the gallows. And all this was recorded in the Book of the Chronicles in the presence of the king.
Ug sa gihimo ang pagsusi sa maong butang, ug nakita nga kana matuod, silang duruha gipamitay sa kahoy: ug kini nahasulat sa basahon sa mga Cronicas sa atuban an sa hari.
