Luke 19
1 And he entered, and passed through Jericho.
୧ଜୀସୁ ଜିରିହତା ହ଼ଡାନା ଗା଼ଡ଼ା ମାଦିଟି ହାଜିମାଚେସି ।
2 And, behold, there was a man called Zacchæus, who was a chief publican; and he was rich.
୨ଏମ୍ବାଆଁ ଜକିୟ ଦ଼ରୁଗାଟାସି ରଅସି ମାଚେସି, ଏ଼ୱାସି ସିସ୍ତୁ ରୀହ୍ନାରି ବିତ୍ରାଟି କାଜାସି ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାଣାକି ହା଼ରେକା ଦ଼ନ ମାଚେ ।
3 And he sought to see Jesus, who he was, and was not able on account of the multitude, because he was of small stature.
୩ଜୀସୁ ଏ଼ନିଲେହେଁତାସି ଇଞ୍ଜିଁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମେସାଲି ହା଼ରେକା ମ଼ନ ମାଚେ, ସାମା ହା଼ରେକା ଲ଼କୁ ମାଚାକି ମେସାଲି ଆ଼ଡିହିଲାଆତେସି, ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି କୁଜା ମାଚେସି ।
4 And he ran before, and climbed up a sycamore-tree, that he might see him, for he was about to pass that way.
୪ଏମ୍ବାଟିଏ ଏ଼ୱାସି ନ଼କିତା ହଟି ହଟି ହାଜାନା ଜୀସୁ ହାନି ଜିରୁତା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ମେସାଲି ର଼ ତ଼ୟା ମା଼ର୍ନୁତା ହ଼ତେସି, ଇଚିହିଁ ଜୀସୁ ଏ଼ ଜିରୁଟି ହାନାୟି ମାଚେ ।
5 And when Jesus came to the place, he looked up and saw him, and said to him: Zacchæus, make haste and come down, for I must spend this day at your house.
୫ଜୀସୁ ଏମ୍ବାଆଁ ଏଜାନା ଲାକ ସିନିକିହାନା ହା଼ଟିତେସି, “ଆଡ଼େ ଜକିୟ ତବେ ରେ଼ଚାୱାମୁ ଇଚିହିଁ ନୀଞ୍ଜୁ ନା଼ନୁ ମୀ ଇଜ ଗତା ୱା଼ନାୟି ମାନେ ।”
6 And he made haste and came down, and received him joyfully.
୬ଏ଼ୱାସି ତବେ ରେ଼ଚାୱା଼ହାନା ଏ଼ୱାଣାଇଁ ରା଼ହାଁଟି ତାମି ଇଜ ହା଼ଟିତେସି ।
7 And when they saw it, they all murmured, saying: He has gone to be guest with a man that is a sinner.
୭ଈଦାଆଁ ମେସାନା ବାରେ ଲ଼କୁ ମୁରୁ ମୁରୁ ଆ଼ହିଁ କାତା ଆ଼ତେରି, “ଈୱାସି ର଼ ପା଼ପୁ ଗାଟାରି ଇଜ ଗତା ହାଜିମାନେସି ।”
8 And Zacchæus stood, and said to the Lord: Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor; and if I have taken from any one by false accusation, I restore him fourfold.
୮ସାମା ଜକିୟ ନିଚାନା ପ୍ରବୁଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ନା଼ନୁ ନା଼ ଦ଼ନତି ର଼ ବା଼ଗା ହିଲାଆ ଗାଟାରାକି ହୀଇଁ, ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ନୁ ଆମ୍ବାଆରି ତା଼ଣାଟି ଏ଼ନାଆଁ ତାଚାମାଚିହିଁ ସା଼ରି ବା଼ଗା ଆଗାଡ଼ା ୱେଟ୍ଇଁ ।”
9 And Jesus said to him: To-day has salvation come to this house, since he also is a son of Abraham.
୯ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ନୀଞ୍ଜୁ ଈ ଇଜତି ଲ଼କୁତାକି ଗେଲ୍ପିନାୟି ୱା଼ହାମାନେ, ଇଚିହିଁ ଈୱାସି ଜିକେଏ ଅବ୍ରାହାମତି କୂଡ଼ାତାସି ।
10 For the Son of man has come to seek and to save that which was lost.
୧୦ଇଚିହିଁ ଏ଼ନାୟି ଜା଼ଙ୍ଗା ହାଜାମାନେ ଏ଼ଦାଆଁ ପାରାନା ଗେଲ୍ପାଲି ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ୱା଼ହାମାନେସି ।”
11 And as they heard these things, he also spoke a parable, because he was near Jerusalem, and they thought that the kingdom of God would immediately appear.
୧୧ଲ଼କୁ ଈ କାତା ୱେଞ୍ଜି ମାଚାଟି ଏ଼ୱାସି ଅ଼ଡ଼େ ର଼ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ୱେସ୍ତେସି, ଇଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ଜିରୁସାଲମ ଡାଗେ ଆ଼ହାମାଚେସି, ଇଚିହିଁ ମାହାପୂରୁ ରା଼ଜି ତବେ ତ଼ଞ୍ଜାଆ଼ନେ ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପିମାଚେରି ।
12 He said, therefore: A certain nobleman went into a distant country to receive for himself a kingdom, and to return.
୧୨ଏ଼ୱାସି ଏଲେଇଚେସି, “ର଼ କାଜା କୂଡ଼ାତାସି ରାଜା ପା଼ଣା ବେଟାଆ଼ହାଁ ୱେଣ୍ତା ୱାଇଁୱା ଇଞ୍ଜିଁ ର଼ ହେକ ରା଼ଜି ହାଚେସି ।
13 And he called his ten servants, and gave them ten pounds, and said to them, Engage in trade till I come.
୧୩ଏ଼ୱାସି ତାନି ଦସଜା଼ଣା ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗାଣି ହା଼ଟାନା ଏ଼ୱାରାକି ଦସଗଟା ୱେଣ୍ତି ଟାକା ଲାକା ହୀହାନା ଏଲେଇଚେସି, ‘ନା଼ନୁ ୱେଣ୍ତା ୱା଼ନି ପାତେକା ମୀରୁ ଈ ଟାକା ତଲେ ବେ଼ବାରା କିଦୁ ।’
14 But his citizens hated him, and sent an embassy after him, saying, We will not have this man to reign over us.
୧୪ସାମା ତାନି ଦେ଼ସାତାରି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଅ଼ପିହିଲାଆତେରି, ‘ଈୱାସି ମାଙ୍ଗେତାକି ରାଜା ଆୟାଆପେସି’ ଇଞ୍ଜିଁ ତାନି ଜେ଼ଚଏ କ଼ସ୍କାଣି କାବ୍ରୁ ୱେସା ପାଣ୍ତିତେରି ।”
15 And it came to pass, that, when he had returned, having received the kingdom, he commanded those servants to be called, to whom he had given the money, that he might know what each had gained by trading.
୧୫ଡା଼ୟୁ ଏ଼ୱାସି ରାଜା ପା଼ଣା ବେଟାଆ଼ହାନା ତାନି ରା଼ଜିତା ୱେଣ୍ତାୱା଼ତେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ତା଼ନୁ ଟାକାୟାଁ ହୀହାମାଚି ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗା ବେ଼ବାରା କିହାଁ ଏଚେକା ଲା଼ବା କିହାମାନେରି ଏ଼ଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜାଲି ଏ଼ୱାରାଇଁ ହା଼ଟିକିତେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ୱେଚେସି ।
16 And the first came and said: Lord, your pound has gained ten pounds.
୧୬ତଲିତାସି ୱା଼ହାନା ଏଲେଇଚେସି, “ବା଼ବୁ ନୀନୁ ହୀହାମାଞ୍ଜାତି ର଼ ଟାକା ତଲେ ବେ଼ବାରା କିହାନା ଦସଟାକା ଲା଼ବା କିହାମାଇଁ ।”
17 And he said to him: Well done, good servant; because you have been faithful in a very little, have authority over ten cities.
୧୭ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, “ନେହିଁ ଟିକାଣାଗାଟି ନାମୁତି ହ଼ଲେଏଣାତି, ନୀନୁ ଊଣା କାମାତାକି ନେହିଁ କାମା କିହାମାନାକି ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେ ଦସଗଟା ଗା଼ଡ଼ାୟାଁ ସା଼ଲୱି କିନି ଅଦିକାରା କିମୁ ।”
18 And the second came and said: Lord, your pound has gained five pounds.
୧୮ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ୱା଼ହାନା ଏଲେଇଚେସି, “ବା଼ବୁ ନୀନୁ ହୀହାମାଞ୍ଜାତି ଟାକା ତଲେ ପା଼ସାଗଟା ଲା଼ବା କିହାମାଇଁ ।”
19 And he said to him also: And be you over five cities.
୧୯ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଜିକେଏ ଏଲେଇଚେସି, “ନୀନୁ ଜିକେଏ ପା଼ସାଗଟା ଗା଼ଡ଼ାୟାଁ ମୁହେଁ ଅଦିକାରା ଆ଼ମୁ ।”
20 And another came and said: Lord, behold your pound, which I have kept laid away in a napkin.
୨୦ଅ଼ଡ଼େ ରଅସି ୱା଼ହାନା ଏଲେଇଚେସି, “ପ୍ରବୁ ମେହ୍ମୁ ଈଦି ନୀନୁ ହୀହାମାଞ୍ଜାତି ଟାକା; ଈଦାଆଁ ନା଼ନୁ ଡ୍ରାଃଆଲିତା ରୂପାନା ଇଟାମାଚେଏଁ ।
21 For I was afraid of you, because you are a hard man; you take up that which you did not lay down, and reap that which you did not sow.
୨୧ଇଚିହିଁ ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେ ଆଜାତେଏଁ, ନୀନୁ ର଼ ଗିରିଗିରା ଗାଟାତି, ଇଟା ହିଲାଆଗାଟାଣି ପାରିନାତି, ମାଟା ହିଲାଆତା଼ଣା ଦା଼ଃଆନାତି ।”
22 Then he said to him: Out of your own mouth will I judge you, you wicked servant. You knew that I was a hard man, taking up what I did not lay down, and reaping what I did not sow.
୨୨ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, ଆଡ଼େ ପ଼ଲ୍ଆଗାଟି ହ଼ଲେଏଣାତି, ନୀ ଗୂତିତି ହା଼ଡାତଲେ ନୀ ନୀହାଁୟି କିୟାଇଁ, ନା଼ନୁ ଗିରିଗିରା ଗାଟାତେଏଁ, ଇଟାହିଲାଆ ତା଼ଣା ପାରିନାତେଏଁ ମାଟାଆତି ତା଼ଣା ଦା଼ଃଆନାତେଏଁ ଈଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜାମାଚି?
23 And why then did you not put my money into the bank, that, when I came, I could have collected it with interest?
୨୩ଆତିହିଁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ନା଼ ଟାକାତି ରୀଣା ଅ଼ନାରାକି ହୀଆତି, ନା଼ନୁ ୱା଼ହାନା ଅଡିତଲେ ବେଟାଆ଼ତେଏଁମା ।
24 And he said to those who stood by: Take from him the pound, and give it to him that has ten pounds.
୨୪ଇଞ୍ଜାଁ ଦାରିତା ନିଚାମାଚାରାଇଁ ୱେସ୍ତେସି, “ଈୱାଣି ତା଼ଣାଟି ଏ଼ ଟାକା ମୀଞ୍ଜା ଅ଼ହାନା ଆମ୍ବାଆରିକି ଦସଟାକା ମାନୁ ଏ଼ୱାଣାକି ହୀଦୁ ।”
25 And they said to him: Lord, he has ten pounds.
୨୫ଏଚେଟିଏ ଏ଼ୱାରି ୱେସ୍ତେରି, “ପ୍ରବୁ ଏ଼ୱାଣାକି ଦସଟାକା ମାନୁ ।”
26 For I say to you, To every one that has, it shall be given; but from him that has not, even that which he has shall be taken away.
୨୬ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, “ଆମିନିଗାଟାଣାକି ମାନେ, ଏ଼ୱାଣାକି ଗାଡି ହୀପ୍କିଆ଼ନେ । ସାମା ଆମ୍ବାଆରାୱାୟି ହିଲେଏ ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣା ଏ଼ନାୟି ମାନେ ଏ଼ଦାଆଁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣାଟି ଅ଼ୱିଆ଼ନେ ।
27 But those who are my enemies, who were not willing that I should rule over them, bring hither, and slay them before me.
୨୭ସାମା ନାଙ୍ଗେ ତାମି ରାଜା ଆ଼ହାଲି କୂହାମାଞ୍ଜାନି ସାତ୍ରୁୟାଁଇଁ ଇମ୍ବାଆଁ ତା଼କା ହାଜାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ନା଼ ନ଼କିତା ଟୂଣ୍ହାତୁହ୍ଦୁ ।”
28 And when he had said these things, he went before, going up to Jerusalem.
୨୮ଈ ବାରେ କାତା ୱେସ୍ତି ଡା଼ୟୁ ଜୀସୁ ଜିରୁସାଲମ ୱାକି ହାଚେସି ।
29 And it came to pass, that, when he came near to Bethphage and Bethany, to the mount called the mount of Olives, he sent two of his disciples,
୨୯ଏ଼ୱାସି ଜୀତ ହ଼ରୁ ଦାରିତା ମାନି ବେତନିୟାଁ ଅ଼ଡ଼େ ବେତ୍ପାଗି ନା଼ସ୍କାଣାଁ ଏଜାନା ତାନି ସୀସୁୟାଁ ବିତ୍ରାଟି ରିଆରାଇଁ ଈ କାତା ୱେସା ପାଣ୍ତିତେସି ।
30 saying: Go into the opposite village, in which, when you enter, you will find a colt tied, on which no man ever sat. Loose him, and bring him.
୩୦“ମୀରୁ ହାଜାନା ମୀ ନ଼କିତି ନା଼ୟୁଁତା ହ଼ଡ଼୍ଦୁ ଇଞ୍ଜାଁ ଲ଼କୁ ଏଚେଲା ହ଼ଚା ହିଲଅରି; ଇଲେତି ର଼ ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ଡା଼ଲୁତି ଦସାମାନାଣି ମେହ୍ଦେରି; ଏ଼ଦାଆଁ ଦା଼ୱାଁ ହୁକ୍ହା ନା଼ ତା଼ଣା ତାଚିହିଁ ୱା଼ଦୁ ।
31 And if any one ask you why you loose him, thus shall you say to him: The Lord has need of him.
୩୧ଆମ୍ବାଆସି ଏ଼ନାଆଁତାକି ହୁକ୍ହିମାଞ୍ଜେରି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଞ୍ଜାତିହିଁ, ଈଦାନି ମା଼ ପ୍ରବୁକି ଲ଼ଡ଼ାମାନେ ଇଞ୍ଜିଁ ୱେହ୍ଦୁ ।”
32 And those who were sent, went, and found as he had said to them.
୩୨ଏମ୍ବାଟି ଜୀସୁ ପାଣ୍ତାମାଚାରି ଏ଼ୱାସି ଏ଼ନିକିଁ ୱେସାମାଚେସି, ଏଲେହେଁ ମେସ୍ତେରି ।
33 And as they were loosing the colt, the owners of him said to them: Why do you loose the colt?
୩୩ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାରି ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ଡା଼ଲୁତି ଦା଼ୱାଁ ହୁକ୍ହିମାଚାଟି ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ସା଼ୱୁକାରିୟାଁ “ଏ଼ନାଆଁତାକି ହୁକ୍ହିମାଞ୍ଜେରି ଇଞ୍ଜିଁ ୱେଚେରି?”
34 They replied: The Lord has need of him.
୩୪ଏ଼ୱାରି ଏଲେଇଚେରି, “ଈଦାନି ମା଼ ପ୍ରବୁକି ଲ଼ଡ଼ାମାନେ ।”
35 And they brought him to Jesus, and threw their mantles upon the colt, and set Jesus on him.
୩୫ଏମ୍ବାଟିଏ ଗା଼ଡ଼୍ଦେ ଜୀସୁ ତା଼ଣା ତାଚାନା ଏ଼ଦାନିଲେକ ହିମ୍ବରିକା ପା଼ସାନା ଜୀସୁଇଁ ଲାକ କୁଗିକିତେରି ।
36 And as he was going on, they spread their mantles in the road.
୩୬ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ନ଼କିତା ହାଜିମାଚାଟି ଲ଼କୁ ଜିରୁତା ତାମି ହିମ୍ବରିକା ପା଼ସ୍ତେରି ।
37 And when he was now near the descent of the mount of Olives, the whole multitude of the disciples began to rejoice and to praise God, with a loud voice, for all the mighty deeds which they had seen,
୩୭ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସି ଜିରୁସାଲମ ଡାଗେ ମାନି ଜୀତ ହ଼ରୁଟି ୱା଼ନି ବେ଼ଲାତା ଏ଼ୱାସି ଇଞ୍ଜାଁ ତାମି ସୀସୁୟାଁ ଜୀସୁ କିତି ବା଼ଡ଼୍ୟୁତି କାମାତାକି ମାହାପୂରୁଇଁ ଜହରା କିହିହିଁ ରା଼ହାଁଟି ପା଼ଚୁ ପା଼ଚିତେରି ।
38 saying: Blessed is the king that comes in the name of the Lord; peace in heaven, and glory in the highest.
୩୮“ପ୍ରବୁତି ଦ଼ରୁଟି ଆମିନି ରାଜା ୱା଼ହିମାନେସି ଏ଼ୱାଣାକି ନେହେଁ । ଲାକପୂରୁ ହିତ୍ଡ଼ି ଅ଼ଡ଼େ ଲାକପୂରୁତି ମାହାପୂରୁଇଁ ଗାୱୁରମି ଆ଼ପେ ।”
39 And some of the Pharisees from among the multitude, said to him: Teacher, rebuke your disciples.
୩୯ଏଚେଟିଏ ଲ଼କୁ ମାନ୍ଦାଟି ଏଚରଜା଼ଣା ପାରୁସିୟାଁ ଜୀସୁଇଁ ଏଲେଇଚେରି, “ଏ଼ ଗୂରୁ ନୀ ସୀସୁୟାଁଇଁ ଲା଼ଗାମୁ ।”
40 And he answered, and said to them: I say to you, that if these had been silent, the stones would have cried out.
୪୦ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, “ଈୱାରି ପାଲେଏ ଆ଼ତିସାରେ, ୱାଲ୍କା ହାଲେହେଁ କାଜା ଗିୟାଁତଲେ ଜ଼ଲିତୁମା ।”
41 And when he came near, he looked upon the city, and wept over it,
୪୧ଅ଼ଡ଼େ ଏଚେ଼ତା ଗା଼ଡ଼ା ଡାଗେ ୱା଼ତେସି, ଏଚିବେ଼ଲା ଗା଼ଡ଼ାତି ମେସାନା ଡ଼ୀହିହିଁ ଏଲେଇଚେସି,
42 saying: Hadst thou known, even thou, at least in this thy day, the things which were for thy peace! But now, they are hid from thy eyes.
୪୨“ନୀନୁ ହାଅ, ନୀନୁ ନୀଞ୍ଜୁ ହିତ୍ଡ଼ି ଜିରୁ ପୁଚିହିଁ ଅ଼ଜିତେମା! ସାମା ଏ଼ଦି ନୀ ତା଼ଣାଟି ଡ଼ୁଗାମାନେ!
43 For the days will come upon thee, when thy enemies will throw up a mound about thee, and inclose thee around, and keep thee in on every side,
୪୩ଏଚିବେ଼ଲା ମାହାପୂରୁ ନିଙ୍ଗେ ଗେଲ୍ପାଲି ଅଣ୍ପାମାଞ୍ଜାତେସି ଏ଼ଦାଆଁ ପୁନାଆତାକି ଏଚିବେ଼ଲାତା ନୀ ସାତ୍ରୁୟାଁ ନୀ ସା଼ରିସୁଟୁ କାଜା କ଼ଟା ଦସାନା ମୁଚାନେରି,
44 and will destroy thee and thy children within thee, and will not leave in thee one stone upon another, because thou knewest not the time of thy visitation.
୪୪ଇଞ୍ଜାଁ ନିଙ୍ଗେ ଅ଼ଡ଼େ ନୀ ତା଼ଣା ମାନି ନୀ ମୀର୍କାଣି କୁଡ଼୍ପୁନା଼ସା କିୟାନେରି, ଅ଼ଡ଼େ ର଼ ୱାଲିତି ଅ଼ର ୱାଲି ଲାକ ତୀରି ଆ଼ହାଲି ହିୟଅରି, ଇଲେତି ଦିନା ୱା଼ହିମାନେ ।”
45 And he went into the temple, and began to drive out those who were selling in it, and those who were buying,
୪୫ଏମ୍ବାଟିଏ ଜୀସୁ ମାହାପୂରୁ ଇଲୁତା ହ଼ଡାନାହାଁ ବେ଼ବାରା କିନାରାଇଁ ଏମ୍ବାଟି ହାସା ପେ଼ର୍ହାତୁସ୍ତେସି,
46 and said to them: It is written, My house is a house of prayer; but you have made it a den of robbers.
୪୬ଦାର୍ମୁପତିତା ରା଼ସ୍କି ଆ଼ହାମାନେ, “ନା଼ ଇଲୁ ପ୍ରା଼ତାନା ଇଲୁ ଆ଼ନେ, ସାମା ମୀରୁ ଏ଼ଦାଆଁ ଡଂଗାଁୟାଁ ପା଼ୱୁ ମ୍ଣିପ୍ହାତୁସ୍ତେରି ।”
47 And he was teaching daily in the temple. But the chief priests, and the scribes, and the chief of the people sought to destroy him,
୪୭ଅ଼ଡ଼େ ଜୀସୁ ଦିନାତାକି ଦିନା ପ୍ରା଼ତାନା ଇଲୁତା ଜା଼ପ୍ହି ମାଚେସି, ସାମା କାଜା ପୂଜେରାଙ୍ଗା ଅ଼ଡ଼େ ମେ଼ରାପୁନାରି ଲ଼କୁତି କାଜାରି ତଲେ ଜୀସୁଇଁ ପା଼ୟାଲି ଅଣ୍ପିମାଚେରି,
48 and found nothing that they could do, for all the people hung on his words.
୪୮ସାମା ଲ଼କୁ ରା଼ହାଁଟି ଏ଼ୱାଣି ଜା଼ପ୍ନାଣି ୱେଞ୍ଜିମାଚାକି ଏ଼ୱାରି ଏ଼ନିକିହାଲି ଆ଼ନେ ପାରୁ ବେଟାଆ଼ହି ହିଲାଆତେରି ।
