< Mark 14 >
1 After two days was the passover and the feast of unleavened bread; and the chief priests and the scribes sought how they might take him by craft, and kill him.
Եւ երկու օր յետոյ զատիկ էր ու Բաղարջակերաց տօնը. քահանայապետները եւ օրէնսգէտները հնար էին որոնում, թէ ինչպէս նրան նենգութեամբ բռնելով սպանեն:
2 But they said: Not during the feast, lest there be a tumult of the people.
Բայց ասում էին. «Ո՛չ այս տօնին, որպէսզի ժողովրդի մէջ խռովութիւն չլինի»:
3 And while he was in Bethany, in the house of Simon the leper, as he reclined at table, there came a woman that had an alabaster box of ointment of pure nard, very costly; and she broke the box, and poured it on his head.
Եւ մինչ նա Բեթանիայում էր, բորոտ Սիմոնի տանը սեղան նստած, եկաւ մի կին, որ հետն ունէր նարդոսի ազնիւ, մեծարժէք իւղի մի շիշ. եւ շիշը կոտրելով՝ իւղը թափեց Յիսուսի գլխին:
4 And some of them were displeased within themselves, and said: For what purpose was this waste of the ointment?
Աշակերտները զայրացան եւ ասացին. «Այդ իւղը ինչո՞ւ այսպէս պիտի կորչէր.
5 For this ointment could have been sold for more than three hundred denarii, and given to the poor. And they murmured against her.
կարելի էր այդ անուշահոտ իւղը վաճառել աւելի քան երեք հարիւր դահեկանի եւ տալ աղքատներին»: Եւ խիստ զայրանում էին կնոջ վրայ:
6 But Jesus said: Let her alone; why do you trouble her? She has performed a good work on me.
Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Թո՛յլ տուէք դրան. ինչո՞ւ էք նեղութիւն տալիս, որովհետեւ նա ինձ համար մի բարի գործ արեց:
7 For you have the poor with you always; and whenever you choose, you can do them good; but me you have not always.
Ամէն ժամ աղքատներին ձեզ հետ ունէք եւ երբ ուզենաք, կարող էք նրանց բարիք անել: Բայց ինձ ամէն ժամ ձեզ հետ չունէք:
8 She has done what she could; she has come beforehand to anoint my body for its burial.
Դա, ինչ որ կարող էր, արեց. առաջուց խնկաւետեց իմ մարմինը ի նշան պատանքուելու:
9 Verily I say to you, wherever this gospel shall be preached throughout the whole world, this also which she has done shall be told, for a memorial of her.
Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, ուր էլ քարոզուի այս Աւետարանը ամբողջ աշխարհում, ինչ որ նա արեց, այդ եւս պիտի պատմուի նրա յիշատակի համար»:
10 And Judas Iscariot, one of the twelve, went away to the chief priests, that he might deliver him up to them.
Եւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, գնաց քահանայապետների մօտ, որ Յիսուսին մատնի նրանց:
11 And when they heard it, they were glad, and promised to give him money. And he sought how he might conveniently deliver him up.
Երբ նրանք լսեցին, ուրախացան եւ խոստացան նրան դրամ տալ. եւ նա առիթ էր փնտռում, թէ ինչպէս յարմար ժամանակ մատնի նրան:
12 And on the first day of unleavened bread, when they killed the passover, his disciples said to him: Where dost thou wish that we go and prepare that thou mayest eat the passover?
Եւ Բաղարջակերաց տօնի առաջին օրը, երբ զատկի գառն էին մորթում, աշակերտները նրան ասացին. «Ո՞ւր ես ուզում գնանք պատրաստենք, որ զատկական ընթրիքն ուտես»:
13 And he sent two of his disciples, and said to them: Go into the city, and there will meet you a man carrying a pitcher of water;
Եւ նա աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այն քաղաքը եւ երբ այն քաղաքը մտնէք, կը պատահի ձեզ մի մարդ, որ ուսին ջրի սափոր ունի. գնացէ՛ք նրա յետեւից:
14 follow him, and wherever he enters, say to the master of the house: The Teacher says, Where is the room in which I may eat the passover with my disciples?
Եւ նա ո՛ր տունը որ մտնի, տանտիրոջը կ՚ասէք. «Վարդապետն ասում է՝ ո՞ւր է այն իջեւանը, ուր իմ աշակերտների հետ զատկական ընթրիքը պիտի ուտեմ»:
15 And he will show you a large upper room, furnished and made ready; there make ready for us.
Եւ նա ձեզ ցոյց կը տայ զարդարուած մի վերնատուն. այնտե՛ղ պատարաստեցէք մեզ համար»:
16 And his disciples went out, and came into the city, and found as he had said to them; and they prepared the passover.
Եւ նրա աշակերտները գնացին պատրաստելու. եկան այն քաղաքը եւ գտան՝ ինչպէս որ նա իրենց ասել էր. ու զատկական ընթրիքը պատրաստեցին:
17 And in the evening, he came with the twelve.
Երբ երեկոյ եղաւ, նա եկաւ Տասներկուսի հետ միասին:
18 And while they were reclining at table, and were eating, Jesus said to them: Verily I say to you, One of you, he that eats with me, will deliver me up.
Եւ երբ սեղան նստեցին ու դեռ ուտում էին, Յիսուս ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ ձեզանից մէկը մատնելու է ինձ. նա, որ ինձ հետ իսկ ուտում է»:
19 And they began to be sad, and to say to him, one by one, Is it I? and another said, Is it I?
Եւ նրանք սկսեցին տրտմել ու ասել մէկը միւսի յետեւից՝ միթէ ե՞ս եմ. եւ միւսը՝ թէ՝ միթէ ե՞ս եմ:
20 He answered and said to them: It is one of the twelve, he that dips with me into the dish.
Նա պատասխան տուեց եւ ասաց. «Տասներկուսիցդ մէկը, որ ձեռքը ինձ հետ մտցրեց պնակի մէջ:
21 The Son of man goes, as it is written of him; but alas for that man by whom the Son of man is delivered up! It would have been good for that man if he had never been born.
Ճիշտ է, մարդու Որդին կը գնայ այս աշխարհից, ինչպէս որ նրա մասին գրուած է. բայց վա՜յ այն մարդուն, որի ձեռքով մարդու Որդին կը մատնուի. լաւ կը լինէր նրան, եթէ այդ մարդը ծնուած անգամ չլինէր»:
22 And while they were eating, Jesus took bread, and blessed, and broke it, and gave it to them, and said: Take, eat; this is my body.
Եւ մինչ դեռ ուտում էին, Յիսուս հաց վերցնելով՝ օրհնեց եւ կտրեց, տուեց նրանց ու ասաց. «Առէ՛ք, ա՛յս է իմ մարմինը»:
23 And he took the cup, and when he had given thanks, he gave it to them; and they all drank of it.
Եւ բաժակը վերցնելով՝ գոհութիւն յայտնեց, տուեց նրանց, եւ բոլորն էլ նրանից խմեցին:
24 And he said to them: This is my blood of the new covenant, which is poured out for many.
Եւ Յիսուս ասաց նրանց. «Ա՛յս է Նոր Ուխտի իմ արիւնը, որ կը թափուի շատերի համար:
25 Verily I say to you, I shall drink no more of the fruit of the vine, till that day when I shall drink it new in the kingdom of God.
Ճշմարիտ եմ ասում ձեզ, որ այլեւս որթատունկի բերքից չեմ խմելու մինչեւ այն օրը, երբ կը խմեմ նոր գինին Աստծու արքայութեան մէջ»:
26 And when they had sung a hymn, they went out into the mount of Olives.
Եւ գոհութիւն մատուցելուց յետոյ ելան Ձիթենեաց լեռը:
27 And Jesus said to them: All of you will find in me an occasion for offense this night; for it is written: I will smite the shepherd, and the sheep shall be scattered.
Եւ Յիսուս նրանց ասաց. «Այս գիշեր ամէնքդ գայթակղուելու էք իմ պատճառով, որովհետեւ գրուած է. «Պիտի հարուածեմ հովուին, եւ ոչխարները պիտի ցրուեն»:
28 But after I have risen, I will go before you into Galilee.
Բայց իմ յարութիւնից յետոյ ձեզնից առաջ Գալիլիա պիտի գնամ»:
29 Peter said to him: Though all should find occasion for offense, yet I will not.
Պետրոսը պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Թէկուզ բոլորն էլ գայթակղուեն, բայց ես չեմ գայթակղուի»:
30 And Jesus said to him: Verily I say to you, this day, during this very night, before the cock crows twice, you will deny me three times.
Եւ Յիսուս նրան ասաց. «Ճշմարիտ եմ ասում քեզ, որ դու այս գիշեր իսկ, դեռ աքաղաղը չկանչած, երեք անգամ պիտի ուրանաս ինձ»:
31 But he said with the more vehemence: Though it should be necessary for me to die with thee, I would not deny thee. And so said they all.
Իսկ Պետրոսն առաւել եւս պնդում էր ու ասում. «Թէ քեզ հետ մեռնել իսկ հարկ լինի, քեզ չեմ ուրանայ»: Եւ ամէնքն էլ նոյնն էին ասում:
32 And they came to a place called Gethsemane; and he said to his disciples: Sit here, while I pray.
Եկան այն տեղը, որը Գեթսեմանի էր կոչւում: Եւ նա աշակերտներին ասաց. «Նստեցէ՛ք այստեղ, մինչեւ ես աղօթեմ»:
33 And he took with him Peter and James and John, and began to be in dismay and anguish of soul.
Եւ նա իր հետ վերցրեց Պետրոսին, Յակոբոսին եւ Յովհաննէսին եւ սկսեց տխրել ու տագնապել:
34 And he said to them: My soul is encompassed with sorrow, even to death; remain here, and watch.
Այն ժամանակ նրանց ասաց. «Տխուր է հոգիս մեռնելու աստիճան. մնացէ՛ք այստեղ եւ արթո՛ւն կացէք»:
35 And he went forward a little, and fell upon the ground, and prayed, that, if it were possible, the hour might pass from him;
Եւ փոքր-ինչ առաջ գնալով՝ երեսի վրայ ընկաւ գետին. եւ աղօթում էր, որ, եթէ կարելի է, այդ ժամը իրենից հեռանայ:
36 and he said: Abba, Father, all things are possible to thee; let this cup pass from me: but not what I will, but what thou wiliest.
Եւ ասում էր. «Աբբա՛, Հա՛յր, ամէն ինչ քեզ կարելի է. այս բաժակը ինձնից հեռացրո՛ւ, բայց ոչ թէ ինչպէս ե՛ս եմ կամենում, այլ՝ ինչպէս դո՛ւ ես կամենում»:
37 And he came and found them sleeping; and he said to Peter: Simon, do you sleep? Had you not strength to watch one hour?
Եւ Յիսուս եկաւ ու նրանց քնած գտաւ. եւ Պետրոսին ասաց. «Սիմո՛ն, ննջո՞ւմ ես. չկարողացա՞ր մէկ ժամ արթուն մնալ:
38 Watch, and pray, all of you, lest you enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.
Արթո՛ւն կացէք եւ աղօթեցէ՛ք, որպէսզի փորձութեան մէջ չընկնէք: Հոգին յօժար է, բայց մարմինը՝ տկար»:
39 And again he went away, and prayed, saying the same thing.
Եւ նորից գնաց, աղօթքի կանգնեց ու նոյն բաներն ասաց:
40 And he returned, and found them sleeping again, for their eyes were heavy; and they knew not what to answer him.
Կրկին անգամ դարձաւ այնտեղ եւ նրանց քնի մէջ գտաւ. որովհետեւ նրանց աչքերը ծանրացել էին, եւ չէին իմանում, թէ ինչ պատասխան տան նրան:
41 And he came the third time, and said to them: Sleep the remaining time, and take your rest. It is enough; the hour has come; behold, the Son of man is delivered into the hands of sinners.
Երրորդ անգամ եկաւ եւ նրանց ասաց. «Քնեցէ՛ք այսուհետեւ եւ հանգստացէ՛ք, քանի որ վախճանը հասել. եկաւ ժամը, եւ ահա մարդու Որդին մատնւում է մեղաւորների ձեռքը:
42 Arise, let us go; behold, he that delivers me up draws near.
Օ՛ն, վե՛ր կացէք գնանք, որովհետեւ ահա մօտեցաւ նա, ով ինձ մատնելու է»:
43 And immediately, while he was yet speaking, came Judas, one of the twelve, and with him a great multitude, with swords and clubs, from the chief priests and the scribes and the elders.
Եւ մինչ նա դեռ խօսում էր այս բաները, եկաւ Յուդա Իսկարիովտացին՝ Տասներկուսից մէկը, եւ իր հետ՝ սրերով, մահակներով զինուած ամբոխ՝ ուղարկուած քահանայապետների, օրէնսգէտների ու ծերերի կողմից:
44 And he that delivered him up had given them a sign, saying: The one that I shall kiss, is he; take him, and lead him away securely.
Մատնիչը նրանց նշան էր տուել ասելով՝ ում հետ ես համբուրուեմ, նա՛ է, բռնեցէ՛ք նրան եւ տարէ՛ք զգուշութեամբ:
45 And when he came, he immediately went up to him and said: Rabbi, Rabbi, and kissed him.
Եւ մօտենալով նրան՝ իսկոյն ասաց. «Ռաբբի՛, Ռաբբի՛». եւ համբուրեց նրան:
46 And they laid their hands on him and took him.
Եւ նրանք ձեռք դրեցին նրա վրայ ու բռնեցին:
47 And one of those who were standing by, drew a sword, and struck the servant of the chief priest, and cut off his ear.
Ապա նրա շուրջը գտնուողներից մէկը սուրը քաշեց եւ զարկեց քահանայապետի ծառային ու նրա ականջը կտրեց:
48 And Jesus answering, said to them: Have you come out as against a robber, with swords and clubs, to take me?
Յիսուս դարձաւ եւ ասաց նրանց. «Սրերով եւ մահակներով դուրս էք եկել ինձ բռնելու որպէս աւազակի՞:
49 I was daily with you in the temple, and taught, and you did not take me; but this is so, that the scriptures may be fulfilled.
Ես միշտ ձեզ մօտ էի եւ ուսուցանում էի տաճարում. եւ ինձ չբռնեցիք. բայց այս եղաւ, որպէսզի մարգարէների Գրուածքները կատարուեն»:
50 And they all forsook him and fled.
Այն ժամանակ աշակերտները բոլորն էլ լքեցին նրան եւ փախան:
51 And there followed him a certain young man, who had a linen garment around his naked body. And the young men laid hold of him;
Եւ մի երիտասարդ գնում էր նրա յետեւից՝ իր մերկ մարմնի վրայ մի սաւան գցած: Երիտասարդները նրան բռնեցին,
52 and he left the linen garment, and fled from them naked.
եւ նա թողնելով հագի կտորը՝ մերկ փախաւ նրանցից:
53 And they led Jesus away to the chief priest; and with him were assembled all the chief priests, and the elders, and the scribes.
Եւ Յիսուսին տարան Կայիափա քահանայապետի մօտ. եւ նրա հետ հաւաքուած էին բոլոր քահանայապետները, օրէնսգէտներն ու ծերերը:
54 And Peter followed him, at a distance, even into the palace of the chief priest, and sat with the attendants, and warmed himself at the fire.
Իսկ Պետրոսը հեռուից նրա յետեւից գնաց մինչեւ ներս, քահանայապետի գաւիթը: Եւ նստած էր սպասաւորների մօտ ու տաքանում էր կրակի բոցի առջեւ:
55 And the chief priests and the whole Sanhedrin sought for testimony against Jesus, in order to put him to death, and found none.
Իսկ քահանայապետներն ու ամբողջ ատեանը մի որեւէ վկայութիւն էին փնտռում Յիսուսի դէմ, որպէսզի նրան սպանեն, բայց չէին գտնում.
56 For many testified falsely against him, and their testimony did not agree.
քանի որ նրա դէմ շատեր սուտ վկայութիւն էին տալիս, բայց վկայութիւնները իրար նման չէին:
57 And some rose up, and testified falsely against him, saying:
Ոմանք վեր կենալով՝ սուտ էին վկայում նրա դէմ ու ասում.
58 We heard him say, I will destroy this temple that is made with hands, and in three days I will build another made without hands.
«Մենք լսեցինք դրանից, երբ ասում էր. «Ես կը քանդեմ այս ձեռակերտ տաճարը եւ երեք օրում կը շինեմ մէկ ուրիշը՝ անձեռակերտ»:
59 And not even in this did their testimony agree.
Բայց եւ այնպէս նրանց վկայութիւնը նոյնանման չէր:
60 And the chief priest stood up in the midst, and asked Jesus, saying: Do you make no answer? What do these testify against you?
Ապա քահանայապետը կանգնելով մէջտեղում՝ Յիսուսին հարց տուեց ու ասաց. «Ոչինչ չե՞ս պատասխանում. այդ ինչե՜ր են վկայում դրանք քո դէմ»:
61 But he was silent, and made no answer. Again, the chief priest asked him, and said to him: Are you the Christ, the Son of the Blessed?
Եւ նա միայն լուռ էր մնում ու պատասխան չէր տալիս: Քահանայապետը կրկին անգամ հարցրեց նրան ու ասաց. «Դո՞ւ ես Քրիստոսը՝ օրհնեալ Աստծու Որդին»:
62 Jesus replied: I am. And you shall see the Son of man sitting at the right hand of the Almighty, and coming with the clouds of heaven.
Յիսուս պատասխանեց եւ ասաց նրան. «Դու ասացիր, թէ ես եմ. բայց պիտի տեսնէք մարդու Որդուն՝ ամենազօր Աստծու աջ կողմում նստած եւ երկնքի ամպերի վրայով եկած»:
63 And the chief priest rent his clothes, and said: What further need have we of witnesses?
Եւ քահանայապետը իսկոյն պատռեց իր պատմուճանը եւ ասաց. «Էլ ի՞նչ պէտք են մեզ վկաներ:
64 You have heard his impious speech. What think you? They all condemned him to be a subject of death.
Ահա ամէնքդ դրա բերանից լսեցիք հայհոյութիւնը. ձեզ ինչպէ՞ս է թւում...»: Եւ ամէնքը դատապարտեցին նրան, թէ մահապարտ է:
65 And some began to spit on him, and to cover his face, and to strike him with their fists, and to say to him: Give a response. And the attendants struck him with their open hands.
Եւ ոմանք սկսեցին թքել նրա երեսին, շորով գլուխը ծածկել, բռունցքով խփել ու ասել. «Մարգարէացի՛ր մեզ, Քրիստո՛սդ, այն ո՞վ է, որ քեզ խփեց»: Եւ սպասաւորները ապտակում էին նրան:
66 And while Peter was in the court below, one of the maidservants of the chief priest came;
Եւ մինչ Պետրոսը դեռ ներքեւում, գաւթում էր, քահանայապետի մի աղախինը եկաւ եւ տեսաւ նրան տաքանալիս:
67 and when she saw Peter warming himself, she looked at him, and said: You also were with Jesus the Nazarene.
Նայեց նրան ու ասաց. «Դու էլ Յիսուս Նազովրեցու հետ էիր»:
68 But he denied, saying: I neither know, nor understand what you say. And he went out into the entrance, and the cock crew.
Նա ուրացաւ եւ ասաց. «Չեմ ճանաչում նրան եւ չգիտեմ՝ ինչ ես ասում դու»: Եւ երբ նա դրսի գաւիթը ելաւ, աքաղաղը կանչեց:
69 And the maid-servant saw him again, and began to say to those who stood by: This man is one of them.
Աղախինը նորից տեսաւ նրան եւ սկսեց իր շուրջը գտնուողներին ասել. «Սա էլ նրանցից է»:
70 He again denied. And again, after a little while, those who stood by said to Peter: Surely, you are one of them; for you are a Galilean, and your speech is like theirs.
Եւ Պետրոսը դարձեալ ուրացաւ: Փոքր-ինչ յետոյ, նորից, նրանք, որ շուրջը կանգնել էին, ասացին Պետրոսին. «Իրօք, դու էլ նրանցից ես, քանի որ գալիլիացի ես, եւ քո խօսուածքն էլ նման է»:
71 But he began to curse and to swear, saying: I know not this man of whom you speak.
Եւ նա սկսեց նզովք կարդալ, երդուել եւ ասել. «Չեմ ճանաչում այն մարդուն, որի մասին դուք խօսում էք»:
72 And immediately the cock crew the second time. And Peter remembered the word that Jesus had spoken to him: Before the cock crows twice, you will deny me three times. And when he thought upon it, he wept.
Եւ հէնց նոյն ժամին աքաղաղը երկրորդ անգամ կանչեց: Եւ Պետրոսը յիշեց այն խօսքը, որ Յիսուս ասել էր իրեն, թէ՝ «Աքաղաղը դեռ երկու անգամ չկանչած՝ դու երեք անգամ ինձ պիտի ուրանաս». եւ սկսեց լալ: