Luke 1
1 Since many have undertaken to compose a history of the things that are fully believed among us,
Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
2 even as they were delivered to us by those who were, from the beginning, eye-witnesses and ministers of the word;
Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
3 it seemed good to me also, having obtained exact information of all things from the very first, to write them in order for you, most excellent Theophilus,
mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
4 that you might know the certainty of the things in which you have been instructed.
Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
5 There was, in the days of Herod the king of Judea, a certain priest, named Zachariah, of the class of Abijah; and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
6 They were both righteous before God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord, blameless.
Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
7 And they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both advanced in years.
Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
8 It came to pass, while he was officiating as priest before God, in the order of his class, that,
Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
9 according to the custom of the priest’s office, his lot was to burn incense, when he went into the temple of the Lord.
Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
10 And all the multitude of the people were praying without, at the time of incense.
Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
11 And there appeared to him an angel of the Lord, standing at the right side of the altar of incense.
Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
12 And Zachariah was troubled at the sight, and fear fell upon him.
Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
13 But the angel said to him: Fear not, Zachariah; for your prayer is heard, and your wife Elizabeth shall bear you a son, and you shall call his name John.
Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
14 And you shall have joy and gladness, and many shall rejoice at his birth.
Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
15 For he shall be great before the Lord; and he shall drink neither wine nor strong drink; and he shall be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
16 And many of the sons of Israel shall he turn to the Lord their God.
O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
17 And he shall go before him in the spirit and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to the children, and the disobedient, by the wisdom of the just, in order to make ready for the Lord a prepared people.
Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
18 And Zachariah said to the angel: By what sign shall I know this? for I am old, and my wife is advanced in years.
Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
19 And the angel answered and said to him: I am Gabriel, who stands in the presence of God; and I am sent to speak to you, and to announce to you this good news.
Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
20 And behold, you shall be dumb and not able to speak, till the day in which these things shall take place, because you did not believe my words, which shall be fulfilled in their proper time.
Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
21 And the people were waiting for Zachariah, and they wondered that he stayed so long in the temple.
Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
22 But when he came out, he was not able to speak to them; and they perceived that he had seen a vision in the temple; and he made signs to them, and remained speechless.
O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
23 And it came to pass, when the days of his service were completed, that he departed to his own house.
Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
24 And after those days, his wife Elizabeth conceived, and kept herself retired for five months, saying:
Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
25 Thus has the Lord dealt with me in the days in which he has looked with regard upon me, to take away my reproach among men.
O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
26 And in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God into a city of Galilee, named Nazareth,
Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
27 to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the name of the virgin was Mary.
Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
28 And the angel came into her presence, and said: Hail, graciously accepted: the Lord is with you; blessed are you among women.
Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
29 And she was perplexed at his words, and reasoned, what this salutation could mean.
Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
30 And the angel said to her: Fear not, Mary; for you have found favor with God.
Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
31 And behold, you shall conceive and bear a son, and you shall call his name Jesus.
Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
32 He shall be great, and shall be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to him the throne of David his father;
O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
33 and he shall reign over the house of Jacob forever, and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
34 But Mary said to the angel: How shall this be, since I know not a man?
Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
35 And the angel answered and said to her: The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you; for which reason, also, that which is begotten, being holy, shall be called the Son of God.
Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
36 And behold, Elizabeth your kinswoman, even she has conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who is called barren;
Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
37 for nothing shall be impossible with God.
Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
38 And Mary said: Behold the handmaid of the Lord; let it be to me according to your word. And the angel departed from her.
Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
39 And Mary arose in those days, and went with haste into the mountainous country, into a city of Judah;
O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
40 and she came into the house of Zachariah, and saluted Elizabeth.
O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
41 And it came to pass, when Elizabeth heard the salutation of Mary, that the babe in her womb leaped for joy.
Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
42 And Elizabeth was filled with the Holy Spirit, and spoke with a loud voice, and said: Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
43 And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
44 For, behold, when the voice of your salutation sounded in my ears, the babe in my womb leaped for joy.
Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
45 And blessed is she who believed; for there shall be a fulfillment of the things which were spoken to her from the Lord.
Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
46 And Mary said: My soul magnifies the Lord,
Məryəm isə dedi:
47 and my spirit rejoices in God, my Savior;
«Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
48 for he has looked upon the lowly condition of his handmaid. For, behold, from this time, all generations shall call me blessed;
Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
49 for He that is Mighty has done great things for me, and holy is his name:
Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
50 and his mercy is from generation to generation upon those who fear him.
Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
51 He has done mighty deeds with his arm; he has scattered those who are proud in the understanding of their hearts.
O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
52 He has cast down the mighty from their thrones, and exalted the lowly.
Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
53 He has filled the hungry with good things, but the rich he has sent empty away.
Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
54 He has helped Israel his servant, (as he spoke to our fathers, )
Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
56 And Mary remained with her about three months, and returned to her own house.
Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
57 Now the time for Elizabeth to be delivered had fully come; and she gave birth to a son.
Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
58 And her neighbors and relatives heard that the Lord had showed great mercy to her, and they rejoiced with her.
Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
59 And it came to pass, on the eighth day, that they came to circumcise the child; and they called him by the name of his father, Zachariah.
Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
60 And his mother answered and said: Not so: but he shall be called John.
Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
61 And they said to her: There is no one among your relatives that is called by this name.
Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
62 And they made signs to his father, to know what he wished him to be called.
Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
63 And having asked for a writing tablet, he wrote, saying: His name is John. And they were all astonished.
O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
64 And immediately his mouth was opened, and his tongue was loosed, and he spoke, and praised God.
Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
65 And fear came on all that dwelt round about them; and all these things were talked of everywhere throughout the mountainous country of Judea.
Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
66 And all that heard them, laid them up in their hearts, and said: What, then, will this child be? And the hand of the Lord was with him.
Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
67 And Zachariah his father was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying:
Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
68 Blessed be the Lord God of Israel; for he has visited and redeemed his people;
«Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
69 and he has raised up for us, in the house of David his servant, a horn of salvation,
O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
Qədimdən bəri Öz müqəddəs peyğəmbərlərinin vasitəsilə bildirdiyi kimi (aiōn g165)
71 salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us,
Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
72 in order to show the mercy promised to our fathers, and to remember his holy covenant,
Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
73 the oath which he swore to Abraham our father,
Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
74 that he would grant to us, that being delivered from the hands of our enemies, we might serve him without fear,
Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
75 in holiness and righteousness before him, all our days.
76 And you, child, shall be called the prophet of the Most High; for you shall go before the face of the Lord, to make ready his ways,
Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
77 by giving to his people the knowledge of salvation in the remission of their sins,
Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
78 through the tender mercies of our God; by which the dawn from on high has visited us,
Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
79 to give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, by guiding our feet in the way of peace.
Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
80 And the child grew and became strong in spirit; and he was in the deserts till the day of his manifestation to Israel.
Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
