Acts 10
1 At Caesarea there was a man named Cornelius, a centurion in what was called the Italian Regiment.
Дэ Кесария сля мануш, савэ акхарэнас Корнилии, шэлякоро пхурэдэр, халавдэнгэрэ Италиякэрэ стидэмастар.
2 He and all his household were devout and God-fearing. He gave generously to the people and prayed to God regularly.
Корнилии, сар и всавэрэ лэхкэрэ цэрунэ, сля пативалэ манушэґа тай даралас Дэвлэстар, роздэлас чёрорэнди пэхкэрэ хулаимастар и всавири вряма мангляпэ Дэвлэсти.
3 One day at about the ninth hour, he had a clear vision of an angel of God who came to him and said, “Cornelius!”
Екхвар, паша трин чясуря дэ дивэ, Корнилиести сля дыкхлимо. Вов мишто дыкхля Дэвлэхкэрэ ангело, саво авиля лэстэ тай пхэнда: — Корнилии!
4 Cornelius stared at him in fear and asked, “What is it, Lord?” The angel answered, “Your prayers and gifts to the poor have ascended as a memorial offering before God.
Вов подыкхля пэр лэстэ дараґа тай пхэнда: — Со, рае? Ангело пхэнда: — Дэвэл срапирда пала тут. Тиро мангимо и лачимо, саво ту терэх манушэнди, ваздэнепэ Лэстэ.
5 Now send men to Joppa to call for a man named Simon who is called Peter.
Бичал манушэн дэ Яффа, соб вонэ акхарэн Симоно, савэ инте акхарэн Петроґа.
6 He is staying with Simon the tanner, whose house is by the sea.”
Вов джювэл Симоностэ, саво вытерэл морця, дэ цэр паша море.
7 When the angel who spoke to him had gone, Cornelius called two of his servants and a devout soldier from among his attendants.
Кала ангело, савэґа вов дэдуманя, уджиля, Корнилии акхарда дон пэхкэрэн копылен тай пативалэ халавдэ, саво терэлас важ лэсти бути.
8 He explained what had happened and sent them to Joppa.
Вов розпхэнда лэнди пала вса, со тердапэ, и бичалда лэн дэ Яффа.
9 The next day at about the sixth hour, as the men were approaching the city on their journey, Peter went up on the roof to pray.
Пэ авэр диво, кала бичалдэ поджянас форостэ, паша дэшудуй чясуря, Пётро ваздэняпэ пэ цэрэхкири стрэха, соб тэ помангэпэ.
10 He became hungry and wanted something to eat, but while the meal was being prepared, he fell into a trance.
Вов ачиля бокхало и фартэ закамля тэ ха. Кала тавэнас хамо, Петрости сля дыкхлимо.
11 He saw heaven open and something like a large sheet being let down to earth by its four corners.
Вов дыкхля оттердо болыбэн и кода, со сля поджило пэ бари цэрга, сави обмукэласпэ пэ пхув пала штар рига.
12 It contained all kinds of four-footed animals and reptiles of the earth, as well as birds of the air.
Дэ кадыя цэрга сля всаворо штарэпурэнгоро ското, сапа тай болыбнахкэрэ чирикля.
13 Then a voice said to him: “Get up, Peter, kill and eat!”
Тунчи роздэняпэ ґласо тай пхэнда лэсти: — Пётро, вщи, чин и ха!
14 “No, Lord!” Peter answered. “I have never eaten anything impure or unclean.”
— Нат, Рае! — пхэнда Пётро. — Мэ никала на халём кода, со исин маґрисардо тай нажужо.
15 The voice spoke to him a second time: “Do not call anything impure that God has made clean.”
Тунчи ґласо пхэнда лэсти авэр моло: — На акхар маґрисардэґа кода, со Дэвэл жужарда.
16 This happened three times, and all at once the sheet was taken back up into heaven.
Кади сля тривар, и тунчи цэрга сля подлити дэ болыбэн.
17 While Peter was puzzling over the meaning of the vision, the men sent by Cornelius found Simon’s house and approached the gate.
Пётро вса на полэлас, со када за дыкхлимо, кала мануша, савэн бичалда Корнилии, розпхучле, тев исин Симонохкоро цэр, поджиле тай ачиле паша вударэн.
18 They called out to ask if Simon called Peter was staying there.
Вонэ ачиле тэ пхуче, чи на джювэл катэ екхатар Симоно, савэ инте акхарэн Пётро.
19 As Peter continued to reflect on the vision, the Spirit said to him, “Behold, three men are looking for you.
Пётро инте думисарэлас пала дыкхлимо, кала Фано пхэнда лэсти: — Тут родэн трин мануша.
20 So get up! Go downstairs and accompany them without hesitation, because I have sent them.”
Вщи тай змукпэ тэлэ. Джя лэнца тай на думисар ни пала со. Колэсти со када Мэ лэн бичалдом.
21 So Peter went down to the men and said, “Here am I, the one you are looking for. Why have you come?”
Пётро змукляпэ тэлэ тай пхэнда кадэлэ манушэнди: — Мэ кодэва, ка тумэ родэн. Пав саво рындо тумэ авиле?
22 “Cornelius the centurion has sent us,” they said. “He is a righteous and God-fearing man with a good reputation among the whole Jewish nation. A holy angel instructed him to request your presence in his home so he could hear a message from you.”
Вонэ пхэндэ: — Шэлякоро пхурэдэр Корнилии, мануш пативало, саво дарал Дэвлэстар, и пэ савэ тховэл патив родо иудеенгоро, прылиля свэнтонэ ангелостар лав тэ акхарэ тут дэ пэхкоро цэр тай тэ вышунэ, со ту лэсти пхэнэґа.
23 So Peter invited them in as his guests. And the next day he got ready and went with them, accompanied by some of the brothers from Joppa.
Тунчи Пётро акхарда лэн тэ заджя дэ цэр тай стховда лэнди патив. Пэ авэр диво Пётро и койсавэ пхрала Яффатар джиле лэнца.
24 The following day he arrived in Caesarea, where Cornelius was expecting them and had called together his relatives and close friends.
Пэ авэр диво вонэ авиле дэ Кесария. Корнилии дожутярэлас лэн. Вов акхарда всаворо пэхкоро родо тай пашунэн амалэн.
25 As Peter was about to enter, Cornelius met him and fell at his feet to worship him.
Кала Пётро авиля, Корнилии выджиля лэстэ, тэлэдэня лэхкэрэ пурэндэ тай тэлиля лэсти.
26 But Peter helped him up. “Stand up,” he said, “I am only a man myself.”
Нэ Пётро подлиля лэ тай пхэнда: — Вщи, мэ кацаво ж мануш, сар и ту.
27 As Peter talked with him, he went inside and found many people gathered together.
Кала Пётро инте дэдуманя Корнилиеґа, вов заджиля дэ цэр тай дыкхля, со котэ стидэняпэ бут манушэн.
28 He said to them, “You know how unlawful it is for a Jew to associate with a foreigner or visit him. But God has shown me that I should not call any man impure or unclean.
Тай пхэнда лэнди: — Тумэ еджинэ джянэн, со иудеести нащи тэ авэ амалэґа наиудеенгэрэ манушэґа тай тэ заджя лэстэ дэ цэр. Нэ Дэвэл сикавда манди: нащи тэ дэдумэ ни пала савэ манушэ, со вов маґрисардо чи нажужо.
29 So when I was invited, I came without objection. I ask, then, why have you sent for me?”
Колэсти, кала пала ман авиле, мэ джилём и нисо на пхэнавас. Кана мэ камав тумэндар тэ пхуче: пэ со тумэ бичалдэ пала ман?
30 Cornelius answered: “Four days ago I was in my house praying at this, the ninth hour. Suddenly a man in radiant clothing stood before me
Корнилии пхэнда: — Штар дивэ павпалэ, дэ кадыя вряма, паша трин чясуря дэ дивэ, мэ манглёмпэ дэ пэхкоро цэр. Тай англа ман ачиля мануш дэ їда, сави сар яг пхаболас.
31 and said, ‘Cornelius, your prayer has been heard, and your gifts to the poor have been remembered before God.
«Корнилии, — пхэнда вов, — тиро мангимо ушундо, тай лачимо, саво ту терэх, срапирда Дэвэл.
32 Therefore send to Joppa for Simon, who is called Peter. He is a guest in the home of Simon the tanner, by the sea.’
Бичал манушэн дэ Яффа пала Симоно, савэ инте акхарэн Пётро. Вов екхатар джювэл дэ цэр паша море, Симоностэ, саво вытерэл морця».
33 So I sent for you immediately, and you were kind enough to come. Now then, we are all here in the presence of God to listen to everything the Lord has instructed you to tell us.”
Мэ сиго бичалдом пала тут, тай ту мишто тердан, со авилян. Екхатар амэ всавэрэ катэ, англа Дэвлэ, и камах тэ шунэ кода, со Рай прыпхэнда тути тэ пхэнэ.
34 Then Peter began to speak: “I now truly understand that God does not show favoritism,
Пётро ачиля тэ дэдумэ: — Кана мэ полав, со Дэвэл на дыкхэл пэ муй манушэхкоро,
35 but welcomes those from every nation who fear Him and do what is right.
нэ дэ всавэрэн манушэнгэрэн родонэн Лэсти чялёл кодэва, ко дарал Лэстар и терэл чячимо!
36 He has sent this message to the people of Israel, proclaiming the gospel of peace through Jesus Christ, who is Lord of all.
Вов бичалда Израилёхкэрэ родости Бахтало Лав пала кода, со Исусо Христосо, Саво исин Рай всавэрэ манушэндэ, слиджял амэн Дэвлэґа.
37 You yourselves know what has happened throughout Judea, beginning in Galilee with the baptism that John proclaimed:
Тумэ джянэн пала кода, со тердапэ пав всавири Иудея, майанглал Галилеятар и пала кодэлэ, сар Иоанно прыакхарэлас манушэн тэ болдэпэ.
38 how God anointed Jesus of Nazareth with the Holy Spirit and with power, and how Jesus went around doing good and healing all who were oppressed by the devil, because God was with Him.
Дэвэл помакхля Свэнтонэ Фаноґа тай зораґа Исусо Назаретостар тай Вов пхирэлас, терэлас лаче рындуря и састярэлас всавэрэн, ко сля дэ копылен барэ бэнгэстэ, колэсти со Лэґа сля Дэвэл.
39 We are witnesses of all that He did, both in the land of the Jews and in Jerusalem. And although they put Him to death by hanging Him on a tree,
Амэ — допхэнимаря пала кода, со терэлас Исусо дэ иудеенгири пхув тай дэ Ерусалимо. Лэ амблавдэ пэ каштунэ трушулэ тай умардэ,
40 God raised Him up on the third day and caused Him to be seen—
нэ Дэвэл пэ трито диво отджювдярда Лэ и дэня, соб Вов тэ сикавэлпэ манушэнди, —
41 not by all the people, but by the witnesses God had chosen beforehand, by us who ate and drank with Him after He rose from the dead.
на всавэрэнди, нэ амэнди, допхэнимаренди, ка майанглал вытидэня Дэвэл. Тай амэ хале и пиле Лэґа пала колэ, сар Вов отджювдиня мулэндар.
42 And He commanded us to preach to the people and to testify that He is the One appointed by God to judge the living and the dead.
Вов прыпхэнда, соб амэ тэ розпхэнах манушэнди тай тэ авах допхэнимаря, со Вов исин Кодэва, Ка вытидэня Дэвэл тэ сундисарэ джювдэн тай мулэн.
43 All the prophets testify about Him that everyone who believes in Him receives forgiveness of sins through His name.”
Пала Лэ допхэнэн всавэрэ англунаря, кала дэдумэн, со кожно мануш, саво патял дэ Лэ, фирисарэлапэ бэзимастар важ Лэхкоро лав.
44 While Peter was still speaking these words, the Holy Spirit fell upon all who heard his message.
Кала Пётро инте дэдумэлас пала кода, пэ всавэрэн, ко шунда лэхкэрэ лава, сджиля Свэнто Фано.
45 All the circumcised believers who had accompanied Peter were astounded that the gift of the Holy Spirit had been poured out even on the Gentiles.
Патякунэ иудея, савэ авиле Петроґа, дэнаспэ дыво, со Дэвэл бичалда Свэнто Фано дэ даро кади ж и наиудеенди,
46 For they heard them speaking in tongues and exalting God. Then Peter said,
колэсти со вонэ шундэ, сар кодэла дэдумэнас пэ аврэн чибэн и ашарэнас Дэвлэ. Тунчи Пётро пхэнда:
47 “Can anyone withhold the water to baptize these people? They have received the Holy Spirit just as we have!”
— Ко на дэла тэ болдэпэ панеґа кадэлэ манушэнди, савэ прылиле Свэнто Фано кади ж, сар и амэ?
48 So he ordered that they be baptized in the name of Jesus Christ. Then they asked him to stay for a few days.
И вов прыпхэнда лэнди тэ болдэнпэ важ Исусохкоро Христохкоро лав. Тунчи хулая мангле Петро, соб тэ ачелпэ лэнца пэ набут дивэн.
