Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 To know wisdom and instruction; To discern the words of understanding;
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 To receive instruction in wise dealing, In righteousness and justice and equity;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 To give prudence to the simple, To the young man knowledge and discretion:
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 That the wise man may hear, and increase in learning; And that the man of understanding may attain unto sound counsels:
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 To understand a proverb, and a figure, The words of the wise, and their dark sayings.
7 The fear of Jehovah is the beginning of knowledge; [But] the foolish despise wisdom and instruction.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 My son, hear the instruction of thy father, And forsake not the law of thy mother:
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 For they shall be a chaplet of grace unto thy head, And chains about thy neck.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 My son, if sinners entice thee, Consent thou not.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 If they say, Come with us, Let us lay wait for blood; Let us lurk privily for the innocent without cause;
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
12 Let us swallow them up alive as Sheol, And whole, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 We shall find all precious substance; We shall fill our houses with spoil;
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse:
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 My son, walk not thou in the way with them; Refrain thy foot from their path:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 For their feet run to evil, And they make haste to shed blood.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 For in vain is the net spread In the sight of any bird:
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 And these lay wait for their own blood; They lurk privily for their own lives.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 So are the ways of every one that is greedy of gain; It taketh away the life of the owners thereof.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 Wisdom crieth aloud in the street; She uttereth her voice in the broad places;
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 She crieth in the chief place of concourse; At the entrance of the gates, In the city, she uttereth her words:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? And scoffers delight them in scoffing, And fools hate knowledge?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Turn you at my reproof: Behold, I will pour out my spirit upon you; I will make known my words unto you.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Because I have called, and ye have refused; I have stretched out my hand, and no man hath regarded;
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 But ye have set at nought all my counsel, And would none of my reproof:
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 I also will laugh in [the day of] your calamity; I will mock when your fear cometh;
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 When your fear cometh as a storm, And your calamity cometh on as a whirlwind; When distress and anguish come upon you.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Then will they call upon me, but I will not answer; They will seek me diligently, but they shall not find me:
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 For that they hated knowledge, And did not choose the fear of Jehovah,
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 They would none of my counsel, They despised all my reproof.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled with their own devices.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 For the backsliding of the simple shall slay them, And the careless ease of fools shall destroy them.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 But whoso hearkeneth unto me shall dwell securely, And shall be quiet without fear of evil.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
