Proverbs 13
1 A wise son [heareth] his father’s instruction; But a scoffer heareth not rebuke.
Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.
2 A man shall eat good by the fruit of his mouth; But the soul of the treacherous [shall eat] violence.
Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,
3 He that guardeth his mouth keepeth his life; [But] he that openeth wide his lips shall have destruction.
Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.
4 The soul of the sluggard desireth, and hath nothing; But the soul of the diligent shall be made fat.
Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.
5 A righteous man hateth lying; But a wicked man is loathsome, and cometh to shame.
Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.
6 Righteousness guardeth him that is upright in the way; But wickedness overthroweth the sinner.
Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.
7 There is that maketh himself rich, yet hath nothing: There is that maketh himself poor, yet hath great wealth.
May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.
8 The ransom of a man’s life is his riches; But the poor heareth no threatening.
Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.
9 The light of the righteous rejoiceth; But the lamp of the wicked shall be put out.
Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.
10 By pride cometh only contention; But with the well-advised is wisdom.
Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.
11 Wealth gotten by vanity shall be diminished; But he that gathereth by labor shall have increase.
Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.
12 Hope deferred maketh the heart sick; But when the desire cometh, it is a tree of life.
Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.
13 Whoso despiseth the word bringeth destruction on himself; But he that feareth the commandment shall be rewarded.
Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.
14 The law of the wise is a fountain of life, That one may depart from the snares of death.
Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.
15 Good understanding giveth favor; But the way of the transgressor is hard.
Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.
16 Every prudent man worketh with knowledge; But a fool flaunteth [his] folly.
Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.
17 A wicked messenger falleth into evil; But a faithful ambassador is health.
Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.
18 Poverty and shame [shall be to] him that refuseth correction; But he that regardeth reproof shall be honored.
Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.
19 The desire accomplished is sweet to the soul; But it is an abomination to fools to depart from evil.
Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.
20 Walk with wise men, and thou shalt be wise; But the companion of fools shall smart for it.
Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.
21 Evil pursueth sinners; But the righteous shall be recompensed with good.
Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.
22 A good man leaveth an inheritance to his children’s children; And the wealth of the sinner is laid up for the righteous.
Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.
23 Much food [is in] the tillage of the poor; But there is that is destroyed by reason of injustice.
Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.
24 He that spareth his rod hateth his son; But he that loveth him chasteneth him betimes.
Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.
25 The righteous eateth to the satisfying of his soul; But the belly of the wicked shall want.
Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.
